مهمترين مولفه های پايگاه های استنادی برای تحليل آثار علمی

---

سرپرست ISC گفت: در بين نظام هاي استنادي پايگاه تامسون رويترز سابقه ديرينه اي در تحليل هاي استنادي و معرفي مولفه هاي برتر در مقوله دانشمندان، دانشگاه ها، کشورها، نشريات و رشته هاي موضوعي دارد.

به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از خبرنگار مهر، دکتر جعفر مهراد با بيان اين خبر افزود: اين سابقه به اواخر دهه 1950 ميلادي مي رسد. اکنون بيش از 60 سال است که ISI با معيار هاي علم سنجي فعاليت هاي درخور توجهي در عرصه پيش بيني و رصد توسعه علمي انجام مي دهد.

سرپرست ISC اظهار داشت: تعيين مقالات داغ، مقالات بسيار داغ (super hot)، مقالات پراستناد و نويسندگان پراستناد و نيز تعيين جبهه هاي تحقيق، معرفي رشته ها و دانشمندان در کشور هايي که از آنها به عنوان کشور هاي نو ظهور علمي ياد مي شود، تعيين ضريب تاثير نشريات و چندين معيار ديگر براي ارزيابي بهتر نشريات علمي مانند ضريب آني، نيم عمر نشريات و نمايه سازي مقالات نشريات معتبر در تعدادي از پايگاه ها مانند Biosis Previews، Zoological Records، Social Science Citation Index، Science Citation Index تنها گوشه کوچکي از فعاليت هاي پرثمر اين نظام استنادي بين المللي است.

مهراد اضافه کرد: پايگاه استنادي تامسون رويترز اشکال مختلف اطلاعاتي را نمايه سازي مي کند. متاسفانه در ايران به علت عدم شناخت، تنها تصور مي شود که نظام هاي استنادي مقالات نشريات معتبر را نمايه سازي مي کنند. در حاليکه اين تصور، تصور درستي نيست بلکه نظام هاي استنادي مقالات نشريات، مقاله (يک فصل کتاب)، مقاله (مجموعه مقالات سمينارها)، کتابشناسي؛ نقد و بررسي کتاب، سرمقاله ها و سر سخن ها، نامه ها، چکيده همايش ها، اقلام خبري، يادداشت ها، آفرينش هاي بديع شعري، تجديد چاپ ها، نقد ها، نقد نمايشگاه هاي هنر، نقد هاي نرم افزاري، نقدهاي تلويزيوني، نقد هاي راديويي و ويدئوها را به عنوان فرم هاي مختلف اطلاعاتي بررسي و اطلاعات آنها را به منظور تحليل هاي استنادي ثبت و نمايه سازي مي کند.

رئيس مرکز منطقه اي گفت: براي اينکه اثر گذاري ايران در پايگاه هاي استنادي مثبت باشد لازم است فرم هاي اطلاعاتي مختلفي که در بالا بدانها اشاره شد توسط پژوهشگران مدنظر قرار گيرد. شناخت اين منابع بسيار مهم است.

وي افزود: هر قطعه اطلاعاتي که به اشکال ياد شده در بالا توليد مي شود در نظام هاي استنادي جاي مخصوص به خود را دارد و تاثيرگذار است. به عنوان مثال، از ايران در سال 2010 دو قطعه اطلاعات تحت عنوان نقد نمايشگاه هاي هنري در ISI ثبت شده است. همينطور، در همين سال سه مورد نيز در حوزه کتابشناسي ها، 189 مورد سرمقاله و سرسخن، 288 مورد نامه، 8 مورد اقلام خبري، يک مورد فن شعر، 276 مورد نقد، 3 مورد نقد کتاب و يک مورد نقد نرم افزار ها توسط تامسون رويترز ثبت و نمايه سازي شده است.

مهراد اظهار داشت: تحليل بيشتر فرم هاي اطلاعاتيِ ثبت و نمايه سازي شده در ISI نشان مي دهد که در سال 2011 تعداد 3 مقاله (يک فصل از کتاب)، 4 کتابشناسي، 36 نقد کتاب، 332 نامه، 3025 چکيده همايش ها، 4 مورد اقلام خبري، 3 مورد نقد يک فصل از کتاب و يک مورد نقد نرم افزار ها به نام ايران در اين پايگاه ثبت شده است.

سرپرست ISC اعلام کرد: در سال 2012 ميلادي نيز همين پديده ها اتفاق افتاده است. به عبارت ديگر، علاوه بر ثبت و نمايه سازي مقالات نشريات و همايش ها، اقلام ديگري نيز که به اختصار به آنها پرداختيم در ISI به نام ايران ورود پيدا کرده است. ثبت 9 کتابشناسي، 192 سرمقاله و سرسخن، 364 نامه، 2273 چکيده همايش ها، 5 فقره اقلام خبري، يک تجديد چاپ و 2 نقد فصلي از يک کتاب در کنار ساير اطلاعات علمي مجموعه آثاري هستند که توسط دانشمندان و پژوهشگران ايران توليد شده و پس از غربال سازي و عبور از سياست هاي گزينشي ISI و انتخاب آثاري که با سياست هاي ISI مطابقت و همخواني دارند، منجر به آماري مي شود که از آن به عنوان آمار توليد علم ايران نام مي بريم.

مهراد خاطرنشان: بنابراين، در خبرهايي که پيرامون آمار توليد علم ايران منتشر مي شود بايد توجه کنيم که اين آمار مجموع انتشاراتي است که به اشکال مختلف چاپ و منتشر مي شود. با اين حال، تفکيک هر يک از آمار ها بر حسب فرم هاي اطلاعاتي امکان پذير است و از اين رو مي توان بر حسب نياز و درخواست، آمار هر يک از انتشارات را به صورت جداگانه ارائه داد.