---

معرفي رشته بيوتکنولوژي

موضوع اين رشته تحصيلي: رشته بيوتکنولوژي يک رشته کاربردي و ميان رشته اي مهندسي علوم است که قلمرو آن حداقل 33 حوزه تخصصي علوم را در برمي گيرد. اين رشته در کشور ما از سال 1378 در دانشکده علوم دانشگاه تهران در مقطع دکتراي پيوسته ارائه مي شود. اين رشته از سه مرحله کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتري تشکيل شده است که دانشجويان در مرحله کارشناسي پس از گذراندن موفقيت آميز132 واحد دروس مشترک معرفتي- نظري، علوم پايه، پزشکي، مهندسي و مباني بيوتکنولوژي به اضافه آموختن زبان انگليسي در حد 550 نمره تافل و آشنايي کامل با يک زبان برنامه نويسي کامپيوتر در صورتي که معدل آنها در هر نيمسال تحصيلي 15 باشد، مي توانند وارد مرحله دوم يعني مقطع کارشناسي ارشد شوند که در اين مقطع يکي از 6 گرايش بيوتکنولوژي ميکروبي، بيوتکنولوژي پزشکي، بيوتکنولوژي محيطي و دريايي، بيوتکنولوژي مولکولي، فرآورش زيستي و بيوتکنولوژي کشاورزي (گياهي) را انتخاب کرده و بعد از گذراندن 48 واحد در يکي از گرايشهاي تخصصي، و انجام معادل 6 واحد پژوهشهاي انفرادي و ارائه 2 واحد سمينار از مقطع کارشناسي ارشد فارغ التحصيل مي شوند. در اين مرحله در صورتي که ميانگين نمرات دروس مقطع کارشناسي ارشد آنها حداقل 16 باشد، مي توانند در امتحان جامع شرکت کنند و در صورت موفقيت در اين امتحان، وارد مرحله دکتراي تخصصي (D.Ph ) خواهند شد و رسما براي ثبت پايان نامه دکتري اقدام کنند. به عبارت ديگر دانشجويان اين رشته نيز براي ورود به مقطع کارشناسي ارشد و دکتري بايد شرايط لازم را داشته باشند، يعني بايد ميانگين معادل بالايي داشته و در آزمون جامع موفق شوند اما در يک آزمون رقابتي شرکت نمي کنند. توانايي هاي لازم: رشته بيوتکنولوژي از بين داوطلبان گروه آزمايشي رياضي فيزيک و علوم تجربي دانشجو مي پذيرد چرا که بعضي از گرايشهاي اين رشته به علوم پزشکي و بعضي ديگر از گرايشها به رشته هاي مهندسي مربوط مي شود. گفتني است که دوره دکتراي مستقيم بيوتکنولوژي، دوره آموزشي خاصي است که مناسب با توانايي هاي دانشجويان سرآمد به صورت پيوسته و فشرده تنظيم شده است و با پذيرش دانشجوياني که از نظر بهره هوشي، قدرت درک و استدلال، توان نوآوري و خلاقيت، خودآموزي و استفاده مناسب از وقت، علاقه و انگيزه شديد به يادگيري و توانايي هاي ذهني و رواني سرآمد همگنان خود هستند، آنان را براي اخذ درجه دکتري در اين رشته آماده مي کنند. از همين رو نيمي از ظرفيت پذيرش اين رشته به داوطلباني اختصاص دارد که در مرحله ما قبل نهايي المپيادهاي دانش آموزي رياضي، فيزيک، شيمي، کامپيوتر و زيست شناسي پذيرفته شده باشند و نيمي ديگر نيز به داوطلباني که از طريق آزمون سراسري وارد شده و نمره کل آزمون سراسري آنها از 10000 کمتر نباشد. براي مثال در اولين سال ارائه اين رشته، آخرين رتبه قبولي 173 و در سال دوم، آخرين رتبه قبولي 150 بود. در ضمن از پذيرفته شدگان اين رشته، مصاحبه علمي به عمل مي آيند تا دانشجوياني که واقعا علاقه مند بوده و انگيزه علمي لازم را دارند، وارد اين رشته شوند. موقعيت شغلي در ايران: رشته بيوتکنولوژي، يک رشته جديد است و بي شک مدتي زمان خواهد برد تا فارغ التحصيلان آن، جايگاه واقعي خويش را پيدا کنند اما اين به معناي آن نيست که موقعيت شغلي براي فارغ التحصيلان اين رشته مهيا نمي باشد. چون زمينه کار بيوتکنولوژي در داخل کشور مساعد است و براي مثال در حال حاضر عده اي از دانشجويان دوره دکتراي ميکروبيولوژي که در زمينه بيوتکنولوژي ميکروبي مطالعه مي کنند، بر روي آبهاي شور کشور مثل درياچه اروميه که امکان رشد موجودات در آن پيچيده و مشکل است، تحقيق مي کنند تا با بهره گيري از تکنيک هاي بيوتکنولوژي، محيطي مناسب براي رشد موجودات دريايي در داخل آن فراهم آورند. از سوي ديگر فارغ التحصيلان اين رشته مي توانند به عنوان نيروي انساني متخصص براي مديريت مياني و هدايت امور فني خطوط توليد، مزارع و آزمايشگاهها مشغول به فعاليت شوند. درسهاي اين رشته در طول تحصيل دروس مشترک بين گرايشهاي مختلف بيوتکنولوژي: روانشناسي عمومي، فلسفه عمومي، فلسفه هنر و زيبايي شناسي، فلسفه و روش شناسي علوم، تاريخ علم، روش تحقيق، مباني منطق، منطق رياضي، اصول مباني مديريت صنعتي، آشنايي با قرآن کريم، مباني علم و حقوق و روابط بين الملل، اصول علم اقتصاد، رياضي عمومي، آمار و احتمالات، محاسبات علمي عددي، شيمي عمومي، شيمي آلي، شيمي تجزيه، شيمي فيزيک، مکانيک، الکتريسيته و مغناطيس، موج و حرارت، فيزيک جديد، زيست شناسي عمومي، زيست شناسي سلولي،زيست شناسي مولکولي، ژنتيک عمومي، ژنتيک ميکروارگانيسم ها، اصول مهندسي ژنتيک، ميکروبيولوژي عمومي، ميکروبيولوژي کاربردي، بيوشيمي ساختماني، متابوليسم، روش هاي بيوشيمي و دستگاهها، ايمني شناسي، زيست شناسي پرتوي، اصول مهندسي بيوشيمي، موازنه جرم و انرژي، مکانيک سيالات، انتقال حرات، انتقال جرم، مباني بيوتکنولوژي پزشکي، مباني بيوتکنولوژي مولکولي، مباني بيوتکنولوژي کشاورزي، مباني بيوتکنولوژي محيطي، مقررات زيست ايمني.

