اخبار دانشگاهی کشور / پزشکی سلامت 30 آذر 1392 - 21 December 2013
مناسبترین روش های لاغری در ایران
علم بشر با تمام یافته هایش به مشابه نوزادی نسبت به اسرار هستی بوده و دریایی از پاسخ های نیافته در باب امراض، عمل جذب و دفع، واکنش های گوناگون و بروز حالات روحی و روانی بدن انسان را در پیش روی خود دارد.
هنوز منشأ ژل های نهفته ای که یکباره از خود علائمی را بروز می دهند و برخی علت تجمع چربی و افزایش موضعی و کلی آن در بدن ناشناخته مانده است. اگر دهها هورمون چربی سوز موجود در بدن، سبب تعادل وزن و چربی متناسب می گردند، پس نباید چاقی موضع و افزایش وزن مفهومی داشته باشد.
پس چرا ال کارنیتین که سبب شل شدن چربی و تحریک و آزاد سازی آن می شود تا در اثر چرخش گردش خون وارد مرکز سلول ها شده و منفجر گردد تا چربی را بسوزاند و کالری و انرژی تولید نموده و عمل سوخت رسانی همچون بنزین اتومبیل عمل نماید، در همه ی اعضای بدن عمل نمی کند؟
هنگامی که حجم غذای مصرفی را در طول عمر یک فرد بررسی می کنیم، به این نتیجه می رسیم که چندین تریلی غذا وارد این بدن شده، اما هرگز رشد انسان از ژنتیکی به قد و قامت یک درخت تنومند و سر به فلک کشیده نخواهد رسید.
این موضوع که رشد قدی انسان از 18 تا 25 سالگی متوقف شده، اما رشد عرضی او تا پایان عمر ادامه می یابد از شگفتی های هستی است.
خوب دقت کنید. چیزی که به عنوان اضافه وزن شما را ناراحت می کند نه وزن عضلات شماست و نه وزن استخوانها و آب بدنتان؛ فقط چربی زیر جلدی و مقداری هم چربی میان بافتی است که شما را نگران کرده است. پس به فکر سوزاندن این چربیها باشید نه چیز دیگر. هر گرم چربی حدوداً 9 کالری تولید می کند. جهت سوزاندن یک کیلو از چربی بدن باید فعالیتی انجام دهید که 9000 کالری از این مقدار چربی را بدن به مصرف برساند. پیاده روی ساعتی 300 کالری را به مصرف می رساند. پس جهت سوزاندن یک کیلو چربی، زمانی حدود 30 ساعت پیاده روی لازم است.
بی تردید ارتقای دانش و آگاهی عمومی در سطح جامعه یکی از روشهای مبارزه با ترویج شیوه های غیر مجاز و خطرناکی است که برای لاغر شدن تبلیغ می شود و از جمله وظایف خطیر رسانه های جمعی و متخصصان آگاه در این رشته است.
انواع روشهای لاغری در ایران و انتخاب مناسبترین روش
-1 درمانهای دارویی:
الف) داروهای ادرار آور: این دارو باعث می شود که حجم زیادی از آب بدن در مدت کوتاهی به صورت ادرار از بدن خارج شود. در این روش بسته به میزان مصرف، ممکن است در عرض یک ساعت بدن 21 لیتر آب از دست دهد، بدون آنکه تغییر در مقدار چربی داشته باشد. اکثر افرادی که اقدام به کاهش وزن سریع می کنند، مانند کاهش وزن یک کیلو در یک ساعت، از این نوع روش استفاده می کنند.
ب) داروهای ضد اشتها: این نوع داروها باعث کاهش تمایل به غذا خوردن و کاهش موقتی وزن در افراد می شوند. ولی بعد از قطع دارو، اشتها به حالت اول برگشته و وزن نیز دوباره افزایش می یابد. از طرفی در این روش فرد دچار سوء تغذیه و عوارضی مانند ریزش مو، ضعف و افسردگی می گردد. این روش هم مانند روشهای دیگر، درمان مناسبی نخواهد بود. چون مشکل چاقی با دارو و کم خوردن حل نخواهد شد.
