اینترنت شیئی غیر مادی و دیجیتالی است كه به موازات تجربهی انسان حركت كرده و خدمات متنوعی را نظیر در دسترس قرار دادن انواع اطلاعات به انسان ارائه میكند.[1] همزمان با پرتاب نخستین ماهوارهی فضایی توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق در 1957، ایالات متحده آمریكا، آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته(ARPA) را در وزارت دفاع بنیان نهاد. این نهاد كه نخستین ایدههای ارتباط بین شبكهای را ارائه نمود، اولین ساختارهای شبكهای با نام آرپانت(ARPANET) را در سال 1968 به شركت "هانی ول" واگذار كرد. این شبكه محلی در سال 1969 بین كامپیوترهای مركزی چهار پژوهشكده؛ شامل دانشگاه كالیفرنیا در لوس آنجلس(VCLA)، مؤسسۀ پژوهش استانفورد(SRI)، دانشگاه كالیفرنیا در سانتاباربارا(VCSB) و دانشگاه یوتا(Yota) با خطوط ارتباطی 50 كیلوبایت بر ثانیه برقرار شد. آژانس تحقیقاتی آرپا، از اواسط 1970 میلادی كار بر روی ارتباطات بین شبكهای را آغاز كرد؛ كه در واقع باید گفت فنّآوری و ایجاد شبكههای گسترده، به همین تحقیقات آژانس برمیگردد. آژانس در سال 1972، اولین برنامهی پست الكترونیكی(e-mail) را برای آرپانت پدید آورد و از عنوان مؤسسۀ پروژههای پیشرفته، به آژانس پروژههای پژوهشی پیشرفته دفاعی(DARPA)، تغییر عنوان یافت. در سال 1976، نخستین شبكۀ محلی(LAN)، با پروتوكل Ethernet، جهت ارتباط كامپیوترهای با سرعت بالا از سوی دكتر "رابرت مت كالف" ارائه شد و پروژۀ ارتباط سوئیچ بستهای توسط ماهواره بهراه افتاد و شبكهی ماهوارهای سوئیچ بستهای آتلانتیك(SATNET) برای ارتباط بین آمریكا و اروپا پدید آمد. "تام تراسكات"، "استیوبلووین" و "جیم الین" در سال 1979، موفق به ایجاد شبكهی گروههای خبری غیر متمركز براساس استاندارد ارتباط بین سیستمهای Unix شدند. در همین سال كمپانی IBM، شبكهی BITNET را برای ذخیره هدایت دادهها در سرویس پست الكترونیك ارائه نمود. بنیاد ملی علوم ایالات متحده(NSF)، نخستین ساختارهای شبكۀ CSNET را برای مؤسساتی كه به آرپانت دسترسی نداشتند، در سال 1981 بنیان نهاد و ایدههایی برای ارتباط بین شبكهای برای ارتباط بین ARPANET وCSNET مطرح كرد. سرانجام در سال 1983 قرارداد ارتباطی اینترنت، از پروتكل كنترل شبكه به شكل كنترل انتقال و پروتكل اینترنت تغییر یافت و روز تولد اینترنت كنونی در أوّل ژانویۀ 1983 رقم خورد. این تكنولوژی جدید در كمتر از یك دهه از انحصار نظامی–امنیتی خارج گشته و نخست به حوزههای پژوهش دانشگاهی و سپس عرصههای عمومی وارد شد. فراگیری جهانی این ابر رسانه در دههی 1990 صورت گرفت. این فنآوری نوین كه به ارتباط بین شبكهای یا اینترنت موسوم شد، از یكسری قوانین و پروتكلهایی تشكیل شده كه بهصورت رسمی بهنام پروتكل بین شبكه TCP/IP نامگذاری شده است.[2] چگونگی انتقال اطلاعات برای ارتباطات بین رایانهها در شبكهها به قانون یا قراردادی كه زبان مشترك بین همۀ رایانهها میباشد یعنی پروتكل نیازمند هستیم. در جریان انتقال دادهها و اطلاعات از یك رایانه به رایانه دیگر نیز از پروتكلی بنام «TCP» استفاده مینمائیم كه این پروتكل در كنار پروتكل (IP) كه وظیفه نشانهیابی و راهبردی دادهها به مقصد را برعهده دارد این عملیات را انجام میدهند. پروتكل (TCP) یا انتقال، ابتلاء دادهها را به بستههای كوچكتری تقسیم و یا آنها را میشكند و طبق قوانینی عمل رمزگزاری