تاثیر آلودگی هوا بر کودکان

تاثیر آلودگی هوا بر کودکان دکنر رامین عزتی استاد دانشگاه حاجت تپه گروه مهندسی محیط زیست 28/01/2007 Ankara – Turkey خلاصه یکی از بزرگترین معضلات تهدید کننده سلامتی انسانها آلودگی هوا میباشد.از آنجائیکه تکامل ریه پس از بدنیا آمدن نوزاد و در دوران اولیه کودکی میباشد, کودکان نسبت به بزرگسالان از آلاینده ها بیشتر متاثر میگردند.بیشتر ساعات زندگی کودکان در محیط بسته مدرسه و خانه سپری میگردد که این مساله نیز خود همانند هوای آلوده خارج از محیط سر بسته حائز اهمیت میباشد. آلودگی هوا در کودکان باعث ببیماری های چون حملات اسم, زایمانهای زودرس, سقط جنین, عدم تکامل ریه, مرگ و میر کودکان, سرطان و بیماری های عفونی, حملات عصبی و بیماریهای تنفسی میگردد. مقدمه یکی از معضلات صده اخیر آلودگی هوا و افزایش میزان نرخ آلاینده های هوا میباشد. اثرات آلودگی هوا بر کودکان نسبت به بزرگسالان بر همگان آشکار میباشد و علت آن این است که 80% کیسه های هوایی کودکان که بصورت (POSTNATAL) میباشد در سن 6-8 سالگی به تکامل میرسد[1,2].کودکان بعلت فعالیت بدنی بیش از بزرگسالان و بالا بودن میزان سرعت دم و باز دم در دقیقه نسبت به بزرگسالان مواد سمی (TOXIC) بیشتری وارد بدنشان میگردد[3]. در سال 1971 شش ماده ای اصلی آلوده کننده هوا به ترتیب ازن, مواد معلق, دی اکسید سولفور, دی اکسید اذت, مونو اکسید کربن, سرب و 189 آلاینده سمی و خطرناک (HAZARDOUS AIR POLLUTANTS) بثبت رسیده است [4]. این موا آلاینده موجب بیماریهای چون استفراغ مزمن, سرطان, بیمایهای عفونی, بیماریهای عصبی و بیماریهای تنفسی میگردند. از آنجائیکه کودکان در محیطهای سر بسته ای چون خانه و مدرسه زندگی میکنند, آلودگی داخل محیط بسیار مهم میباشد. در کشورهای سردسیر سیستمهای گرمادهی و در کشورهای گرمسیر سیستمهای خنک کننده یکی از بزرگترین آلاینده های هوای داخل محیط سر بسته میباشند. بهمین دلیل آلاینده های که در مکانهای سر بسته یافت میشود در محیطهای باز وجود ندارند. از دیگر آلاینده ها میتوان دودهای تولید شده در حین پخت و پز غذا, مصالح ساختمانی بکار رفته در ساختمانهای مدرن, مواد عایق, ایزولاسیونها, رنگهای بر روی مبلمان, مواد شوینده, محصولات آرایشی, حشره کشها, حیوانات خانگی و دستگاههای تهویه هوا را میتوان نام برد. دستگاههای تهویه هوا محصولات بیولوژیکی چون قارچها, باکتریها و کپکها را در خود جای داده همچنین گرد و غبار الیف معدنی را در محیط سر بسته پخش میکند. علاوه بر آن یکی دیگر از بزرگترین معضلات و تهدید کننده- های سلامتی مصرف دخانیات در محیطهای سر بسته میباشد[5.6]. هوای با کیفیت بالا در یک محیط سربسته دارای دمایی برابر با 19 – 23 درجه سانتیگراد, 40 – 60% نم و سرعت حرکت هوا برابر با 0.1 متر در ثانیه میباشد. نم بیش از 70% در محیطهای سر بسته موجب افزایش ریسک در تولید قارچهای کپکی میباشد. سرعت حرکت .03 متر در ثانیه هوا موجب کاهش 1 درجه سانتیگراد دم میباشد [7.8]. از مهمترین آلاینده های محیطهای سر پوشیده قارچها, باکتریها, میکروارگانیزمها, اکسیدهای نیتروژن, الیاف معدنی, رادون 99, حلالهای فرم آلدئید, حشره کش ها, حیوانات اهلی و دود سیگار میباشد. باکتریها, قارچها و میکروارگانیزمها معروفترین آنها لگیونلا میباشد. اولین بار در سال 1976 تعداد 182 سرباز آمریکایی در هتلی در شهر فیلادلفیا دچار بیماری ذات الریه شدند که منجر بمرگ 29 نفر از آنها میگردد. این میکروارگانیزمها بنام لگیونلا نموفیلا معروف گشت. شیوع این بیماری در جاهای مرطوب همچون حمام و جاهایکه آب فروان وجود دارد بیشتر مشاهده گردیده است [9]. ابتلای بیماری نیز از طریق دستگاههای