ج) پودرهای مکمل غذایی: این پودرها حاوی انواع مواد مغذی و فیبر می باشد که می تواند جایگزین مواد مغذی مورد نیاز بدن گردد.
این روش هم درمان مناسبی نخواهد بود، چون اولاً فرد چاق نمی تواند همیشه از این پودرها استفاده کند و خسته خواهد شد، دوماً هزینه سنگینی در پی خواهد داشت و بعد از مدتی کوتاهی فرد مجبور به ترک آن خواهد شد و عادات غذایی گذشته را ادامه خواهد داد.
د) داروهای جدید که باعث می شود چربی از طریق دستگاه گوارش جذب نشود(مانند زنیکال): این هم روش مناسب یرای درمان نمی باشد. اولاً بیشتر مواد غذایی مصرفی در ایران موارد قندی و نشاسته ای می باشد و این دارو تأثیری در عدم جذب آنها نخواهد داشت. بنابراین تنها با کاهش جذب چربی نمی توان با چاقی مبارزه کرد و دوماً هزینه سنگین آن باعث می شود مدت مصرف آن خیلی کوتاه باشد.
-2 کاهش وزن از طریق انواع محلولهای لاغری، ژل، کرم، صابون و ...:
این شیوه هم تنها منجر به تعریق در مناطقی از بدن شده و در عمل تغییری در مقدار چربی موجود در بدن افراد چاق انجام نمی دهد و بعد از مدت کوتاهی وزن به حالت اول بر می گردد.
-3 سونا:
سونا یکی از روشهای شایع برای کاهش وزن در ایران است. گرمای زیاد موجود در سونا باعث افزایش دمای بدن و افزایش تعریق می گردد و در نتیجه در مدتی که فرد در داخل سونا قرار دارد، مقدار زیادی آب را از راه تعریق از دست می دهد. بنابراین وزن زیادی را در این مدت از دست می دهد. اما این کاهش وزن، کاهش چربی بدن نمی باشد، بلکه کاهش وزن به شکل کاذب است و بعد از مدتی کوتاه با نوشیدن آب وزن به حالت اول بر می گردد. برای اثبات این ادعا کافی است مقداری چربی حیوانی تهیه کرده و پس از وزن کردن، آن را در سونا بگذارید. بعد از چند ساعت آن را از سونا خارج کنید و دوباره وزن کنید. خواهید دید که هیچ تغییری در حجم و وزن چربی ایجاد نشده است.
-4 شکم بندهای لاغری و پوشش پلاستیکی:
این روش هم با افزایش حرارت به صورت موضعی باعث افزایش تعریق شده، بنابراین آب بین سلولی و آب چربی شکم و اطراف آن از دست می رود. اما چربی شکم دست نخورده سر جای خودش باقیست و بعد از مدت کوتاهی با مصرف آب دوباره وزن به حال اول بر می گردد.
-5 تشکهای برقی (ترمودرمی):
این روش هم درست مثل روش قبلی فقط باعث کاهش آب بدن و کاهش کاذب وزن می شود.
-6 دستگاه الکتریکی (فارادیک) و یا کمربندهای ماهواره ای:
این روش جدیدتر از انواع دیگر است. این دستگاه دارای پدهایی مانند دستگاه نوار قلب (تست ورزش) است که به نقاطی از بدن وصل می شود و عضلات آن ناحیه را وادار به انقباض و فعالیت می کند که به این انقباض Passive غیر فعال می گویند که در مقابل انقباض Active یا فعال وجود دارد که فرد با اراده خود عضله را منقبض و آن را وادار به فعالیت می کند. از این روش کسانی استفاده می کنند که تنبل هستند و حوصله تحرک و فعالیت ندارند و یا افرادی که تحرک فیزیکی آنها توسط پزشک منع گردیده است. این روش هم راه درمان مناسبی برای کاهش وزن نخواهد بود. زیرا لازمه تأثیر گذاری آن استفاده دایمی است که خسته کننده و پر هزینه است.
-7 طب سوزنی:
این روش از روشهای قدیمی است. در این روش با قرار دادن سوزنهایی در نقاط مختلف بدن باعث کاهش اشتها می شوند. طب سوزنی برای کاهش و درمان چاقی نیست. چرا که اولاً موجب سوء تغذیه می شود و از طرف دیگر با برداشتن سوزن اشتهای فرد باز می گردد.
