معاون جهاددانشگاهی: تقاضا در آموزش عالی افت شدیدی داشته است

---

 معاون آموزشی جهاد دانشگاهی با اشاره به شعار اصلی حوزه آموزش جهاد دانشگاهی که «تعامل هر چه بیشتر مراکز آموزشی در راستای اهداف جهاد دانشگاهی است»، گفت: در برنامه پنجم جهاددانشگاهی به برگزاری دوره‌های بین‌المللی، ارتقای کیفی و استانداردسازی مراکز، ارتقای جایگاه جهاد در آموزش عالی کشور و ایجاد رشته‌های جدید و توجه بیش از پیش مسائل فرهنگی توجه ویژه‌ای شده است.

به گزارش خبرنگار«دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر "محسن قرنفلی" در گردهمایی روسا و سرپرستان موسسات آموزش عالی علمی کاربردی جهاد دانشگاهی، گفت: اکنون در زمان تدوین برنامه پنجم جهاد دانشگاهی قرار داریم و این برنامه بر اساس چشم‌انداز جهاد دانشگاهی تنظیم خواهد شد. در این سند، جهاد نهادی پیشگام درعرصه علم و فرهنگ معرفی شده و این مسئله باید از رأس جهاد و پایین‌ترین سطوح آن متبلور شود.

وی با اشاره به محورهای پنجم جهاددانشگاهی درتوسعه آموزش، گفت: یکی از محورهای اصلی، بحث ارتقای کیفی و استانداردسازی مراکز آموزشی جهاد دانشگاهی است و در این باره بحث رتبه‌بندی مراکز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مسئله دیگر در این برنامه نیز برگزاری دوره‌های بین‌المللی است. از این جهت که با وجود اینکه تعداد دانشجوی کمی جذب خواهد شد، اما باعث ارتقای سیستم آموزشی جهاد می‌شود.

معاون آموزشی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه دانشگاه علم و فرهنگ در حال حاضر رتبه چهل و هشتم در میان دانشگاه‌ها را دارد، اظهار کرد: ارتقای جایگاه جهاد دانشگاهی در آموزش عالی کشور یکی دیگر از برنامه‌های پنجم جهاد دانشگاهی است و پیش‌بینی شده تا جایگاه دانشگاه علم و فرهنگ از رتبه 48 به 40 برسد. در دانشگاه علمی کاربردی نیز وضعیت از نظر فضا و جذب دانشجو، رتبه سوم را در کشور داریم که پیش‌بینی می‌شود این رتبه به رتبه دوم ارتقا پیدا کند.

قرنفلی با بیان اینکه یکی از ارکان مهم جهاد دانشگاهی کار فرهنگی است، گفت: مردم از جهاد دانشگاهی انتظار کار فرهنگی دارند و مسؤلیت امور فرهنگی باید بیش از پیش احساس شود.

وی یکی دیگر از برنامه‌های پنجم جهاد دانشگاهی را ایجاد رشته‌های جدید دانست و افزود: در رشته‌های جدید باید به توانمندی‌های عظیمی برسیم و در حال حاضر در جهاد دانشگاهی 100 گروه پژوهشی قطعی وجود دارد و به همین میزان نیز مرکز خدمات تخصصی در جهاد در حال فعالیت است که این می‌تواند ظرفیت بزرگی برای تامین منابع آموزشی باشد که این مسئله نقطه قوت جهاد دانشگاهی است که اگر با در هم آمیختن آموزش و پژوهش همراه شود، عملکرد جهاد دانشگاهی را می‌تواند ممتاز کند.

معاون آموزشی جهاد دانشگاهی با اشاره به ایجاد ساز و کاری جدید در دوره‌های کارشناسی ارشد، گفت: جهاد دانشگاهی در مقوله دکترای پژوهش‌ محور بر این تصور بود که می‌تواند کمیته‌های پژوهش‌ محور را از دل کارفرماها بیرون بکشد، اما در عمل این مسئله موفقیت‌آمیز نبود؛‌ چرا که کارفرمایان برای این منظور قرارداد می‌بندند تا نتایج را به روز دریافت کنند و نمی‌توانند تا دوره‌های پنج ساله دکترا صبر کنند. لذا در تبدیل قراردادهای کارفرمایان به دکترا موفق نبودیم، اما اگر این مسئله در بحث کارشناسی ارشد اجرا شود، می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. چرا که قراردادها در دوره‌ کارشناسی ارشد می‌تواند ظرف مدت 1.5 سال به سرانجام برسد و این ظرفیتی است که فقط از عهده جهاد دانشگاهی برمی‌آید.

قَرنفلی با بیان اینکه آموزش عالی کشور در شرایط حساسی به سر می‌برد، گفت: در گردهمایی امروز گزارش‌های امیدوارکننده‌ای ارائه شد. در شرایطی که در آموزش عالی کشور با بحران پذیرش و صندلی‌های خالی روبرو هستیم، اما جهاد دانشگاهی تاکنون شرایط مطلوبی در این زمینه داشته است. در هفته گذشته در مجمع دانشگاه‌های غیرانتفاعی گزارش نگران‌کننده‌ای مبنی بر «خالی بودن 90 درصد صندلی‌های دوره کاردانی» مطرح شد و این در حالی است که 340 دانشگاه غیرانتفاعی در حوزه کاردانی در حال فعالیت هستند و بحران صندلی‌های خالی در دوره کارشناسی به میزان 60 درصد می‌رسد. همچنین گزارش‌هایی از دانشگاه آزاد و حتی برخی دانشگاه‌های دولتی نیز به گوش می‌رسد. این به این معناست که تقاضا در آموزش عالی افت شدیدی داشته است. اما با این اوصاف جهاد دانشگاهی امسال در میزان جذب دانشجو رشد داشته اما این نگرانی برای سال‌های بعد در جهاد دانشگاهی نیز مطرح است.