مرطوب کننده, خنک کننده و جاهایکه نشت آب وجود دارد مشاهده گردیده است [10]. آلرژی کیسه های هوای این بیماری بصورت مزمن و غیر مزمن مشاهده میگردد. اگر بصورت غیر مزمن ظاهر گردد همانند بیماری گریپ علائمی چون تب, لرز, تنگی نفس, سرفه و درد بدن در اینگونه بیماران مشاهده میگردد و معمولأ بین 6-8 ساعت پس از ابتلای به این بیماری علائم ذکر شده مشاهده میگردد. شکل مزمن این بیماری با کاهش وزن و تنگی نفس همراه میباشد [11]. تب رطوبت علائم این بیماری پس از 6-8ساعت ظاهر گشته که تب, لرز, سرفه, تنگی نفس را با خود به همراه میآورد [12]. طول درمان این بیماری کوتاه میباشد. سندرم بیماری ساختمان در این نوع بماری افرادی که در ساختمان محل زندگی خود بیمار میباشند با تغییر مکان حالات آنها رو به بهبودی میرود.علائم این بیماری سوزش و آبریزش چشم, گرفتگی بینی, عطسه های متداوم, خشکی گلو, سر درد و در بعضی مواقع آسم نمایان میشود.در این گونه سردردها دو طرف پیشانی دچار درد میگردد.درتحقیقاتی که در سالهای اخیر به عمل آمده علل سندرم بیماری ساختمان و بعضی از انواع قارچها با یکدیگر مرتبط بوده است[ 13].قارچهای کپکی یکی از مهمترین آلرژنها م باشند. ولی بعضی از قارچها معضلات بسیارجدی تری را در سلامتی موجب مگردند که از مهمترین آنها stachybotrys می باشد که برای تولید و تکثیر خود نیاز مبرم به رطوبت و مواد سلولزی دارد. این قارچ باعث ایجاد علائمی چون مشکلات تنفسی, سردرد, سر گیجه, از دست دادن حافظه, خستگی بدن و تحریکات شدید پوستی میگردد. اکسیدهای نیتروزن افرادی که در محیطهای صنتعی مشغول به کار می باشند, در معرض آلودگی آلاینده هایی چون: اکسید نیریک, دی اکسید ازت, اسید نیتروز و اسید نیتریک قرار دارند. در محیط خانه نیز بیشتر NO2 و NO مشاهده می گردد. بیشترین منشا NO2 اجاق گازهایی است که به جهت پخت و پز از سوختهایی چون نفت بنزین استفاده میکنند. در فصل زمستان میزان NO2 در داخل منزل 2-3 مرتبه بیش از محیط خارج از منزل می باشد. در صورتیکه در تابستان این مقدار مساوی می باشد.NO2 گازی است که در آب حل نمیشود و در محیطهایی که بیش از حد مجاز این گاز وجود داشته باشد علائمی چون سرفه, بلغم خونی, تهوع و استفراق و بی حالی مشاهده میگردد[17]. الیافهای معدنی از خطرناکترین الیافهای معدنی میتوان از آزبست نام برد. آزبست الیافی است که در فشار و حرارت بسیار بالا دارای مقاومت زیاد الکتریکی بوده و بلحاظ شیمیایی تیز خنثی میباشد. آزبست مولد سرطان ریه و ایجاد تومور در پریتون ریه مینماید. فرم آلدئید منشاء اصلی فرم آلدئید از مکانهای سرپوشیده سرچشمه میگیرد, از دیگر عوامل تشدید این ماده مضر میتوان از چوب, پارکت, مبلمان, سیگار, لوازم آرایشی و بهداشتی, ضد عفونی کنندهه, مواد شیمیایی مورد استفاده در ظهور عکس و موادهای نظیر محفظ چوب و تخته از حملات موریانه نام برد[22]. از عوارضی که فرم آلدئید در انسان بخصوص در کودکان ایجاد میکند میتوان به سوزش بینی و گلو همراه با آبریزش, سرفه های مزمن درد سینه و در موارد خاص به سرطان ریه نیز منتحی میگردد اشاره نمود. ترکیبات آلی فرّار و حشره کشها از مهمترین عوامل تجمع اینگونه مواد که در محیطهای سر بسته بیش از 2 برابر محیطهای سر باز یافت میگردد میتوان به Tetrachlorethylen که در ساختار شیمیایی تمیز کنندههای موجود در خشکشوئی ها یافت میگردد, 1,1,1-Thrichloroethylen که بقدار زیاد در چسبها و لاکهای غلط گیر تحریری یافت میشود و براق کنندها ی چوب و تخته اشاره نمود.