فلکسو گرافی، روش آیندگان

دیگر می توان با اطمینان خاطر ادعا کرد که چاپ فلکسو به تکامل واقعی خود رسیده است. این نوع چاپ که از اوایل دهه ۱۹۷۰ قدم به عرصه وجود نهاد ،آن قدر دستخوش تغییرات بنیادین شده که می توان نوع اولیه آن را در مقایسه با محصولات امروزی اش ، به تعبیری باستانی محسوب کرد. چهار دهه تلاش بی وقفه و عاشقانه OEM و متخصصین صنعت چاپ فلکسو را به جایگاه واقعی خود رسانده است .این فعالیت ها به قدری موفقیت آمیز بوده اند که همگان جامعه ولی بسیار فعال چاپ فلکسو را می ستایند . موفقیت آنان تا جایی پیش رفته که بسیاری از فعالان صنعت چاپ که نیم نگاهی نیز به مسایل زیست محیطی دارند ،فلکسو را بخش سبز صنعت محسوب می کنند و معتقدند مه در مقایسه با دیگر فرایند های چاپی ، فلکسو حداقل تاثیر منفی بر محیط زیست را داراست. دوصنعت چاپ و بسته بندی همواره به شکل لازم وملزوم ، در حال تعامل با یکدیگرند و وقتی بخش مهم در یکی از آنها مطرح می شود ، دیگری نیز به ناچار در آن سهیم و دخیل خواهد بود.

وقتی حرف از بازیافت به میان می آید ، شاید کمتر کسی به نقش چاپ در تسهیل یا مشکل کردن این فرایند بپردازد . ولی حقیقت این است که وقتی شما می خواهید بسته بندی خود را قابل بازیافت معرفی کنید ، بایستی تمامی ابزار لازم برای آن فراهم باشد از جمله چاپ . تا به اکنون محققان چند روش مناسب جهت بازیافت محصولات بسته بندی را ابداع کرده اند که حتی در برخی مواقع منتج به بازیافت جوهر و استفاده مجدد از پایه آن شده است .چنین ابداعاتی فقط و فقط در جهت حفظ محیط زیست به انجام رسیده اند و مستحق تشویق می باشند .

شاید حتی بتوان این ابداعات را به نوعی موتور محرک کل سیستم در جهت کاستن از آثار گازهای گلخانه ای به شمار آورد. حرکتی که امروزه در میان تمامی فعالان صنعت چاپ و بسته بندی از تولید کنندگان عمده تا خرده فروشان ، به وضوح قابل مشاهده است.البته شایان ذکر است که تمرکز اغلب این فعالیت ها بر روی چاپ و فرایندهای پیش از چاپ می باشد و صاحبان برند و سوپر مارکتها که خود را با سیلی از مشتریان مشتاق برای حفظ محیط زیست مواجه می بینند،دوست دارند آینده محصولات خود را در میان چنین جوامعی ، به روشن ترین شکل ممکن ترسیم کنند . در گذشته ای نه چندان دور همه دست اندر کاران ، بار سبز بودن را به دوش محصول می گذاشتند ولی این که همه از خود می پرسند ، ما به عنوان بخشی از زنجیره تولید ، چه کاری را بایستی انجام دهیم تا وجهه محصول نهایی ، صورت یم محصول دوستدار محیط زیست باشد؟

اگر سری به چند شرکت پیشتاز در صنعت چاپ و بسته بندی بزنید ، تمایل بارز آنها در همکاری با موسسات آموزشی ، پژوهشی در جهت ابداع روش های نوآورانه را با تمام وجود لمس خواهید کرد. آنها حتی در این راه حاضرند با OEM های مختلف هر نوع همکاری و مشارکتی را که منجر به حل مسایل زیست محیطی صنعت چاپ و بسته بندی شود را بپذیرند. یکی از شرکت های معظمی که در این زمینه پیش قدم شده است ، شرکت Dupont است .این شرکت حامی مالی یک تحقیق در مورد تخمین چرخه حیات در دو روش فلکسو و روتوگراور بود.