-8 ماساژ (ویبراتور یا جی فایو):
در این روش از طریق دست یا تسمه های لرزاننده، منطقه مورد نظر بدن را ماساژ می دهند. این روش در رفع سلولیت می تواند مؤثر باشد، اما در کاهش وزن و از بین بدن چربی نمی تواند روش مطمئنی باشد. این روش به خاطر حرکت دادن مایعات به طرف نقاط دیگر بدن باعث کاهش سایز می شود که کاذب و موقتی است.
-9 آب درمانی:
آب درمانی هم یکی از روشهای قدیمی است. در این روش بیمار فقط از آب و مایعات استفاده می کند. در روش آب درمانی هم به دلیل آن که بیمار برای مدتی از خوردن غذا محروم می شود، بعد از پایان دوره به علت محرومیت شدید غذایی اولاً مبتلا به اختلالات گوارشی می شود و ثانیاً حس خوردن غذا در او شدیداً بالا می رود و به وزن اول بر می گردد. استفاده از این شیوه فقط برای مدت کوتاهی می تواند برای بیمار قابل تحمل باشد.
-10 کاهش وزن از طریق ورزش:
ورزش یکی از روشهای بسیار مناسب برای برخورداری از جسم سالم و وزن ایده آل است. کاهش وزن فقط از طریق ورزش مشکل و دشوار است. به عنوان مثال برای از دست دادن یک کیلوگرم چربی بدن، باید 30 ساعت پیاده روی کرد که از نظر زمان و امکانات لازم شاید برای ما مقدور نباشد.
-11 کاهش وزن از طریق رژیم غذایی:
معمولاً افراد برای کاهش وزن از این طریق به شیوه هایی رو می آورند که نه تنها تأثیر مثبتی در کاهش وزن آنها نمی گذارد، بلکه آنها را دچار سوء تغذیه نیز می کند؛ مانند رژیمهای تک خوری.
حذف یک وعده ی غذایی مثل صبحانه، و با کاهش مصرف در وعده های غذایی از جمله این روشهاست. با حذف وعده غذایی فرد دچار کاهش قند خون و کاهش کارایی روزانه و حتی ابتلا به پرخاشگری می شود و در وعده های بعدی هم با پرخوری آن را جبران می کند. ضمن آنکه در روش کاهش میزان مصرف در وعده های غذایی، فرد به اندازه کافی مواد مغذی مورد نیاز مصرف نمی کند و دچار سوء تغذیه می شود.
بهترین شیوه در این میان، رژیم غذایی بر مبنای علمی آن است که در آن تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی تأمین می شود. این برنامه غذایی توسط کارشناسان، متخصصان و پزشکان پایه ریزی می شود.
-12 کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش:
این روش بهترین و اصولی ترین روش برای کاهش چربی و داشتن وزن ایده آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه ریزی شده که در بالا به آن اشاره شد، همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده روی) استفاده می شود. در این روش از مواد مغذی مورد نیاز استفاده می شود و خطر سوء تغذیه وجود ندارد و از طرفی با ورزش مناسب روند کاهش وزن تسریع می گردد. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می آورد. و عوارضی مانند ریزش مو، چروکیدگی پوست و ... را در پی نخواهد داشت. باید متوجه باشید در طی رژیم برنامه ریزی شده متخصصان تغذیه، عادت غذایی گذشته را ترک گویید و به عادت غذایی جدید انس بگیرید، که این بهترین اصل در درمان چاقی است.
نتیجه گیری:
برای اقدام به کاهش وزن، در ابتدا باید علت و عوامل اصلی چاقی را شناسایی کنید. اگر با هر روشی اقدام به کاهش وزن کنید، اما عامل زمینه ای و ریشه اصلی چاقی را از بین نبرید مطمئن باشید که چاقی پس از مدتی دوباره به سراغ شما خواهد آمد.