با تماس زیاد با اینگونه مواد میتوان به عوارضی چون افسردگی, سردرد, خستگی مزمن, سوزش چشم بنی و گلو و عوارض عصبی اشاره کرد. در همین راستا اگر با مواد بنزنی بیش از حد مجاز در تماس قرار گرفته شود تخریب مغز استخوان و در نهایت به سرطان خون منجر میگردد[6]. حشره کشها از 4 گروه ارگانوفسفاتها, کارباماتها, پیر تروئیدها و ارگانو کلرینها تشکیل شده اند. حشره کشها موجب سر درد, حالت تهوع و استفراق, از دست دادن حافظه, تنگی نفس, آب مروارید چشم, تخریب کبد ودر نهایت مرگ میگردد[24]. حیوانات اهلی یکی از مهمترین آلرژنهای که کودکان را در معرض خطر قرار میدهد وجود و همزیستی با حیواناتی همچون سگ, گربه و پرندگان میباشد. پر, مو و پشم حیوانات خود بصورت مستقیم آلرژن میباشد و پوستهای شاخی شده و مرده این حیوانات که در مابین پشم و پر این جانداران مشاهده میگردد بصورت غیر مستقیم آلرژی زا میباشد. در اینگونه موارد ذکام کاذب و آسم مشاهده میگردد. بیشترین حالتهای آلرژی را موش با 56.5% و خرگوش با 37% و گربه با 12.9% و سگ با 9.6% ایجاد میکنند. پرندگان نیز بسیار خطرناک بوده و در منازلی که پرندگان در ان یافت میگردد میزان ابتلا به سرطان ریه 6.9% بیش از منازل فاقد پرنده میباشد. دود سیگار دود سسیگار یکی از خطرناکترین آلاینده های میباشد که مصرف کننده را به شکل فعال ( Smoker Active)و غیر مصرف کننده را بصورت غیر فعال(Passive Smoker) مسموم مینماید. دود سیگار با بیش از 3800 ماده شیمیایی, ترکیباتی چون قطران, نیکوتین, منواکسید کربن, دی اکسسید کربن, آمونیاک, اکسیدهای نیتروژن و بنزوپیرن را که تمامی این مواد از نوع سموم میباشند را در خود جای میدهد. از عوارض مهمی که سیگار و دود سیگار ایجاد میکند میتوان به سرطانهای لب , دهان, لثه, زبان, نای, مری و در نهایت سرطان ریه اشاره نمود[28.29]. خوانندگان محترم مقاله میبایست توجه داشته باشند که میزان و مدت زمان تماس با این آلایندهها بسیار حائز اهمیت میباشد و حدالمقدور کودکان خود را از اینگونه آلایندها علل الخصوص از "دود سیگار" بدور نگه داریم. 1) Arundel AV, Sterling EM, Biggin JH, Sterling TD. Indirect health effects of relative humidity in indoor environments. Environ Health Perspect 1986; 65: 351-361. 2) Plopper CG, Fonucchi MV. Do urban environmental pollutants exacerbate childhood lung diseases? Environ Health Perspect 2000; 108: A252-A253. 3) Plunkett LM, Turnbull D, Rodnicks JV. Differences between adults and children affecting exposure assessment. In: Guzelian PS, Henry CJ, Olin SS, (eds). Similarities and Differences Between Children and Adults: Implications for Risk Assessment. Washington, DC: ILSI Press; 1992: 79-96. 4) Clean Air Act, 33 United States Code Sec. 1241 Et Esq., 1971. 5) Sexton K, Adgate JL, Church TR, et al. Children’s exposure to environmental tobacco smoke: using diverse exposure metrics to document ethnic/racial differences. Environ Health Perspect 2004; 112: 392-397. 6) Wallace LA. Human exposure to volatile organic pollutants: implications for indoor air studies. Annu Rev Energy Environ 2001; 26: 269-301. 7) World WHO. Air Quality Guidelines for Europe Copenhagen. WHO, 1987. 8) Seifert B. (1990) Regulating indoor air. 5, 15-33. Proceedings of the fifth International Conference on Indoor Air Quality. Conference Secretariat, Ottawa, Canada, 1990. 9) Bartlett CLR, Macree AD, MacFarlane JT. Legionella Infections. London: Edward Arnold Ltd, 1986. 10) Arundel AV, Sterling EM, Biggin JH, Sterling TD. Indirect health effects of relative humidity in indoor environments. Environ Health Perspect 1986; 65: 351-361. 