از تبلیغات میهمان خارجی تا خواب ماندن 85 هزار دانشجو در نمایشگاه کتاب

از تبلیغات میهمان خارجی تا خواب ماندن 85 هزار دانشجو در نمایشگاه کتاب

بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که از 16 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) با شعار «خواندن، گفت و گو با جهان» اغاز شده تا 26 همین ماه ادامه خواهد داشت.

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا، برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران طی بیست و هفت دوره قبلی خود به خوبی این مهم را به اثبات رسانده که هر چه روزهای این رخداد به تپش روزهای پایانی خود نزدیک و نزدیک تر می شود، علاوه بر سیل استقبال گسترده تر از سوی دوستداران یار مهربان، رویدادها و حوادث حاشیه ای آن نیز در سیری تصاعدی گام بر می دارند.

پنجمین روز از بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در حالی سپری شد که رخدادهایی چون خواب ماندن 85 هزار دانشجو و تبلیغات گسترده میهمان بخش بین المللی درباره زبان آلمانی مهم ترین حاشیه های جشن کتاب ایران را به خود اختصاص داده است

پنجمین روز نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز در بطن خود میزبان حوادث و رخدادهایی بود که گاه رنگ حاشیه آن ها بر متن و اصل روایت این نمایشگاه چیرگی داشت و چون ادامه این گزارش خود گویای همه چیز است از تفصیل مقدم می کاهیم و بر مبلغ آن می افزاییم...


** دو کلمه حرف حساب

اغراق نیست اگر عنوان شود جنجالی ترین و پرخبرترین اتفاق دو روز اخیر نمایشگاه کتاب تهران در روزهای چهارم و پنجم برگزاری این رخداد (شنبه و یکشنبه 19 و 20 اردیبهشت ماه) به اعتراض ناشران دانشگاهی نسبت به اختصاص یارانه برای خرید کتاب های خارجی باز می گشت.

شدت این اعتراض ها تا جایی بود که آن ناشران نامه ای را خطاب به سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به رشته تحریر درآوردند و مراتب اعتراض خود را نسبت به اختصاص این یارانه و تبعیض میان ناشران دانشگاهی و ناشران بین المللی به شکل رسمی و مکتوب اعلام کردند.


** نمایشگاه کتاب با طعم طوفان

پنجمین روز از بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز مطابق روزهای قبل، کار خود را از ساعت 10 صبح در شرایطی آغاز کرد که بار دیگر باد شدیدی که در فضای باز محوطه مصلی و اطراف شبستان مشغول وزیدن بود و حتی بدل به تندباد شده بود نخستین میزبان مخاطبان یار مهربان بود.

وزرش باد در این دوره از نمایشگاه بدون استثناء از نخستین روز برپایی آن (16 اردیبهشت ماه) تا روز گذشته (20 اردیبهشت ماه) به عنوان پنجمین روز این رخداد همواره میهمان ثابت این رویداد فرهنگی بوده است.

از جمله اتفاقات جالبی که به سبب وزش باد از ابتدای نمایشگاه تا روز پنجم آن ادامه داشت شوخی ناشران و غرفه داران با عنصری به نام باد در نمایشگاه است؛ به طوری که در روزهایی که وزش باد کمتر است این افراد پیش بینی استقبال ضعیف و در روزهایی که باد بیشتر است تاکیدشان بر استقبال بیشتر مخاطبان از نمایشگاه کتاب است.

به هر حال وزش باد شدید صبحگاهی و بارش باران، مخاطبان یار مهربان را بر آن داشت تا در پنجمین روز از جشن نوروز اندیشه در مصلی با سرعت بیشتری خود را به شبستان و مکان های مسقف برسانند و البته بودند در این میان عده ای که تلاش می کردند تا جلوی خسارات وزش باد شدید به ویژه آسیب دیدن بنرها و تابلوهای تبلیغاتی ناشران را بگیرند که به اعتقاد نگارنده باید علاوه بر تخفیف های رایج در نمایشگاه کتاب به این افراد به سبب تعهد و تلاش شان تخفیف های مضاعفی را در نظر گرفت.