این نوع تحقیق را به اختصار ،LCA می نامند.در این تحقیق ، هدف اصلی بررسی میزان عملکرد زیست محیطی دو روش مذکور بود. البته شایان ذکر است که هیچ گاه نمی توان میان پلیت های مونتاژ شده فلکسو گراف و سیلندرهای روتوگراور مقایسه ای کامل را به انجام رساند چه اگر آنها به هیچ وجه از نظر کاربردی یکدیگر برابر نیستند. شما هیچ وقت قادر نخواهید بود که پلیت های فلکسو را به روی پرس روتوگراور سوار کنید و البته عکس این قضیه نیز غیر ممکن است. آن چه را که می توان اختلاف به حساب آورد ، زمینه چاپ عکس و نوع آماده سازی آن است .در حالی که آماده سازی زمینه خود محوراصلی تفاوت است ، خود زمینه چاپ از نظر کاربردی ، در هر دو روش یکسان عمل می کند .

در این تحقیق سعی بر این است که رد پای ریست محیطی این دو روش از هنگام تولید اولیه تا درگاه خروجی کارخانه و در تمامی مراحل چاپ و پرس مورد بازبینی دقیق قرار بگیرند. نتایج اولیه این تحقیق در نمایشگاه Drupo ۲۰۰۸ در دوسلدورف به اطلاع عموم رسید و با آن که در آن زمان ، هنوز هم یافته ها فقط در حد کلیات باقی بودند ، تقریبا تمامی اهل فن آن را راهنمایی مناسب در جهت شناخت بهتر این دو روش چاپ ، معرفی کرده و متد تحقیق را بسیار ستودند. نتایج این LCA حاوی اطلاعات بسیار مناسبی در زمینه مصرف انرژی های تجدید ناپذیر و تولید گازهای گلخانه ای در دو روش مذکور است.

● روتوگراور (Rotogravure)

در این روش ، تصاویر در حقیقت بر روی زمینه مورد نظر حکاکی می شوند و از آن جا که نوع چاپ به صورت چرخشی است، تصویر ابتدا به یک سیلندر مسی منتقل می شود.

پرس های چرخشی rotary)) که در چاپ گراور مورد استفاده قرار می گیرند ، عریض ترین نوع پرس در حال استفاده در صنعت چاپ می باشند که توانایی چاپ لیبل های بسیار ظریف تا رل های ۴ متر عرض را دارا هستند. در حال حاضر صنعت بسته بندی از این نوع چاپ برای چاپ تصاویر و توضیحات بر روی کارتن های تا خورده و بسته بندی های انعطاف پذیر از جنس کاغذ ، فویل ، فیلم ، لمینت، لیبل و فویل های آلومینیومی ، سود می برد. مراحل اصلی در نظر گرفته شده در این LCA برای بررسی و بازبینی در روش روتوگراور عبارتند از : تولید فرم چاپ ( سیلندر های مسی و قلع در روتوگراور در قیاس با پلیت های فلکسو گرافی ، نوع شکل گیری تصویر ، جوهر و دیگر محلول های مورد استفاده و در نهایت چاپ نهایی . از آن جا که محققان دست اندر کار در این تحقیق همواره سعی در حفظ وجهه همه جانبه گرایی این LCA را داشتند ، تاثیرات زیست محیطی تشکیل تصویر بر روی هر دو نوع فرم چاپ مورد استفاده که دست اول و دست دوم باشند را نیز تخمین زدند.با توجه به تمرکز تحقیق ، نیازی به پرداختن به دیگر فازهای چاپ در این روش نبود و تمامی توجه معطوف همان مراحل مذکور شد. حتی با این که سیلندرها از اهمیت خاصی برخوردارند فرایند تولید خود سیلندرها نیز در این LCA لحاظ نشده است.

● فلکسو گرافی

این روش چاپ در حقیقت ترکیبی از دو روش روتوگراور و لتر پرس (Letter press) و در آن تقریبا می توان تمامی خصوصیات این دو روش را ملاحظه کرد.

این سیستم مجهز به پلیت هایی است که از جنس مواد منعطف همچون لاستیک و یا فتو پلیمر می باشد. جنس محلول مورد استفاده در ماشین های فلکسو گرافی از نوع هزار با قابلیت خشک شدن سریع می باشد.نوع جوهر مورد مصرف نیز از نوع با پایه آب است که از طریق یک anilox و یا سیستم تزریق جوهر با دو رول ،به روی سطح منتقل می شود . پلیت های منعطف ، پس از آغشته شدن کامل به چسب ومواد چسبنده ، درون سلیندر قرار می گیرند . در چاپ فلکسو ، به طور معمول ، سطح مورد چاپ به صورت رول وارد بخش چاپ می شود وهمچنان که رول در حال عبور از این بخش است ،تصویر بر روی آن نفش می بندد. در چاپ به طریقه فلکسو گرافی ، تصویر حاصله از ترکیب چهاررنگ اصلی به دست می آید و از این لحاظ ، فلکسو کاملا شبیه به لیتوگراف و یا روتوگراور است.