11) Van Assendelft A, Forsen RO, Keskinen H, Alanko K. Humidifier associated extrinsic allergic alveolitis. Scand J Work Environ Health 1979; 5: 35-41. 12) Austwick PK, Davies PS, Cook P, Pickering CA. Comparative microbiological studies in humidifier fever. In Maladies des climatiseurs et des humidificateurs. Molina C, ed., INSERM Symposium, No. 135, 1986: 155-164. 13) Cooley JD, Wong WC, Jumper CA, et al. Correlation between the prevalence of certain fungi and Sick Building Syndrome. Occup Environ Med 1998; 55: 579-584. 14) Etzel RA, Montana E, Sorenson WG, et al. Acute pulmonary hemorrhage in infants associated with exposure to Stachybotrys atra and other fungi. Arch Pediatr Adolesc Med 1998; 152: 757-762. 15) Flappan SM, Portnoy J, Jones P, Barnes C. Infant pulmonary hemorrhage in a suburban home with water damage and mold (Stachybotrys atra). Environ Health Perspect 1999; 107: 927- 930. 16) Johanning E, Biagini R, Hull D, et al. Health and immunology study following exposure to toxigenic fungi (Stachybotrys chartarum) in a water-damaged office environment. Arch Occup Environ Health 1996; 68: 207-218. 17) Shima M, Adachi M. Effect of outdoor and indoor nitrogen dioxide on respiratory symptoms in schoolchildren. Int J Epidemiol 2000; 29: 862-870. 18) Brown RC, Hoskins JA, Miller K, Mossman BT. Pathogenetic mechanisms of asbestos and other mineral fibres. Mol Aspects Med 1990; 11: 325-349 19) Peto J, Seidman H, Selikoff IJ. Mesothelioma mortality in asbestos workers: Implications for models of carcinogenesis and risk assessment. Br J Cancer 1982; 45: 124-132. 20) Maghissi AA, Seiler MA. Enhancement of exposure to radon progeny as a consequence of passive smoking. Environ Int 1989; 15: 261-264. 21) Kunz E, Serc J, Placek V, Horacek L. Lung cancer in man in relation to different time distribution of radiation exposure. Health Phys 1979; 36: 699-706. 22) Blair A, Stewart PA, Hoover RN, et al. Mortality among industrial workers exposed to formaldehyde. J Natl Cancer Inst 1986; 76: 1071-1084. 23) WHO. Environmental Health Criteria for Formaldehyde. Vol 89. Geneva: World Health Organization, 1989. 24) Landrigan PJ, Claudio L, Markowitz SB, et al. Pesticides and inner-city children: exposures, risks, and prevention. Environ Health Perspect 1999; 107: 431-437. 25) Howarth RF. Grain dust; some effects on health. HSE Research Paper 28. London: Health and Safety Executive, 1989. 26) Agrup G, Belin L, Sjöstedt L, Skerfving S. Allergy to laboratory animals in laboratory technicians and animal keepers. Br J İnd Med 1986; 43: 192-198. 27) Holst PA, Kromhout D, Brand R. For debate: pet birds as an independent risk factor for lung cancer. BMJ 1988; 297: 1319-1321. 28) Chilmonczyk BA, Salmun LM, Megathlin KN, et al. Association between exposure to environmental tobacco smoke and exacerbations of asthma in children. N Engl J Med 1993; 328: 1665-1669. 29) Klonoff-Cohen HS, Edelstein SL, Lefkowitz ES, et al. The effect of passive smoking and tobacco exposure through breast milk on sudden infant death syndrome. JAMA 1995; 273: 795-798.