همان طور که افزایش وزن به صورت تدریجی صورت می گیرد، کاهش آن هم نیاز به مصرف زمانی دارد که در طول این دوره با اعمال شیوه های علمی رژیم غذایی تحت نظر پزشکان و متخصصان امر همراه با تحرک بدنی و ورزش روزانه، تناسب اندام دوباره به دست آید و وزن کم شود.
هنوز منشأ ژل های نهفته ای که یکباره از خود علائمی را بروز می دهند و برخی علت تجمع چربی و افزایش موضعی و کلی آن در بدن ناشناخته مانده است. اگر دهها هورمون چربی سوز موجود در بدن، سبب تعادل وزن و چربی متناسب می گردند، پس نباید چاقی موضع و افزایش وزن مفهومی داشته باشد.
پس چرا ال کارنیتین که سبب شل شدن چربی و تحریک و آزاد سازی آن می شود تا در اثر چرخش گردش خون وارد مرکز سلول ها شده و منفجر گردد تا چربی را بسوزاند و کالری و انرژی تولید نموده و عمل سوخت رسانی همچون بنزین اتومبیل عمل نماید، در همه ی اعضای بدن عمل نمی کند؟
هنگامی که حجم غذای مصرفی را در طول عمر یک فرد بررسی می کنیم، به این نتیجه می رسیم که چندین تریلی غذا وارد این بدن شده، اما هرگز رشد انسان از ژنتیکی به قد و قامت یک درخت تنومند و سر به فلک کشیده نخواهد رسید.
این موضوع که رشد قدی انسان از 18 تا 25 سالگی متوقف شده، اما رشد عرضی او تا پایان عمر ادامه می یابد از شگفتی های هستی است.
خوب دقت کنید. چیزی که به عنوان اضافه وزن شما را ناراحت می کند نه وزن عضلات شماست و نه وزن استخوانها و آب بدنتان؛ فقط چربی زیر جلدی و مقداری هم چربی میان بافتی است که شما را نگران کرده است. پس به فکر سوزاندن این چربیها باشید نه چیز دیگر. هر گرم چربی حدوداً 9 کالری تولید می کند. جهت سوزاندن یک کیلو از چربی بدن باید فعالیتی انجام دهید که 9000 کالری از این مقدار چربی را بدن به مصرف برساند. پیاده روی ساعتی 300 کالری را به مصرف می رساند. پس جهت سوزاندن یک کیلو چربی، زمانی حدود 30 ساعت پیاده روی لازم است.
بی تردید ارتقای دانش و آگاهی عمومی در سطح جامعه یکی از روشهای مبارزه با ترویج شیوه های غیر مجاز و خطرناکی است که برای لاغر شدن تبلیغ می شود و از جمله وظایف خطیر رسانه های جمعی و متخصصان آگاه در این رشته است.
انواع روشهای لاغری در ایران و انتخاب مناسبترین روش
-1 درمانهای دارویی:
الف) داروهای ادرار آور: این دارو باعث می شود که حجم زیادی از آب بدن در مدت کوتاهی به صورت ادرار از بدن خارج شود. در این روش بسته به میزان مصرف، ممکن است در عرض یک ساعت بدن 21 لیتر آب از دست دهد، بدون آنکه تغییر در مقدار چربی داشته باشد. اکثر افرادی که اقدام به کاهش وزن سریع می کنند، مانند کاهش وزن یک کیلو در یک ساعت، از این نوع روش استفاده می کنند.
ب) داروهای ضد اشتها: این نوع داروها باعث کاهش تمایل به غذا خوردن و کاهش موقتی وزن در افراد می شوند. ولی بعد از قطع دارو، اشتها به حالت اول برگشته و وزن نیز دوباره افزایش می یابد. از طرفی در این روش فرد دچار سوء تغذیه و عوارضی مانند ریزش مو، ضعف و افسردگی می گردد. این روش هم مانند روشهای دیگر، درمان مناسبی نخواهد بود. چون مشکل چاقی با دارو و کم خوردن حل نخواهد شد.
ج) پودرهای مکمل غذایی: این پودرها حاوی انواع مواد مغذی و فیبر می باشد که می تواند جایگزین مواد مغذی مورد نیاز بدن گردد.
