تکلیف نهایی استخدام معلمان در آموزش و پرورش

---

آب پاکی را هفته پیش وزیرآموزش و پرورش روی دست متقاضیان استخدام ریخت، آن روز که اعلام کرد این وزارتخانه هیچ نیروی جدیدی جذب نمی‌کند، حتی آنهایی را که می‌خواهند رایگان کار کنند.

اما این صدا با صدایی که از مجلس شنیده می شود همخوانی ندارد، چون به فاصله یک هفته از این اظهارنظر قاطع، جبار کوچکی نژاد، عضو کمیسیون آموزش مجلس و از اعضای موثر کمیته آموزش و پرورش در گفت وگو با مهر، منتفی بودن استخدام در این وزارتخانه را غیرممکن دانست.

ممکن نبودن بستن راه استخدام در آموزش و پرورش از نظر کوچکی نژاد به این علت است که اگر وزارتخانه، نیاز به معلم و کادر آموزشی را از راه سروسامان دادن به نیروهای فعلی پاسخ بدهد، اما برای تامین نیروهای خدماتی و اداری چاره ای جز استخدام ندارد.

در واقع او به یکی از مشکلات مهم مدارس اشاره می کند یعنی کمبود نیروهای خدماتی و اداری که در سال های اخیر، گاه باعث انتقال معلمان به بخش اداری شده و گاه سبب شده مدیران مدارس برای جبران نبود نیروی خدماتی در مدرسه یا کارها را میان دانش آموزان تقسیم کنند یا با گرفتن پول از والدین یا از راه کسب درآمد از بوفه مدارس، نیرویی را به عنوان مستخدم به کار بگیرند.

کوچکی نژاد با این حال برای امکان پذیر نبودن توقف استخدام در آموزش و پرورش یک استدلال دیگر نیز دارد و اشاره اش به نیروهایی است که هر سال بازنشسته می شوند و نیاز است جای خالی آنها با نیروهای جدید پر شود؛ هر چند گفته های اخیر علی اصغر فانی، وزیر نشان می دهد حتی به بهانه بازنشستگی نیروها هم قرار نیست پای نیروهای جدید به آموزش و پرورش باز شود.

از زمانی که دانشگاه فرهنگیان به طور رسمی پذیرش دانشجو را آغاز کرد تقریبا برای همه مسجل شد که تنها راه ورود به آموزش و پرورش، تحصیل در این دانشگاه است ولی در دولت قبل با وجود فعالیت این دانشگاه، استخدام هایی صورت گرفت که هنوز لقب استخدام های بی ضابطه را یدک می کشد.این استخدام ها که بهمن 91 حتی پای وزیر وقت را نیز به مجلس باز کرد و او را در مقابل نطق های آتشین برخی نمایندگان قرار داد، راه ورود 20 هزار نیروی غیرمتخصص به آموزش و پرورش را هموار کرد، آن قدر هموار که این افراد نه در نوبت استخدام قرار گرفتند و نه در آزمون های سختگیرانه ورودی شرکت کردند.

البته آن زمان حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر وقت، همه این استخدام ها را قانونی دانست و مجلس را به واکاوی نکردن بیشتر موضوع مجاب کرد، اما حالا علی اصغر فانی که اولین قولش به مردم، ساماندهی نیروی انسانی در آموزش و پرورش بود، گویا موضوع توقف استخدام در این وزارتخانه را به منظور جلوگیری از تکرار این وقایع پیش کشیده است.

کمبود نیرو، نیروی مازاد

این که هم اکنون در آموزش و پرورش صد هزار نیروی ناکارآمد وجود دارد، قوی ترین استدلال وزیر برای کنترل استخدام هاست.

علی اصغر فانی می گوید به کارگیری نیروی انسانی جدید به هر عنوان ممنوع است، چون این وزارتخانه به اندازه کافی نیروی مازاد دارد.

به گفته او، این نیروهای مازاد در همه بخش های وزارتخانه وجود دارد، به طوری که به گفته وزیر، فقط در مقاطع دوگانه متوسطه، 58 هزار نیرو زیاد است، آن هم در شرایطی که در دوره ابتدایی کمبود 24 هزار معلم بشدت احساس می شود.

در واقع نامتوازن بودن نیروی انسانی در آموزش و پرورش و تراکم نیرو در شهرهای بزرگ در مقابل کمبود نیرو در مناطق محروم و دورافتاده، مهم ترین مشکل نظام آموزشی کشور است که علی اصغر فانی بارها اعلام کرده در پی اصلاح آن است و به نظر می رسد توقف استخدام ها نیز برای ایجاد فضای تنفس و بازسازی این وضع است.

قاسم جعفری، از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز چنین استدلالی دارد و به جام جم توضیح می دهد که وقتی این وزارتخانه در بخش نیروی انسانی اوضاعی به هم ریخته دارد و با معلمانی رو به روست که اغلب حاضر به تدریس در مناطق دور از محل سکونتشان نیستند باید رسیدگی به این وضع را بر استخدام نیروهای جدید ترجیح دهد. با وجود این، جبار کوچکی نژاد نگران بلاتکلیفی نیروهای شرکتی آموزش و پرورش و مربیان پیش دبستانی است که سال ها وعده استخدام را شنیده اند، اما تاکنون از بلاتکلیفی خارج نشده اند.

به گفته این نماینده مجلس، وزیر آموزش و پرورش براساس قانون ملزم است تا پایان امسال تکلیف نیروهای شرکتی و پیش دبستانی را معلوم کند که اگر چنین نکند بلاتکلیفی این نیروها همچنان ادامه می یابد البته با وجود این نگرانی، عزم وزیر آموزش و پرورش برای وارد نشدن حتی یک نیروی جدید به وزارتخانه در اجرای این الزام قانونی ایجاد تردید می کند، مگر این که وزیر به وعده خود مبنی بر تعیین تکلیف همه مربیان پیش دبستانی تا قبل از مهر 93 جامه عمل بپوشاند و بخشی از نیروهای بلاتکلیف زیرمجموعه خود را تعیین تکلیف کند.

کمبود نیرو در کنار مازاد نیرو

وزارتخانه آموزش و پرورش، چالش های جالبی دارد، این وزارتخانه به گفته وزیرش هم اکنون 58 هزار نیروی انسانی مازاد دارد که برخی از آنها در مدارس فقط حضور پیدا می کنند و این وزارتخانه سالانه حدود هزار میلیارد تومان برای حقوق آنها هزینه می کند، از طرفی همین وزارتخانه با اجرای نظام آموزشی 3 ـ 3 ـ 6 با حدود 50 هزار نیرو خصوصا در مقطع اول و ششم ابتدایی مواجه است.

بر این اساس علی اصغر فانی تاکید دارد که وزارتخانه اش امکان جذب هیچ نیروی جدیدی را ندارد. اما درباره نیرو های قراردادی و خصوصا مربیان پیش دبستانی ظاهرا موضع این وزارتخانه متفاوت است.

اما به گفته مرتضی نظری، معاون رسانه مرکز روابط عمومی آموزش و پرورش استخدام مورد نظر وزیر به مربیان پیش دبستانی برنمی گردد، چرا که تعیین تکلیف این مربیان از دولت قبل به این دولت رسیده و جزو اولویت های این وزراتخانه محسوب می شود.

با این تفاسیر هرچند مجلسیان حتی بر استخدام های جدید در این وزارتخانه تاکید دارند،اما در نهایت باید ببینیم که مشکل کمبود و مازاد نیرو در آموزش و پرورش بر استخدام ها جدید در آن می چربد یا خیر؟