ارتباط درون فردي Intrapersonal Communication

ارتباط درون‌فردی، یك داد و ستد ارتباطی است كه در درون وجود شخص روی می‌دهد و می‌توان آن‌را حرف‌زدن با خود نامید.[1] ماهیت ارتباط درون‌فردی ارتباط هر فرد با خودش نوعی از ارتباط را به‌وجود می‌آورد كه درون‌فردی خوانده شده است. این‌گونه از ارتباط كه متضمن نوعی جریان تفهیم و تفاهم در درون فرد است و خود فرد را مورد توجه و محور اصلی بحث و گفتگو قرار می‌دهد، مبنای سایر ارتباطات به‌شمار می‌رود. با این‌كه تمامی انواع ارتباط، تا حدی ارتباط درون‌فردی به‌شمار می‌روند و معانی درگیر در هر ارتباطی، همواره در معرض تعبیر شخصی افراد است، اما این مفهوم خود به‌عنوان مفهومی متمایز و مشخص در سلك زنجیره‌ای از انواع ارتباط درمی‌آید. "بازبلاند" در توضیح این نوع از ارتباطات اینگونه می‌گوید: «فرایند رمزگذاری–رمزگشایی كه به هنگام انتظار كشیدن انسان در تنهایی رخ می‌دهد یا درون‌نگری او نسبت به یك مصیبت شخصی، خود، نوعی ارتباط به‌قدر كافی متمایز است؛ كه نیازمند تحلیلی جداگانه است. به همین دلیل، بهتر است ارتباط درون‌فردی را به بهره‌برداری از اشارت درون شخص كه در غیاب دیگر مردمان رخ می‌دهد، محدود كرد. بدین ترتیب، محمل(عرض) این ارتباط، محصور در تنها یك شخص است؛ كه با محیط خویش بده و بستان دارد و هم‌ اوست كه آنچه را مقاصدش ایجاب كرده، می‌بیند و آنچه را كه اندامگان او پذیرفته، حس می‌كند و نشانه‌ها را بر طبق پویش شخصیت خویش تداعی و به یكدیگر پیوند می‌زند»[2] البته باید در نظر داشت كه ارتباط انسانها با خود، منحصر به حالت انزوا و تنهایی انسان نیست و در بسیاری موارد، افراد در عین حالی كه در میان انبوهی از انسان‌ها قرار گرفته‌اند، مستغرق در ارتباط با خود می‌شوند. ویژگی‌های ارتباط درون‌فردی در اغلب موارد این ارتباط از طریق گفتار خاموش برقرار می‌شود؛ كه این نوع از گفتار نیز مانند گفتار محسوس واجد وجه احساسی است و بر لحن و نواخت تكیه دارد و اغلب با زبان تن همراه است. مثلاً وقتی تصمیم به انجام كاری می‌گیریم، ممكن است لب‌هایمان را به هم بفشاریم و یا مشت‌هایمان را گره كنیم. از وجوه تمایز این‌گونه از ارتباط با ارتباط بین فردی می‌توان به ناممكن بودن عنصر سكوت در اینگونه از ارتباط اشاره كرد. سكوت كه در رو در رویی‌های بین فردی، نقش ارتباطی مهمی دارد، در ارتباط درون‌فردی ناممكن است و اساساً هنگامی كه هوشیار هستیم، نمی‌توانیم نیندیشیم و این‌گونه از ارتباط را قطع نمائیم. باید دانست حرف‌زدن با خود، توسط افراد؛ كه همان ارتباط درون‌فردی به‌شمار می‌رود، زمانی كه در مورد خود باشد، به انگیزۀ كسب اطلاعات بیشتر در مورد خود، رفتار خود، علایق و نگرش‌ها و نظرات خود صورت‌ گرفته و موقعی كه دربارۀ جهان خارج باشد و در مورد جهان خارج اندیشه شود، به قصد شناخت جهان جهت برخورد مناسب با مشكلات زیستن در جهان خواهد بود.[3] مصادیق ارتباطات درون‌فردی ارتباط درون‌فردی، اعمال ذهنی خودآگاه انسان مانند تفكر، محاسبه و ارزیابی خود و دیگران و روابط میان خود و دیگران، برنامه‌ریزی، تخیّل و یادآوری و همچنین اعمال ذهنی ناخودآگاه؛ مانند خواب دیدن را دربر می‌گیرد. "لئونارد شدلستكی" در كتاب معنی و ذهن، از آنچه در درون هر فرد در فرایند ارتباط درون‌فردی می‌گذرد، فهرستی تهیه كرده است. به اعتقاد او ارتباط درون‌فردی موارد زیر را شامل می‌شود: ادراكات، خاطرات، تجارت، نگرشها، نظرات، عقاید، احساسات، تدابیر، برداشت‌ها، تصورات، ارتباط‌ها، حالات ذهنی و ارزیابی‌ها.[4] [1]. بلیك، رید وهمكاران؛ طبقه‌بندی مفاهیم و ارتباطات، مسعود اوحدی، تهران، سروش، 1378، چاپ اول، ص39. [2]. فرهنگی، علی‌اكبر، ارتباطات انسانی، تهران، رسا، 1374، چاپ دوم، جلد اول، ص12 و بلیك، رید وهمكاران؛ ص39. [3]. گیل، دیوید و همکاران؛ الفبای ارتباطات، رامین كریمیان و همكاران، تهران، مركز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1384، چاپ اول، ص31 و بلیك، رید وهمكاران؛ ص39 و تی‌مایرز، میشله و همكاران؛ پویایی ارتباطات انسانی، حوا صابر آملی، تهران، نشر دانشكده صدا و سیما، 1383، چاپ اول، ص 13. [4]. گیل دیوید وهمكاران؛ ص30 و تی‌مایرز، میشله و همكاران؛ ص29. منبع : پژوهه