تبليغات Propaganda تبلیغات(Propaganda) «از واژه لاتين Propagare گرفته شده است. از نظر لغوي، به معناي «پخش كردن»، «منتشر كردن» و «چيزي را شناسانيدن» است. امروزه اين واژه معنايي دقيقتری يافته و تأثير بر عقيده را ميرساند؛ كه در آن هدف، بيش از محتوي اهميت دارد. اين هدف، فراهم ساختن موجبات پيوستن بيشترين شمار ممكن از افراد، به يك ايدئولوژي، حزب، غايت، نظام سياسي و... است.»[1] «در تعريف اجمالي تبليغات، با عمده كردن تأثيرات اجتماعي آن ميتوان گفت: تبليغات دادن آگاهیهاي خاص و اعمال نظر در جهتدهي به افكار عمومي با استفاده از وسايلي مانند زبان، خط، تصوير و نمايش است. اين آگاهي بخشي و جهت دهي از سوي تبليغات، ميتواند درست، دقيق و شفاف باشد و با افزودن اطلاعات، تنوير افكار و تلطيف عواطف، به اعتلاي فكري و فرهنگي انسانها كمك رساند، يا نادرست و مبهم و دروغين و غرض آلود باشد و نقشی ويرانگر ايفا نمايد»[2] انسانها از آغاز پيدايش اجتماعات، گروههاي شكار و كشاورز ما قبل خط و كتابت تا كنون كه در عصر الكترونيك به سر ميبرند، همواره در جهان پيامها زندگي كردهاند و ميكنند. رسانندگان پيامها نیز در گذشته و حال با خط و كتابت و ابزارهاي ارتباطي جديد به تبليغ ميپرداختهاند. از اين طريق انسانها در همه ادوار، افكار، خواستهها، شناختها و دانشها و آگاهيهايشان را به صورت پيامها به ديگران انتقال ميدادهاند. ابتدا از نشانهها و نمادها استفاده ميشد. با پيدايي زبان، تبليغات بوسيله پيامهاي شفاهي و از طريق چهره به چهره و اقوال كوچه و بازار صورت ميگرفته است، بعدها با پيدايي خط، از كتابت نيز براي تبليغات استفاده ميشد. پيشرفت علوم و صنايع و تكنولوژيهاي مدرن باعث شد تا تبليغات مجهز به ابزار الكترونيكي همچون رسانههاي گروهي، ماهواره، اينترنت و...باشد. عناصر تشكيل دهنده تبليغات: «در هر تبليغ امور زير قابل تميزند: الف: محملها: سخن، هر آنچه چاپ ميشود، تصوير، نمايشها و نمادها؛ ب: ابزار فني(مطبوعات، راديو و تلوزيون، آگهيهاو وسايل ارتباط جمعي) و نيروي انساني؛ پ: محتوا و مضامين: ايدئولوژي، انديشههاي مهم، شعارها، ارائه اطلاعات با مقاصد خاص و ...؛ ت: اهداف مورد نظر: اطاعت كوركورانه و يا ضد تبليغ و يا ميهن دوستي،...»[3] انواع تبليغات: تبليغات را با توجه به شكل و نوع ارسال پيام يا شيوه اجراي و القاييش به تبليغات مستقيم و تبليغات غير مستقيم و از لحاظ موضوعي عمدتاً به تبليغات تجاري و تبليغات سياسي تقسيم ميكنند. چنين تقسيم بندي براي تسهيل فهم نقش و كاركرد تبليغات است و در عمل غير ممكن به نظر ميرسد. منظور از تبليغات مستقيم، ايجاد ارتباط با پيامهاي تبليغي شفاف و آشكار و غالباً بلا واسطه است. تبليغات غيرمستقيم همانطور كه از نامش پيداست غير صريح و ناپيدا است و از سوي تراستها و دولتهاي يغماگر و استيلاجو با طراحيها و برنامه ريزيهاي دقيق و راهبردها و راهكارهاي حساب شدهاي همراه است. تبليغات تجاري نيز با استفاده از ابزارهاي تبليغاتياي چون درج آگهي در مطبوعات، انتشار بروشور، كاتالوگ، پوستر، آگهي راديويي و تلوزيوني و سينمايي، تابلوهاي اطراف جادهها روي وسايل نقليه عمومي و... از طرف صاحبان كالا و فراوردهها و به منظور شناساندن بهينه كالا به مشتريان و همينطور بازارهاي بين المللي صورت ميپذيرد. تبليغات سياسي نيز بيش از انواع ديگر تبليغات افكار عمومي را مورد خطاب قرار ميدهد. در اين نوع تبليغات از انتشارات (شامل اطلاعيه، بيانيه، گزارش، اخبار سياسي) و سخنراني (سخنراني و سخن پراكني سياسي) و تظاهرات (راه پيمايي، همايش، تجمع و...) و تلاشهاي نمادين (حركات نمادين انفرادي و اجتماعي براي زنده نگهداشتن نام و ياد حماسهاي خاص) و مسافرت ( عزيمت به نقطهاي خاص يا پذيرش ميزباني يا ميهماني شخصيت برجسته سياسي) ونامگذاريها (لقبدهي، نامگذاري اجتماعات، احزاب، نهضتها و...) استفاده ميشود. تأثير تبليغات «تبليغات زماني كه به مسائل حاد و فوري جامعه ميپردازد، بيشترين تأثير را دارد. آدمهايي كه تحصيلات چنداني ندارند بيشتر از ديگران در برابر تبليغات آسيبپذيرند بويژه اگر تبليغات، ارزشها، احساسات و باورهايشان را هدف قرار دهد. اگر تبليغات متقابل وجود داشته باشد و بر اثر آن اعتبار تبليغگر در معرض ترديد قرار گيرد و گيرنده تبليغات امكان سنجش صحت و ستم تبليغات مخالف را داشته باشد، تأثيرپذيري تبليغات كاهش مييابد.»[4] [1] . بيرو، آلن؛ فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمه دكتر باقر ساروخاني، تهران، كيهان، چاپ چهارم 1380، ص 306 [2] . ترابي، علي اكبر؛ جامعه شناسي تبليغات، تهران، انتشارات فروزش، چاپ اول 1381، ص 20 [3] . بيرو، آلن، همان، ص 307. [4] . كوئن، بروس؛ درامدي به جامعه شناسي، ترجمه محسن ثلاثي، تهران، توتيا، چاپ دوم 1375، ص 253 ر.ك متولي، كاظم؛ روابط عمومي و تبليغات، تهران، انتشارات بهجت، چاپ چهارم 1384، ص 125 تا 145 منبع : پژوهه