** بن کارت های دانشجویی

براساس گزارش رسمی مسئولان و دست اندرکاران امور اجرایی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، تا شب گذشته (یکشنبه 20 اردیبهشت ماه) آمار بن کارت های طلاب و دانشجویان و صرف هزینه های آن در نمایشگاه کتاب نشان می دهد 60 درصد از این بن کارت ها در بخش دانشگاهی، 30 درصد در بخش عمومی، چهار درصد در بخش کودک و نوجوان، چهار درصد در بخش آموزشی، یک درصد در بخش عربی و تنها یک درصد در بخش لاتین در بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران هزینه شده است.

پس پرواضح است که با توجه به آنکه 60 درصد از بن کارت های طلاب و دانشجویی نمایشگاه کتاب در بخش دانشگاهی هزینه شده و تنها دو درصد آن در بخش بین الملل (ناشران عربی و لاتین)، بنابراین پرمخاطب ترین بخش ها از نمایشگاه کتاب بیست و هشتم، ابتدا بخش ناشران دانشگاهی سپس بخش ناشران عمومی است.



** اعلام خودجوش اسامی ناشران متخلف

مطابق اخبار روز چهارم نمایشگاه (شنبه 19 اردبهشت ماه) عنوان شده بود که 29 ناشر به دلیل تخلف های مورد تصدیق مسئولان برگزاری این رخداد، به مدت 24 ساعت در روز پنجم نمایشگاه غرفه های شان تعطیل خواهد بود و تمامی این ناشران از حضور در نمایشگاه بیست ونهم در سال آینده (1395) نیز محروم خواهند شد.

اما ستاد اجرایی نمایشگاه از اعلام نام این ناشران خودداری کرد و همین مساله باعث ایجاد موجی خودجوش میان خبرنگاران و اهالی رسانه شد تا طی مشاهده ای میدانی در سالن شبستان وسالن ناشران دانشگاهی با رصد غرفه هایی که چادر آنها همزمان با آغاز به کار نمایشگاه باز نشده است به اعلام نام آنها بپردازند تا رسالت کار خبری شان را به بهترین شکل ممکن به انجام رسانده باشند.

بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا نیز انتشاراتی های یوحنا (اندیشه مطهر)، هنرهای زیبا (ایده ایام ـ زانکوه)، هنر اول، همگرا، وزرا، نسیم حیات، نامه پارسی، کاشف، عیوقی (عدن)، شکوفه یاس، صالحان، جامعه شناسان، چاف، جام جوان، بوستان احمدی، ارگ نواندیش، شرکت تعاونی ناشران کرمان، دانوش و مزینانی، غرفه های ناشرانی بودند که در پنجمین روز از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران فعالیتی نداشتند که از این میان انتشاراتی های دانوش و مزینانی در بخش ناشران دانشگاهی و مابقی در بخش ناشران عمومی بودند.

مسئولان متعهد به اجرای قانون در نمایشگاه کتاب تهران در راستای سیاست تنویر افکار عمومی بعد از احراز تخلف ناشران، نام آنها را نیز در کنار سیل اخبار روابط عمومی خود عنوان کنند تا بی خود و بی جهت سه ساعت زمان خبرنگاران برای کشف و شهود در این مشاهده میدانی برای بیان نام آن ناشران متخلف به هدر نرود!



** خلق واژه جدید: «ناشرنما»

بعد از شنیدن واژه هایی چون تماشاگرنما، منتقدنما، هنرمندنما، روشنفکرنما و انواع «نما»های دیگر در کنار لغات شناخته شده ادبیات فارسی کشورمان در پنجمین روز از برگزاری نمایشگاه بیست و هشتم و در جشن کتاب ایران، واژه جدیدی حیات خود را آغاز کرد که جا دارد به این واژه و خالق آن تبریک گفت.

اما ماجرای تولد این واژه به سخنان محمدمهدی داودی پور مدیر کمیته ناشران داخلی بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران باز می گردد که در خلال گفت و گوهای خود با خبرنگاران در روز پنجم نمایشگاه از برخورد جدی با ناشرانی خبر داد که غرفه خود را به غیر واگذار کردند و یا در غرفه های خود در کنار کار فروش و عرضه کتاب به امر توزیع آثار دیگر ناشران نیز مبادرت می ورزند.

