اخبار دانشگاهی کشور / علمی فرهنگی 11 آذر 1392 - 02 December 2013
منجمان ایرانی و بریتانیایی به دنبال ستاره زایی کهکشان همسایه
محققان نجوم ایران و انگلیس در قالب پژوهانه تحقیقات بین‌المللی آکادمی علوم بریتانیا (Royal Society) در طرحی مشترکی تاریخچه ستاره زایی گروهی از کهکشانهای نزدیک به راه شیری موسوم به گروهی موضعی را بررسی می‌کنند.
دکتر حبیب خسروشاهی، رییس پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانش‌های بنیادی که در همکاری مشترک با دکتر ژاکو ون لون از دانشگاه کییل انگلیس موفق به دریافت پژوهانه آکادمی علوم بریتانیا شده در گفت‌و‌گو با خبرنگار علمی ایسنا اظهار داشت: این تحقیقات با همکاری دکتر عاطفه جوادی از محققان پژوهشکده و با استفاده از داده های تلسکوپ فروسرخ بریتانیا(UKIRT) انجام می‌شود.
وی مدت این دوره تحقیقاتی مشترک را که در قالب طرح حمایت از همکاری بین‌المللی دانشمندان بریتانیا انجام می‌شود، دو سال عنوان کرد.
خسروشاهی تصریح کرد: کهکشان M33 یکی از سه کهکشان مارپیچی است که در گروه محلی قرار دارند. این کهکشان در صورت فلکی مثلث قرار دارد و حدود 1 درجه از آسمان را می‌پوشاند. زاویه‌ی تمایل این کهکشان 56 درجه است و قرص آن به خوبی از روی زمین دیده می‌شود. غبار موجود در بخش‌های مرکزی کهکشان راه شیری، این کهکشان را از دید تلسکوپ‌ها پنهان کرده است و کهکشان M31 نیز در موقعیتی قرار گرفته که قرص آن به خوبی دیده نمی‌شود (زاویه تمایل این کهکشان 76 درجه است) بنابراین زاویه‌ی تمایل مناسب M33 باعث می‌شود که این کهکشان، گزینه‌ی مناسبی برای بررسی ساختار کهکشانهای مارپیچی به شمار آید.
وی با اشاره به تحقیقاتی که با همکاری دکتر جوادی، وی و دکتر ون لون انجام شده خاطرنشان کرد: طی تحقیقات انجام شده در بخش مرکزی این کهکشان، بیش از 18 هزار ستاره شناسایی شده که 800 ستاره متغیر بلند دوره هستند. با تخمین سن ستاره‌های متغیر و مدت نوسان این ستاره ها با استفاده از مدل‌های نظری تحول ستاره‌ها، آهنگ ستاره‌زایی در دوره‌های مختلف به دست آمده است. از آنجا که ستاره‌های شاخه مجانبی غول ها (AGB) یکی از منابع اصلی تولید غبار به حساب می‌آیند؛ با استفاده ازداده‌های تلسکوپ فضایی اسپیتزر در طول موج‌های فروسرخ میانی آهنگ تولید غبار این ستاره‌ها را تخمین زده و تاثیر این جرم ورودی به محیط بین ستاره‌یی بر روندستاره‌زایی در کهکشان M33 مورد بررسی قرار می گیرد. سایر کهکشانهای مشابه در گروه موضعی نیز در قالب این پروژه تحقیقاتی مورد مطالعه قرار می گیرند.