این روش هم درمان مناسبی نخواهد بود، چون اولاً فرد چاق نمی تواند همیشه از این پودرها استفاده کند و خسته خواهد شد، دوماً هزینه سنگینی در پی خواهد داشت و بعد از مدتی کوتاهی فرد مجبور به ترک آن خواهد شد و عادات غذایی گذشته را ادامه خواهد داد.
د) داروهای جدید که باعث می شود چربی از طریق دستگاه گوارش جذب نشود(مانند زنیکال): این هم روش مناسب یرای درمان نمی باشد. اولاً بیشتر مواد غذایی مصرفی در ایران موارد قندی و نشاسته ای می باشد و این دارو تأثیری در عدم جذب آنها نخواهد داشت. بنابراین تنها با کاهش جذب چربی نمی توان با چاقی مبارزه کرد و دوماً هزینه سنگین آن باعث می شود مدت مصرف آن خیلی کوتاه باشد.
-2 کاهش وزن از طریق انواع محلولهای لاغری، ژل، کرم، صابون و ...:
این شیوه هم تنها منجر به تعریق در مناطقی از بدن شده و در عمل تغییری در مقدار چربی موجود در بدن افراد چاق انجام نمی دهد و بعد از مدت کوتاهی وزن به حالت اول بر می گردد.
-3 سونا:
سونا یکی از روشهای شایع برای کاهش وزن در ایران است. گرمای زیاد موجود در سونا باعث افزایش دمای بدن و افزایش تعریق می گردد و در نتیجه در مدتی که فرد در داخل سونا قرار دارد، مقدار زیادی آب را از راه تعریق از دست می دهد. بنابراین وزن زیادی را در این مدت از دست می دهد. اما این کاهش وزن، کاهش چربی بدن نمی باشد، بلکه کاهش وزن به شکل کاذب است و بعد از مدتی کوتاه با نوشیدن آب وزن به حالت اول بر می گردد. برای اثبات این ادعا کافی است مقداری چربی حیوانی تهیه کرده و پس از وزن کردن، آن را در سونا بگذارید. بعد از چند ساعت آن را از سونا خارج کنید و دوباره وزن کنید. خواهید دید که هیچ تغییری در حجم و وزن چربی ایجاد نشده است.
-4 شکم بندهای لاغری و پوشش پلاستیکی:
این روش هم با افزایش حرارت به صورت موضعی باعث افزایش تعریق شده، بنابراین آب بین سلولی و آب چربی شکم و اطراف آن از دست می رود. اما چربی شکم دست نخورده سر جای خودش باقیست و بعد از مدت کوتاهی با مصرف آب دوباره وزن به حال اول بر می گردد.
-5 تشکهای برقی (ترمودرمی):
این روش هم درست مثل روش قبلی فقط باعث کاهش آب بدن و کاهش کاذب وزن می شود.
-6 دستگاه الکتریکی (فارادیک) و یا کمربندهای ماهواره ای:
این روش جدیدتر از انواع دیگر است. این دستگاه دارای پدهایی مانند دستگاه نوار قلب (تست ورزش) است که به نقاطی از بدن وصل می شود و عضلات آن ناحیه را وادار به انقباض و فعالیت می کند که به این انقباض Passive غیر فعال می گویند که در مقابل انقباض Active یا فعال وجود دارد که فرد با اراده خود عضله را منقبض و آن را وادار به فعالیت می کند. از این روش کسانی استفاده می کنند که تنبل هستند و حوصله تحرک و فعالیت ندارند و یا افرادی که تحرک فیزیکی آنها توسط پزشک منع گردیده است. این روش هم راه درمان مناسبی برای کاهش وزن نخواهد بود. زیرا لازمه تأثیر گذاری آن استفاده دایمی است که خسته کننده و پر هزینه است.
-7 طب سوزنی:
این روش از روشهای قدیمی است. در این روش با قرار دادن سوزنهایی در نقاط مختلف بدن باعث کاهش اشتها می شوند. طب سوزنی برای کاهش و درمان چاقی نیست. چرا که اولاً موجب سوء تغذیه می شود و از طرف دیگر با برداشتن سوزن اشتهای فرد باز می گردد.
