اخبار دانشگاهی کشور / اخبار دانشگاه 29 بهمن 1392 - 18 February 2014
تاثیر رتبه‌بندی‌ها بر جامعه جهانی آموزش عالی دانشگاه ها
آیا تا به حال به جزئیات رتبه‌بندی‌های اعلامی از سوی موسسات تعیین اعتبار دانشگاه‌های جهان فکر کرده‌اید؟ آیا از معایب و مزایای این رتبه‌بندی‌ها اطلاع دارید؟
به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از: سرویس «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، موسسه «تایمزهایراجوکیشن» (THE) که از موسسات مطرح جهانی در تعیین رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان محسوب می‌شود در تاریخ پنجم مارس سال جاری میلادی (2014) آخرین فهرست خود را از دانشگاه‌های برتر جهان اعلام خواهد کرد. اما بد نیست نگاه عمیق‌تری به سهم و تاثیر کلی این رتبه‌بندی‌ها در جامعه آموزش عالی طی 10 سال انتشار این رتبه‌بندی‌ها بیندازیم.
تعدد رتبه‌بندی‌های جهانی
رتبه‌بندی علمی دانشگاه‌های جهان، شانگهای، رتبه‌بندی جهانی تایمز و رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های کیو.اس، جزو پیشگامان و موسسات مطرح در اعلام رتبه‌بندی جهانی دانشگاهها محسوب می‌شوند. این فهرست‌ها مبتنی بر اعضای هیئت علمی، رشته، موقعیت جغرافیایی و گروه اقتصادی تعیین می‌شوند. در این بین می‌توان به رده‌بندی بهترین دانشگاه‌های عضو بریکس (BRICS) متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هندوستان، چین و آفریقای جنوبی نیز اشاره کرد. همچین یک رده‌بندی نیز با در نظر گرفتن سن و قدمت دانشگاهها و موسسات آموزشی جهان وجود دارد. به عنوان مثال موسسه «کیو.اس» هر سال فهرستی از 50 دانشگاه با قدمت کمتر از 50 سال منتشر می‌کنند. علاوه بر این اتحادیه اروپا نیز در تلاش برای اجرای رده‌بندی انحصاری دانشگاه‌های کشورهای عضو این اتحادیه موسوم به یو – مولتی‌رَنک (U-Multirank) است که با استفاده از رویکردهای چندوجهی آن را ارائه خواهد کرد.
این تعدد رده‌بندی‌ها از سوی یک یا چند موسسه، فضای آموزش عالی را بسیار پیچیده کرده است. این رده‌بندی‌ها سبب شکل‌گیری سنجش‌های متعدد و افزایش رقابت‌ها، پیچیدگی و سرگردانی بخش‌های مختلف آموزش عالی شده‌اند.
قدرت و اثرگذاری
اگرچه این رده‌بندی‌ها با هدف تعیین یک معیار ساختاری برای سنجش و مقایسه جهانی دانشگاهها شکل گرفتند اما رفته رفته به یک اهرم قدرت و تاثیرگذار در آموزش عالی بین‌المللی تبدیل شدند. این رده‌بندی‌ها با یک طراحی سیستماتیک به کانون توجهات بخش آموزش عالی بین‌الملل بدل شدند و شاخص‌هایی که در آنها بکار می‌روند به شدت مورد توجه دانشگاه‌های سراسر جهان به ویژه آنهایی که در رویای جهانی شدن هستند، قرار می‌گیرند. با این حال هنوز این سوال وجود دارد که تا چه حد این شاخص‌ها استاندارد هستند؟ آیا شاخص‌های بکار رفته در این رده‌بندی‌ها به درستی کیفیت آموزشی می‌سنجند؟ آیا واقعا به وجود چنین رده‌بندی‌های متعددی نیاز هست یا اینکه این رده‌بندی‌ها هم به یک ابزار تجاری تبدیل شده‌اند؟
بازسازی دانشگاهها
با ظهور و تعدد رده‌بندی‌های متنوع، دانشگاهها و سرمایه‌داران ممکن است به دلیل وجود شاخص‌های متعدد دچار سردرگمی شوند. تبلیغات دانشگاهها نیز می‌تواند از دانشجویان، هیئت علمی و جامعه علمی به سمت شهرت، ارزش بازار و وجهه موسسه آموزشی تغییر موضع دهد.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه یونیورسیتی ورلدنیوز، به طور کلی به نظر می‌رسد که انجام این رده‌بندی‌های چندگانه، رقابتی و مکمل برای دفاع از هدف سیستماتیک این رده‌بندی‌ها که مقایسه بین کیفیت عملکرد دانشگاهها است، ضرورت دارد.
اما از سوی دیگر ارائه‌دهندگان این رده‌بندی‌ها باید به خاطر داشته باشند که ماهیت و اساس دانشگاهها را نمی‌توان با شاخص‌های مختلف سنجید و در واقع معیار اصلی سنجش آنها باید درصد موفقیت‌شان در تربیت رهبران آینده، شهروندان و اعضای جوامع بین‌المللی، ملی و منطقه‌ای باشد.
