اخبار دانشگاهی کشور / مهندسی شیمی 14 خرداد 1393 - 04 June 2014
ظروف اوپال، رقيب جدي محصولات صنايع چيني
شيشه‌هاي اوپال دسته‌اي از شيشه سراميك‌ها هستند كه به دليل سبكي، ظرافت و زيبايي، عليرغم قيمت بالاي آنها، مورد پسند خريداران قرار گرفته و جايگزين جديدي براي ظروف چيني به شمار مي روند.
از اين شيشه‌ها در تهية لامپ‌هاي روشنايي و سيستم هاي تأمين روشنايي سالن‌هاي بزرگ، ظروف تزييني، ظروف پخت و پز، ظروف نگهداري لوازم آرايشي و ادكلن، جواهرات مصنوعي، ظروف اجاق‌هاي فر، شيشه ماشين لباس‌شويي و غيره استفاده مي‌شود.
از عمده‌ترين توليدكنندگان اين محصولات مي توان به شركت‌هاي جنرال ماشين (General Machine) ، دورانداركوپال (Durandarcopal) (فرانسه)، ريوانل گلاس ( Rivanel Glass) (فرانسه)، كورنينگ گلاس ((Corning Glass (آمريكا) و سيسه وكام (Sise Ve Cam) (تركيه) اشاره نمود.
انواع شيشه هاي اوپال
از لحاظ ضريب انبساط حرارتي، شيشه هاي اوپال به دو گروه شوك‌پذير و معمولي تقسيم‌بندي مي‌شوند. از نظر تجاري نيز انواع شيشه‌هاي اوپال عبارتند از: فلوريني معمولي، فلوريني شوك‌پذير، آپاتيتي، فلوروفسفاتي، بوروسيليكاتي و غيره.
مزاياي توليد شيشه هاي اوپال
بنابردلايل: سرعت توليد بالا و عدم نياز به مواردي همچون تهية دوغاب، انرژي حرارتي زياد در خشك كردن و پختن، دكور، لعاب و غيره، فرآيند ساخت اوپال ها راحت تر از قطعات چيني است؛ بنابراين امروزه محصولات اوپال در اكثر كشورهاي اروپايي جايگزين ظروف چيني شده است. حتي برخي پيش بيني مي كنند طي چند دهه آينده اوپال ها جايگزين صنعت چيني مي‌شوند. طبق اطلاعات مربوط به سال 2000 ميلادي، ميزان توليد جهاني اين محصولات بيش از 100 ميليون تن در سال بوده است.
تحليل: لزوم توجه به توليد شيشه هاي اوپال در كشور
در صورت توليد اين نوع محصولات در ايران، به نظر مي‌رسد كه كشورهاي حوزة خليج فارس، پاكستان، عراق، لبنان، ليبي، سودان و غيره، مي‌توانند بازارهاي صادراتي مناسبي براي ايران باشند. ايران از لحاظ ذخاير گاز در رتبة دوم و از نظر ذخاير نفت در رده پنجم جهاني قرار دارد و از لحاظ مواد اوليه معدني صنايع سراميك، و بويژه صنعت شيشه نيز بسيار غني است. همچنين با توجه به زمينة فرهنگي ساخت مصنوعات شيشه‌اي در ايران (به علت سابقة تاريخي) وجود كارشناسان و متخصصان در حال كار و تجربة صنعتي نسبتاً مفيد، ايران از جمله كشورهايي است كه استعداد ورود به عرصة فناوري و توليد انواع ظروف اوپال را دارد.
اما عليرغم اين مسائل، مديران و صاحبان صنايع كشور هنوز هيچ گام مثبتي در اين راستا برنداشته‌اند. با ورود به تكنولوژي ساخت شيشه‌هاي اوپال و انجام پروژه‌هاي تحقيقاتي كاربردي به منظور كسب دانش فني ساخت آنها، ايران حتي قادر به رقابت با كشورهاي اروپايي خواهد بود. ضمن اينكه با احداث واحد صنعتي با ظرفيت توليد 10 هزار تن در سال، براي بيش از 100 نفر با تخصص‌هاي مختلف مي‌توان اشتغال‌زايي كرد.