بر روی بستهها را انجام میدهد. این رمزگزاری شامل مشخصات محاسبهای آن از قبیل نشانی رایانه گیرنده، فروشنده و ... است كه در بستههای (IP) بهصورت جداگانه قرار میگیرد. دادهها بعد از كوچكتر شدن به شبكه محلی، فراهمكننده سرویس اینترنت، فرستاده شده و بعد از عبور از قسمتهایی(شبكه، كامپیوترها و خطوط ارتباطی)، سرانجام توسط نوعی سختافزار این بستهها با طی مراحلی به مقصد نهایی میرسند. این سختافزار كه برای انتقال دادهها بین شبكهها طراحی شده، پنج بخش اساس دارد: hudها، پلها(bridges)، دروازهها(gateways)، تكراركنندهها(repeaters) و مسیریابها(routers)[3] ماهیت اینترنت اینترنت، بزرگترین شبكۀ جهانی كامپیوتری است كه دارای هزاران شبكه كامپیوتری كوچكتر است كه بهمنظور اتصال به یكدیگر انتخاب شدهاند و برای تبادل دادهها از استاندارد تكنیكی مشابهی پیروی میكنند. اتصال رایانهها و شبكههای گوناگون موجود در أقصی نقاط دنیا از طریق استاندارد تكنیكی TCP/IP انجام میشود. كاربرهایی كه بهطور مستقیم به یكی از شبكههای كوچكتر كامپیوتری متصل نیستند، از طریق تماس تلفنی با یكی از شركتهای فروشندۀ خطوط دستیابی به اینترنت، به آن متصل شده و امكان استفاده از اطلاعات میلیونها كامپیوتر را بهدست آورده و خواهند توانست از سایر قابلیتهای اینترنت نظیر پست الكترونیكی، بهرهمند شوند. این موجود غیر قابل لمس، با همكاری برخی محققین، دانشگاهها، سازمانها و نهادهای مختلف بهوجود آمد و افراد گوناگونی در طراحی و معماری آن نقش داشتهاند، بنابراین هیچ سازمان یا گروه نمیتواند ادعای مالكیت و تولیت آنرا داشته باشد. در واقع باید گفت اینترنت شبكهای از شبكههاست كه ارتباط بین این شبكهها بهطور مستقل و مجزا بر طبق پروتكلهای تعریف شده انجام میشود و هر شبكه موجود در آن، خود، مسؤولیت نگهداری، اتصال، توسعه و كنترل خود را برعهده دارد. اتصال به اینترنت این شبكهها كه هر یك به دیگری از طریق مسیرهایی متصل شدهاند، با كمك این مسیرها امكان تبادل اطلاعات و دادهها و فایلها را پیدا میكنند و میتوان گفت اتصال به اینترنت در واقع دسترسی به همین مسیرهاست. اتصال شبكهها به همدیگر به صورتهای مختلفی قابل انجام است: 1- از طریق خطوط اختصاصی تلفن كه دادهها را با سرعت kbps 56 منتقل میكنند. 2- خطوط "T1" كه دادهها را با سرعت mbps 544/1 منتقل میكنند. 3- خطوط "T2" كه با سرعت mbps 746/44 دادهها را منتقل مینمایند.[4] سازمانهای مرتبط با اینترنت سازمانهای گوناگون بصورتهای مختلفی فعالیتهای گوناگون را در راستای گسترش و دسترسی به اینترنت انجام میدهند؛ كه برخی از آنها عبارتند از: 1. شبكه بنیاد ملی علوم؛ این شبكه توسط آژانس بنیاد ملی علوم بهعنوان یك شبكه ستون فقراتی با سرعت بالا، برای دسترسی و اتصال دانشمندان و محققان به یكدیگر و اینترنت، طراحی و پیادهسازی شده است. ستون فقرات، كابل اصلی است كه ترافیك شبكه را حمل میكند. 2. مركز اطلاعاتی شبكه؛ این سازمان، عهدهدار نگهداری و پخش اطلاعات درباره TCP/IP و سیستم ارتباطی اینترنت است. این شبكه، مدیریت و چگونگی جمعآوری اطلاعات دربارهی شبكه اینترنت و نیز پخش گزارشها و مقالات، در این زمینه را برعهده دارد. 3. فراهمآورندگان خدمات اینترنت؛ شركتهای خصوصی، دانشگاهها و مؤسسات دولتی مختلفی در سراسر دنیا، بهعنوان میانجی ارتباط مردم و دیگران با اینترنت میباشند. این فراهمآورندگان خدمات اینترنت بهازای در اختیار قرار دادن خدمات به مردم، هزینهای نیز دریافت میكنند.