دروس تخصصي گرايش بيوتکنولوژي پزشکي:

ايمونوژنتيک، ايمني شناسي سلولي - مولکولي، ژنتيک پزشکي، متابوليت هاي ميکروبي، فاراماکوژنتيک، فرآورده هاي نوترکيب، مهندسي ژنتيک پيشرفته، آنزيمولوژي.

دروس تخصصي گرايش بيوتکنولوژي محيطي و دريايي:

فروشوئي ميکروبي، تصفيه بيولوژيکي فاضلابها، تصفيه بيولوژيکي آلاينده هاي خطرناک، آلودگي دريا و بيوتکنولوژي دريايي، پاکسازي زيستي، مدلسازي و شبيه سازي فرآيندها، معادلات ديفرانسيل، شيمي فيزيک، ميکروبيولوژي محيطي.

دروس تخصصي گرايش بيوتکنولوژي مولکولي:

بيوفيزيک سلولي مولکولي، مهندسي ژنتيک پيشرفته، آنزيمولوژي، ساختمان و عمل پروتئين ها، ساختمان و عمل اسيدهاي نوکلئيک، زيست شناسي مولکول پيشرفته، بيولوژي سلولي- مولکولي تکويني، شيمي فيزيک.

دروس تخصصي گرايش فرآورش زيستي:

مهندسي واکنش هاي شيميايي، فرآيندهاي جداسازي، طراحي راکتورهاي بيوشيميايي(بيوراکتورها)، مباني بيوتکنولوژي تخمير، پديده هاي انتقالي در سيستم هاي بيوشيمي، کنترل فرآيند، طرح و اقتصاد مهندسي، معادلات ديفرانسيل، شيمي فيزيک.

دروس تخصصي گرايش بيوتکنولوژي کشاورزي:

سيتوژنتيک(کلاسيک و نوين)، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پيشرفته، کشت بافت گياهي و کاربردهاي آن، تعيين نقشه ژني گياهي(کلاسيک ونوين)، ژنتيک مولکولي گياهي، روشهاي نوين انتقال ژن به گياهان، آفات و بيماريهاي گياهي، مهندسي ژنتيک پيشرفته.

دروس تخصصي گرايش بيوتکنولوژي ميکروبي:

ميکروبيولوژي محيطي، فيزيولوژي ميکروارگانيسم ها، پديده هاي تخميري، پروتئين ها و پلي ساکاريدهاي ميکروبي، بيوتکنولوژي غذايي، بيوتکنولوژي آرکي باکترها، آنتي بيوتيکها، بيوتکنولوژي قارچ ها