وی با اشاره به دلایل موفقیت جهاد دانشگاهی برای دچار نشدن به بحران صندلی‌های خالی، گفت: یکی از دلایل مهم مراکز آموزشی، زیر پرچم بودن نام جهاد دانشگاهی است و مراکز باید به این مسئله توجه داشته باشند تا در جهت اهداف جهاد دانشگاهی حرکت کنند. در دوره جدید جهاد دانشگاهی شعاری تحت عنوان «نقش‌آفرینی بیشتر در حرکت عمومی در حوزه آموزش» مطرح شده چرا که در گذشته آموزش در مجموعه جهاد دانشگاهی، یک جزیره جدا بوده و این مسئله اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند مراکز آموزشی را دچار مشکلات هویتی و ساختاری کند.

معاون آموزشی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه جهاد از نظر ظرفیت، 10 درصد موسسات علمی کاربردی در کشور را به خود اختصاص داده، اظهار کرد: جهاد دانشگاهی در حوزه آموزش، سه سطح آموزش عالی، علمی کاربردی و کوتاه مدت را دارد و مهم‌ترین سؤالی که مراکز باید به آن پاسخ دهند، این است که آموزش عالی جهاد دانشگاهی برای متمایز بودن با دیگر موسسات کشور، چه برنامه‌هایی باید داشته باشد؟ ارائه کارنامه، بخشی از تثبیت کردن کار است اما این مسئله نباید ما را از فکر کردن به دغدغه‌ها و بحران‌های کنونی آموزش عالی بی‌نیاز کند.

قرنفلی افزود: در آموزش عالی جهاد دانشگاهی به دنبال نقش جدیدی است و در حالی که در نظام آموزش عالی کشور، آموزش اصالت دارد؛ در جهاد دانشگاهی پژوهش، اصل قرار گرفته و اکنون 14 پژوهشکده جهاد دانشگاهی درگیر کار آموزشی و پرورش دانشجو هستند. این مسئله‌ای است که در هیچ کجای آموزش عالی کشور دیده نشده است.

وی با بیان اینکه برای ارتقای آموزش‌های کوتاه مدت جهاد دانشگاهی باید به سمت حوزه‌های پیشرفته و تخصصی روی بیاوریم، گفت: در آموزش‌های کوتاه مدت اگر بتوانیم آموزش را به نحوی ارائه دهیم که ویژگی خاصی متناسب با شرایط بومی آن منطقه داشته باشد، می‌توانیم در کنار دیگر موسسات جای خود را به خوبی پیدا کنیم.

معاون آموزشی جهاد دانشگاهی مهم‌ترین چالش کشور در بحث علمی کاربردی را اشتغال دانست و افزود: سازمان فنی حرفه‌ای اخیرا مبنای آموزش خود را در سه سطح آموزش، تولید و بازار تعریف کرده و این به این معناست که آموزش مستقیما با اشتغال در ارتباط است و جهاد دانشگاهی باید در نقش توسعه اشتغال و کارآفرینی تمرکز ویژه‌ای داشته باشد و شاخص‌های اشتغال و بهره‌وری را در دستور کار خود قرار دهد.

به گزارش ایسنا، در این گردهمایی مَجِدالدین – رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد دانشگاهی نیز به ارائه گزارش مراکز آموزشی جهاد دانشگاهی پرداخت و گفت: در حوزه آموزش از نظر کمی میزان رشد قابل توجهی داشتیم، در حدی که در افق چشم‌انداز 1404، جذب 60 هزار دانشجو پیش‌بینی شده تا این مسئله در سال 92 به تحقق برسد. بنابراین باید در ارتقای کیفیت آموزشی تمرکز کنیم و برای این مسئله به شاخص‌هایی همچون اشتغال، کار پژوهشی و نشر دانش در تمام سطوح جامعه توجه کنیم.

وی افزود: نباید در بند تعداد، کمیت و آمار باشیم. متاسفانه برخی روسا فقط صرفاً به دنبال کمیت هستند. پس باید در فضای رقابتی به کیفیت توجه شود.

رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد دانشگاهی، تعداد رشته‌های آموزشی در مراکز جهاد دانشگاهی را 919 رشته عنوان کرد و افزود: در سال 92، 28 هزار و 574 نفر جذب مراکز آموزشی جهاد دانشگاهی شده‌اند و همچنین 3581 عضو هیات علمی در مراکز آموزشی حضور دارند.

مجدالدین با بیان اینکه در سال 92، 14 هزار و 719 نفر از مراکز آموزشی جهاد دانشگاهی فارغ‌التحصیل شده‌اند، گفت: در سال 92 حدود 33 میلیارد تومان شهریه دریافتی از دانشجویان بوده که 95 درصد آن متعلق به مراکز است و پنج درصد آن به جهاد دانشگاهی اختصاص می‌یابد. از این میزان در سال 92، حدود یک میلیارد و 800 میلیون تومان به مراکز جهاد دانشگاهی وام پرداخت شده است.

به گزارش ایسنا، در پایان این مراسم از 10 استان برتر مراکز آموزشی تقدیر به عمل آمد که به ترتیب شهرهای مشهد، کرج، اصفهان، اراک، ایلام، انزلی، بیرجند، سمنان، کرمانشاه و ارومیه به عنوان مراکز آموزش عالی برتر انتخاب شده‌اند.