[5] خدمات اینترنت برخی از مهمترین و برجستهترین خدمات كاربردی اینترنت از این قرارند: 1. تور جهانگستر یا وب(Word Wide Web)؛ وب شامل مجموعهای از صفحات گرافیكی بههم متصل است كه تعیینكننده صفحات هر شبكه، بهطور منفرد است و برخی از این صفحات به صفحات دیگر از سایت شبكههای دیگر پیوند یا متصل گردیده است. وب ، مجموعه عظیمی متشكل از متون، تصاویر، اصوات و فیلم را شامل میشود؛ كه همگی باهم در ارتباطند. 2. پست الكترونیكی (e-mail)؛ پست الكترونیكی، عمومیترین كاربرد اینترنت است كه برای ارسال و دریافت پیام بین افراد بهصورت الكترونیكی بهكار میرود. 3. پروتكل انتقال فایل؛ این سرویس امكان انتقال پروندههای گوناگون در اینترنت را نشان میدهد. كاربر با داشتن محل پرونده مورد درخواست در اینترنت، بدان مراجعه كرده و آنرا به رایانه خود منتقل مینماید. 4. یوزنت و گروههای خبری؛ این سرویس، شبیه یك تابلوی اعلانات عمل كرده و اخبار جدید را دریافت یا ارسال میكند. 5. گوفر؛ این سرویس برای اطلاعرسانی و خدمات ویژه دستابی به اطلاعات طراحی شده است.[6] روشهای اتصال کامپیوتر به اینترنت 1. اتصال مستقیم یا Direct Connection؛ شبكههای محلی یا كامپیوترهای بزرگ میتوانند مستقیم به اینترنت متصل شوند. 2. خط ISON؛ خطوط تلفن دیجیتالی بهخصوصی است، كه برای اتصال به اینترنت با سرعت بسیار بالا مورد استفاده قرار میگیرد. 3. مودم كابلی؛ اتصال به اینترنت میتواند از طریق سیستمهای تلویزیون كابلی كه حامل سیگنالهای تلویزیونی هستند، انجام شود. این مودمها میتواند دادهها را با سرعت 20 تا 100 برابر مودمهای كنونی جابجا كنند. 4. WebTV؛ یكی از روشهای اتصال به اینترنت، استفاده از تلویزیون و یك set-top box است كه امكان ارتباط مستقیم به اینترنت را فراهم میكند. در این روش set-top box اینترنت را شمارهگیری كرده و سپس صفحات وب برروی تلویزیون نمایان میشود. 5. SLlP؛ یك اتصال كامل به اینترنت از طریق خطوط تلفن است كه بستههای اینترنتی را با یك مودم با سرعت bps 9600 یا بالاتر میفرستد. 6. ترمینال بیصدا یا Dumb Terminal؛ نوعی ترمینال است كه به یك مینی كامپیوتر، كامپیوتر بزرگ یا Min Frame متصل میشود. این نوع اتصال معمولاً در كتابخانهها و دانشگاهها یافت میشود. 7. Terminal Emulation؛ یك كامپیوتر شخصی میتواند از طریق مودم به یك كامپیوتر بزرگ وصل شده و یك برنامه Terminal Emulation را اجرا كند. در این روش كامپیوتر با یك خط تلفن وصل میشود.[7] [1]. برونر، لورل و همكاران؛ اینترنت قدم اول، علیمحمد نفیسی، تهران، شیرازه، 1378، چاپ اول، ص4. [2]. ابراهیمی، مهدی؛ اینترنت، تهران، كتابدار، 1380، چاپ دوم، ص29–27 و لیس، پاتریشا؛ روانشاسی اینترنت، بهنام اوحدی و همكاران، اصفهان، نقش خورشید، 1382، چاپ اول، ص19- 17. [3]. گرالا، پرسپون؛ اینترنت چگونه كار میكند؟، سپیده قاطع، تهران، روزنه، 1380، چاپ اول، ص11 و ابراهیمی، مهدی؛ ص40–39. [4]. همان، ص12. [5]. ابراهیمی، مهدی؛ ص38- 36 و استبروك، نوئل؛ خودآموز سریع اینترنت، علیرضا جباریه، تهران، جهان نو، 1381، چاپ پنجم، ص24. [6]. كجار، ترین؛ وب چیست؟، فرحناز حسینی، تهران، سروش، 1381، چاپ اول، ص7 و استبروك، نوئل؛ ص25 و ابراهیمی، مهدی؛ ص49–46. [7]. گرالا، پرسپون؛ ص 53 – 52. منبع : پژوهه