وی که این عمل را تخلفی آشکار و بزرگ دانست در ادامه بر برخورد قاطع و بی قید شرط با این ناشران که از آنها با عنوان «ناشر نما» یاد کرد تاکید کرد و افزود: چند «ناشرنما» در نمایشگاه امسال کار پخش کتاب را انجام می دادند و همچنین دیده شده که برخی غرفه داران به واگذاری غرفه های خود به افراد دیگر اقدام کرده اند که به این افراد تذکر شفاهی و در مرحله بعدی تذکر کتبی داده خواهد شد و چنانچه این رویه ادامه یابد، به کمیته تخلفات ارجاع و با آنها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.



** میهمان نوازی هم بد دردی است

از دیگر اتفاقات حاشیه ای و البته جالب توجه در روز پنجم نمایشگاه کتاب می توان به سخنان توبیاس وس (Tobias Voss) معاون نمایشگاه کتاب فرانکفورت که در غرفه بنیاد سعدی به ایراد سخن پرداخت اشاره کرد.

وی که در این غرفه بنا بود درباره جایگاه زبان فارسی در ادبیات غرب و به ویژه تاثیر حافظ و سعدی بر ادبیات آلمان سخن بگوید از قدرت اشعار حافظ و استفاده کردن از آنها توسط گوته شاعر گرانسنگ آلمانی اشاره کرد و تا جایی که توانست به عنوان نماینده انجمن گوته به تبلیغ این انجمن، فعالیت های فرهنگی آن و افزایش میل مردم جهان به آموزش زبان آلمانی پرداخت!

وُس در این سخنرانی، با بیان آنکه فعالیت انجمن فرهنگی گوته بر سه ستون اصلی استوار است یادآور شد: فعالیت های زبانی و ادبی، برنامه های فرهنگی و فعالیت های کتابخانه ای و مطالعاتی که در راستای تحقق این مهم برنامه های مفصلی را در داخل کشور و خارج از آلمان اجرا می کند و بخشی از فعالیت های خارجی موسسه که مربوط به افرادی با غیر ملیت آلمانی است که در داخل آلمان به سر می برند و مجبور به فراگیری زبان آلمانی هستند.

این میهمان خارجی حاضر در نمایشگاه که در کنار متانت ایرانیان و رسم میهمان نوازی آنها تنور تبلیغات برای موسسه گوته را داغ دیده بود، در نهایت با این جملات سخنان خود را به پایان برد که: اگر دلتان برای زبان فارسی می سوزد باید به افراد و نهادهای موفق در گسترش و آموزش زبان های گوناگون در جهان رجوع کنید یا به مونیخ بیایید و از موسسه گوته دیدار کنید تا از تجربیات یکدیگر بهره مند شویم.

معاون نمایشگاه کتاب فرانکفورت و نماینده بنیاد ادبی و موسسه فرهنگی گوته در حالی سخنان خود را به پایان برد که چهره مخاطبان حاضر در این سخنرانی از شدت عصبیت طیف رنگ های قرمز، بنفش و آبی را شامل می شد و او که با دیدن این چهره ها متوجه کلمات خود شده بود با خنده ای از صبر و تحمل شنوندگان تقدیر کرد و ناگهان از سالن سخنرانی بیرون رفت.



**اختلاف و بگو مگوها

اختلافات و بگو مگوهای رسانه ای مسئولان نمایشگاه کتاب تهران و ناشران دانشگاهی روز گذشته به اوج خود رسید و مدیر ناشران بین الملل ایرانیان روز گذشته در پاسخ به اعتراض ناشران دانشگاهی (بخش بین الملل ) نشستی خبری برگزار کردند .



** مواظب باشید آتش نگیرید

در پنجمین روز از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در گام بیست و هشتم خبری از طریق کمیته حراست این رویداد منتشر شد که با خود سوالات فراوانی را به همراه داشت؛ متن خبر کوتاه بود و ساده و می گفت: تمام ناشران حاضر در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران موظف به نصب کپسول اطفای حریق در غرفه های خود شدند و این اقدام با هدف ایجاد ایمنی و امنیت بیشتر در فضای نمایشگاه، همچنین جلوگیری از حوادث احتمالی انجام شده است.