فرآیند چاپ در این دستگاه به وسیله ۴ رول انجام می پذیرد که عبارتند از :

رول جوهر ،رول متر ، پلیت داخل سلیندر وسیلندر فشار (Impression) رول جوهر ، جوهر را از مخزن برداشت کرده و از anilox و یا رول متر منتقل می کند. وظیفه رول متر ، همسان سازی و یک دست کردن جوهر برای انتقال به سیلندر با ضخامت یکسان است .سپس سطح مورد چاپ حرکت خود را از میان سیلندر پلیت و سیلندر فشار شروع می کند و به پیش می رود.سیلندر فشار با وارد کردن نیرو به سطح چاپ ، تصویر را به روی آن می اندازد .حال طرح چاپ شده بر روی سطح به بخش خشک کن منتقل شده تا برای حرکت به سمت چاپ بعدی و مراحل بعدی ، جوهر خشک شده باشد.

پس از تکمیل عملیات چاپ ، سطح چاپ شده یا به صورت رول جمع می شود و یا به وسیله یک دستگاه برش قطع خورده و از دستگاه به طور کامل بیرون می رود.

● و اما یافته های این تحقیق LCA

برای بهتر مشخص کردن اختلافات و تفاوتهای روش فلکسو گرافی و روتوگراور ،چند مدل از انواع چاپ که در آن ها از سطوح پلاستیکی به عنوان سطح هدف چاپ استفاده می شد به صف شدند.پس از کنار هم قرار دادن این روش ها و بررسی نوع کارکرد آن ها،مشخص شد که روش فلکسو گرافی ، می تواند تا ۵۰% به کاهش استفاده از انرژی های تجدید ناپذیر و شیوع گازهای گلخانه ای کمک کند. این اختلاف به ویژه در مقایسه با روش روتوگراور بسیار مشهود است.به صورت دقیق ،فلکسو گراف در قیاس با روتوگراور ۵۱% گازهای گلخانه ای کمتر تولید کرد.در مورد استفاده از منابع انرژی تجدید ناپذیر این میزان ۴۸% کمتر از روش روتوگراور است . در حقیقت این فرایند چاپ مورد استفاده در روش روتوگراور است که منجر به این افزایش استفاده می شود.به زبان ساده تر روتوگراور به دلیل پیچیدگی ذاتی بیشتر در فرایند چاپ ، بالاجبار از انرژی و جوهر بیشتری نیز استفاده می کند. در مورد انرژی مورد استفاده در روش روتوگراور به ویژه بایستی به این نکته توجه داشت که میزان الکتریسته مصرفی در این روش به دلیل فرایند خشک کن ، بسیار بیشتر از روش فلکسو گرافی است.در حالی که روش فلکسو گرافی از رول های پرس برای این منظور استفاده می کند ، روتوگراور از دمش هوای گرم به صورت گسترده جهت خشک کردن سطوح چاپ شده سود می برد.

حال اگر صاحبان برندهای معروف ومعتبر به واقع به دنبال استفاده مسوولانه و آینده نگرانه از منابع انرژی هستند ، بایستی فرایند چاپ خود را به روش فلکسو گراف تغییر دهند. در برخی مواقع ، این مشتریان هستند که تولید کنندگان را به سمت استفاده و یا عدم استفاده از روش و موادی خاص سوق می دهند و در برخی موارد عکس این قضیه صادق است. در مورد فلکسو گرافی بایستی بدون تعارف از صاحبان برند ها خواست تا با استفاده از این روش ، میزان صداقت گفتار خود را در عمل نیز به افراد نگران محیط زیست و منابع تجدید ناپذیر نشان دهند. حال که تمامی تحقیقات و بررسی ها حاکی از آن هستند که روش فلکسو گرافی علاوه بر پاسخگویی به نگرانی های زیست محیطی ، از نظر اقتصادی نیز صرفه های زیادی را در پی دارد، پس چه بهتر که همگی در جهت استفاده بیشتر از آن گام برداریم.