-8 ماساژ (ویبراتور یا جی فایو):
در این روش از طریق دست یا تسمه های لرزاننده، منطقه مورد نظر بدن را ماساژ می دهند. این روش در رفع سلولیت می تواند مؤثر باشد، اما در کاهش وزن و از بین بدن چربی نمی تواند روش مطمئنی باشد. این روش به خاطر حرکت دادن مایعات به طرف نقاط دیگر بدن باعث کاهش سایز می شود که کاذب و موقتی است.
-9 آب درمانی:
آب درمانی هم یکی از روشهای قدیمی است. در این روش بیمار فقط از آب و مایعات استفاده می کند. در روش آب درمانی هم به دلیل آن که بیمار برای مدتی از خوردن غذا محروم می شود، بعد از پایان دوره به علت محرومیت شدید غذایی اولاً مبتلا به اختلالات گوارشی می شود و ثانیاً حس خوردن غذا در او شدیداً بالا می رود و به وزن اول بر می گردد. استفاده از این شیوه فقط برای مدت کوتاهی می تواند برای بیمار قابل تحمل باشد.
-10 کاهش وزن از طریق ورزش:
ورزش یکی از روشهای بسیار مناسب برای برخورداری از جسم سالم و وزن ایده آل است. کاهش وزن فقط از طریق ورزش مشکل و دشوار است. به عنوان مثال برای از دست دادن یک کیلوگرم چربی بدن، باید 30 ساعت پیاده روی کرد که از نظر زمان و امکانات لازم شاید برای ما مقدور نباشد.
-11 کاهش وزن از طریق رژیم غذایی:
معمولاً افراد برای کاهش وزن از این طریق به شیوه هایی رو می آورند که نه تنها تأثیر مثبتی در کاهش وزن آنها نمی گذارد، بلکه آنها را دچار سوء تغذیه نیز می کند؛ مانند رژیمهای تک خوری.
حذف یک وعده ی غذایی مثل صبحانه، و با کاهش مصرف در وعده های غذایی از جمله این روشهاست. با حذف وعده غذایی فرد دچار کاهش قند خون و کاهش کارایی روزانه و حتی ابتلا به پرخاشگری می شود و در وعده های بعدی هم با پرخوری آن را جبران می کند. ضمن آنکه در روش کاهش میزان مصرف در وعده های غذایی، فرد به اندازه کافی مواد مغذی مورد نیاز مصرف نمی کند و دچار سوء تغذیه می شود.
بهترین شیوه در این میان، رژیم غذایی بر مبنای علمی آن است که در آن تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن در رژیم غذایی تأمین می شود. این برنامه غذایی توسط کارشناسان، متخصصان و پزشکان پایه ریزی می شود.
-12 کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش:
این روش بهترین و اصولی ترین روش برای کاهش چربی و داشتن وزن ایده آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه ریزی شده که در بالا به آن اشاره شد، همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده روی) استفاده می شود. در این روش از مواد مغذی مورد نیاز استفاده می شود و خطر سوء تغذیه وجود ندارد و از طرفی با ورزش مناسب روند کاهش وزن تسریع می گردد. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می آورد. و عوارضی مانند ریزش مو، چروکیدگی پوست و ... را در پی نخواهد داشت. باید متوجه باشید در طی رژیم برنامه ریزی شده متخصصان تغذیه، عادت غذایی گذشته را ترک گویید و به عادت غذایی جدید انس بگیرید، که این بهترین اصل در درمان چاقی است.
نتیجه گیری:
برای اقدام به کاهش وزن، در ابتدا باید علت و عوامل اصلی چاقی را شناسایی کنید. اگر با هر روشی اقدام به کاهش وزن کنید، اما عامل زمینه ای و ریشه اصلی چاقی را از بین نبرید مطمئن باشید که چاقی پس از مدتی دوباره به سراغ شما خواهد آمد.
همان طور که افزایش وزن به صورت تدریجی صورت می گیرد، کاهش آن هم نیاز به مصرف زمانی دارد که در طول این دوره با اعمال شیوه های علمی رژیم غذایی تحت نظر پزشکان و متخصصان امر همراه با تحرک بدنی و ورزش روزانه، تناسب اندام دوباره به دست آید و وزن کم شود.
