خواص و فواید درمانی مارچوبه

---

مارچوبه گیاهی سرشار از اینولین، پورین، ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم، سلنیوم، آسپاراژین، آسپاراژیناز، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، پانتوتنیک اسید، پیریدوکسین، اسیدفولیک، کولین و… یکی از سبزی‌هایی است که در تمام دنیا در فصل بهار برداشت می‌شود. البته زمان برداشت آن در مناطق آب و هوایی مختلف، متفاوت است. با برخی از خواص و خصوصیات این ماده مفید غذایی در ادامه آشنا شوید.

در برخی از مناطق دنیا در ماه فوریه معادل با بهمن و در برخی نقاط دیگر در جولای معادل با تیرماه برداشت می‌شود؛ اما اوج برداشت آن در اکثر نقاط جهان، در ماه‌های فروردین و اردیبهشت‌ماه می‌باشد.
ساقه‌هایی که چوبی می‌شوند

تمام سبزیجات بر خلاف محصولات حیوانی وقتی برداشت می‌شود، نمی‌میرند و همچنان برخی از فعالیت‌های متابولیکی خود را حفظ می‌کند. این فعالیت‌ها عبارت‌اند از: دریافت اکسیژن، تجزیه نشاسته و قند، آزاد کردن دی اکسید کربن و … . البته میزان این‌گونه فعالیت‌های گیاه به فعالیت تنفسی گیاه بستگی دارد. فعالیت تنفسی مارچوبه از سایر گیاهان بیشتر است. به همین علت زودتر از سایر گیاهان آب خود را از دست داده، سخت و چوبی می‌شود. برای جلوگیری از این فرآیند می‌توان انتهای مارچوبه را در یک پارچه مرطوب پیچید و در یخچال قرار داد. ولی با این روش حد اکثر تا 48 ساعت باید گیاه را مصرف کرد.
یکی از منابع اصلی پروبیوتیک

مواد غذایی پروبیوتیک که بیشتر در منابع غذایی گیاهی یافت می‌شوند، در دستگاه گوارش تجزیه نمی‌شوند و غذای مورد نیاز برای باکتری‌های روده مانند بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس را فراهم می‌آورند. این باکتری ها که از باکتری های پروبیوتیک می‌باشند تجزیه مواد در دستگاه گوارش را تسهیل می‌کنند و احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری های روده ای مانند سرطان روده، بیماری های التهابی روده، آلرژی و… را می‌کاهند. یکی از پروبیوتیک های بسیار مهم اینولین می‌باشد که از پلی فروکتان ها است؛ و مارچوبه یکی از منابع اصلی اینولین می‌باشد.
درمان بیماری‌های التهابی

مواد ضدالتهابی موجود در مارچوبه عبارت‌اند از: ساپونین A، سارساساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاوونوئیدهای کورستین، روتین، کامفرول، ایزورامنتین. این مواد شیمیایی از فرآیندهای التهابی در بیماری‌های خودایمنی جلوگیری می‌کنند.سارساساپونین موجود در مارچوبه، یکی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS (اسکلروز چندگانه آمیلوتروفیک) است؛ که یک بیماری خود ایمنی مزمن می‌باشد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورون های عصبی را به عنوان عوامل بیگانه می‌پندارد و علیه آن‌ها واکنش‌های متعدد التهابی نشان می‌دهد.
مارچوبه ضد سرطان است

آنتی اکسیدان های موجود در مارچوبه عبارت‌اند از: ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم. مارچوبه همچنین سرشار از گلوتاتیون می‌باشد و به نسبت سایر سبزیجات از آنتی اکسیدان های بیشتری تشکیل یافته است. این مقادیر بالای مواد آنتی اکسیدانی، رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد و منجر به خواص ضدسرطانی می‌شود. همچنین مواد شیمیایی فعال در مارچوبه به علت کاهش التهاب می‌توانند فعالیت متابولیکی سلول‌های سرطانی را تغییر دهند. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان کبد صورت گرفته است و نشان داده شده که سرطان کبد به وسیله مواد آنتی اکسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.
علیه بیماری‌های قلبی و دیابت

مواد آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی موجود در مارچوبه، بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی را متوقف می‌کنند. مقادیر بالای ویتامین های گروه B در مارچوبه، مسئول اثرات ضددیابتی این گیاه می‌باشند. ویتامین‌های گروه B که در مارچوبه به فراوانی یافت می‌شوند، عبارت‌اند از: B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B5 (پانتوتنیک اسید)، B6 (پیریدوکسین)، B9 (اسیدفولیک) و کولین. ویتامین‌های گروه B نقش مهم و کلیدی را در متابولیسم قندها و نشاسته ایفا می‌کنند و برای مدیریت مناسب قند خون ضروری می‌باشند. اسیدفولیک نیز نقش کلیدی در تنظیم هوموسیستئن (که افزایش آن ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد) دارد.مارچوبه همچنین منبع بسیار خوبی از فیبر محلول می‌باشد و مطالعات متعدد نشان داده است که فیبر محلول ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت را می‌کاهد.
بوی بد ادرار

برخی افراد بعد از مصرف مارچوبه، بوی بدی در ادرارشان ایجاد می‌شود. مواد حاصل از تجزیه مارچوبه در بدن که مرتبط با ایجاد بوی بد در ادرار می‌شوند، عبارت‌اند از: متان اتیول، کربن دی سولفید، بوترولاکتون، ترکیبات متعدد سولفوری دیگر و … بدن برخی افراد به دلیل اختلالات خفیف ژنتیکی در فرآیند تجزیه و متابولیزه کردن مواد شیمیایی موجود در مارچوبه، مواد بوداری را ایجاد می‌کند.