البته مشخص نیست که آیا مسئولان بعد از پنج روز ناگهان یاد ایمنی و امنیت مخاطبان، بازدیدکنندگان و دوستان یار مهربان افتاده اند و یا تکثر و تعدد اخبار روابط عمومی نمایشگاه تا حدی بوده که خبری که باید در روز اول منتشر می شد به روز پنجم رسیده است.

همین مساله باعث شد تا میان اهالی خبر و حتی برخی غرفه داران اصطلاح «مواظب باشید آتش نگیرید» در روز پنجم رد و بدل شود و البته برخی کارشناسان نیز احتمال دادند به علت استقبال بالای مخاطبان و حضور گسترده آنها در نمایشگاه، عامل اصطکاک کفش های آنها با کف مصلی امکان ایجاد جرقه و نهایتا ایجاد حریق را به شکل بالقوه دارا است و بر این اساس نصب کپسول اطفای حریق برای جلوگیری از هر پیامدی در متن یک خبر به شکل قانونی عنوان شده است.

** خواب ماندن 85 هزار دانشجو

خبر دیگری که در پنجمین روز نمایشگاه کتاب به محض انتشار موجی از حواشی و جملات طنز را در بین ناشران، برخی مخاطبان و قاطبه خبرنگاران با خود به همراه داشت و حتی دامنه آن تا شبکه های اجتماعی و پیامک ها نیز گسترش یافت؛ مربوط به اعلام آمار صدور بن کارت های دانشجویی تا روز پنجم نمایشگاه کتاب از سوی مسئولان برگزاری این رخداد فرهنگی بود.

در این خبر آمده بود تا پایان کار پنجمین روز از برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، 165 هزار دانشجو بن کارت های خود را دریافت کردند.

این خبر در حالی شگفتی بسیاری را با خود به همراه داشت، که سه روز مانده به آغاز نمایشگاه کتاب از سوی همان مسئولان منتشر کننده این خبر اعلام شده بود که 250 هزار دانشجو از سراسر کشور برای دریافت بن کارت های خرید کتاب از نمایشگاه ثبت نام کرده اند.

با یک جمع و تفریق ساده می توان به این مساله رسید که با استناد به این دو خبر و با وجود گذشته نیمی از نمایشگاه کتاب، 85 هزار دانشجو تا کنون برای دریافت بن کارت های خود اقدام نکرده اند.

با توجه به اهمیت مبحث دانش اندوزی و دامنه مطالعاتی، تحقیقاتی و پژوهشی دانشجویان برای کسب موفقیت های علمی، عدد 85 هزار، آن هم با پسوند دانشجو، در عدم اقدام برای دریافت بن کارت های خرید از نمایشگاه کتاب که تنها و تنها طی بازه زمانی 10 روزه این رخداد اعتبار دارد و می تواند نشان دهنده خواب ماندن این افراد از برگزاری این رویداد باشد یا خیر؟!

هر چند در این میان افرادی که عادت به دیدن نیمه پر لیوان دارند (خوشبین ها) معتقدند که تبلیغات ضعیف نمایشگاه باعث شده تا دانشجویان از تاریخ برگزاری دقیق این رویداد مطلع نباشند و عده ای دیگر نیز می گویند که این تعداد از دانشجویان قصد دارند تا در دقیقه نود اقدام به تهیه این بن کارت ها و خرید کتاب های مد نظر خود کنند.

به هر حال وظیفه نگارنده بازتاب این حاشیه و رسالت شما خوانندگان در صورتی که دانشجویی را از اقوام، بستگان، دوستان و آشنایانتان می شناسید که برای دریافت بن کارت ثبت نام کرده آن است که حتما این سوال را از آنها بپرسید که آیا برای دریافت بن کارت ها نیز اقدام کرده یا خیر!

در بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران حدود 3000 ناشر داخلی و نزدیک به 2800 ناشر خارجی حضور دارند.

همچنین کشور عمان مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بوده و قرار است برنامه های خاصی در این نمایشگاه اجرا کند. وزرای فرهنگ کشورهایی چون قطر، عمان و بنگلادش و مسئولان نمایشگاه های بلونیا، فرانکفورت و پاریس نیز در این نمایشگاه شرکت خواهند کرد.