مقدمـه‌ای بر ساخت مقوای کنگره‌ای

● پیشینه

بیشتر اقلامی که در سوپرمارکت مورد علاقه شما، فروشگاه حراجی یا مراکز خرید عرضه می شوند، در جعبه هایی که از مقوای کنگره ای ساخته شده اند به آن محل حمل شده اند و بسیاری در همین جعبه ها به فروش می رسند. از آنجایی که مقوای کنگره ای (Corrugated)برای بسته بندی بسیار مناسب است، میلیون ها تن از آن سالانه جهت محافظت و عرضه محصولات مختلف به کار می رود. در سال ۱۹۹۲ بیش از ۲۵ میلیون تن مقوای کنگره ای در آمریکا تولید شد. این در حالی است که ۶ میلیون تن مقوای معمولی نیز برای ساخت کارتن و جعبه تولید شده بود.

مقوای کنگره ای محکم، مقاوم و سبک بوده و از سه لایه کاغذ کرافت تشکیل می شود. در سال ۱۸۸۴، شیمیدان سوئدی، کارل اف.دال (Carl F.Dahl)، روندی را طراحی کرد که طی آن می توانست با خمیر کردن ورقه های چوب، آنها را به کاغذی محکم و مقاوم در برابر پارگی، شکافتن و ترک خوردن تبدیل کند. او این روند را « کرافت» نامید.

از کارخانه کاغذسازی، رول های کاغذ کرافت به کارخانه تولید مقوای کنگره ای (corrugating) منتقل می شوند. در کارخانه لایه های کاغذ کرافت موج داده شده و چسب می خورند تا مقوای کنگره ای را تشکیل دهند، که پس از آن، خود برش خورده، چاپ شده، تا و چسب می خورد تا جعبه نهایی را تشکیل دهد. در ابتدای این روند، رول های کاغذ کرافت پس از حمل، از کارخانه وارد خط تولید مقوای کنگره ای (corrugator) می شوند. خط تولید مقوای کنگره ای به طور معمول طول یک زمین فوتبال، یعنی ۴۴/۹۱ متر را دارد.

برخی از رول های کاغذ کرافت به عنوان لایه میانی و برخی برای لایه ها مورد استفاده قرار می گیرند، لاینرها به لایه میانی چسبانده می شوند. پس از آن که ماشین، کار چسب زدن و پرس کردن کاغذهای کرافت را به یکدیگر به پایان رساند، ورق ها بار دیگر برای تولید جعبه در ابعاد مختلف برش خورده تا برای چاپ، تا و چسب خوردن به ماشین های دیگر فرستاده شود. در آخر، دسته های جعبه های آماده شده در کنار یکدیگر قرار گرفته و به تولیدکنندگان مواد غذایی، تولیدکنندگان اسباب بازی، پخش کنندگان قطعات یدکی اتومبیل و یا هر یک از هزاران تولیدکنندگانی که کارشان به بسته بندی مقواهای کنگره ای وابسته است، منتقل می شوند.

● مواد اولیـه

در کارخانه تولید کارتن، مواد اولیه چندانی جهت تهیه جعبه نیاز نیست؛ مهم ترین ماده مورد استفاده چسب نشاسته ذرت است که برای چسباندن لایه های جانبی به لایه میانی مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که حجم چسب مصرفی بسیار بالاست، چسب را به صورت پودری خشک با ماشین های تانکردار به کارخانه حمل می کنند و در سیلوهای بزرگی نگهداری می کنند. پودر خشک نشاسته ذرت، پس از خارج شدن از انبار با آب و مواد شیمیایی مخلوط می شود و در مخزن ماشین تولید مقوای کنگره ای وارد می شود. سپس بر سطوح دو طرف لاینرها، مقوا پخش می شود تا لاینرها به آن بچسبند. مواد اولیه دیگری هم برای کامل کردن مقواهای کنگره ای به کار می روند؛ موم هایی که از پارافین یا روغن های گیاهی ساخته شده اند، برای ضدآب یا چرب کردن جعبه ها استفاده می شوند که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.

● آینــده

جعبه های کارتنی در آینده از کاغذهای کرافت بازیافتی تهیه خواهند شد، نه کاغذهایی که از تنه درختان ساخته شده اند. بازیافت و سایر عملیات محیط زیستی در روند تهیه مقواهای کنگره ای پیشرفت کرده و ادامه خواهند داشت. امروزه، مرکب هایی با پایه روغن دانه سویا، موم هایی که در طبیعت تجزیه پذیرند و انواع دیگر پوشش هایی از این دست وارد بازار تولید جعبه شده اند. شرکت های نام آور در صنعت بسته بندی در حال حاضر سعی بر این دارند که کارخانه های تولید کاغذ را به سمت تولید خمیر کاغذ و رنگ زدایی کاغذهای کرافت، جهت بازتولید کاغذهای جدید تشویق کنند.

● عوامل تاثیرگذار

چاپ موفق، چاپی است که مرکب را کنترل شده به سطح چاپ شونده منتقل کند تا متون، تصاویر ترامه و تن پلات به نحو مطلوبی چاپ شوند. برای رسیدن به این مقصود، رفتار کاغذ که بر عملکرد مرکب و روش چاپی مورد استفاده تأثیر می گذارد، باید با دقت کنترل شود. حرکت بی دردسر کاغذ و مقوا (runnability) نقش بسیار مهمی در چاپ و عملیات پس از آن دارد. حرکت راحت سطح چاپ شونده از تغذیه تا تحویل ماشین، به عواملی چون مقاومت در برابر پارگی، استحکام، ثبات ابعاد، استحکام سطح، نیروی کششی و ضخامت بستگی دارد.

مسأله دیگر در کیفیت کاغذ، چاپ پذیری (printability) آن است. قابلیت چاپ به عواملی چون دانسیته رنگ، توانایی ارایه رنگ های تن پلات، نوانس های رنگی ، اشباع رنگی و انتقال پذیری مرکب بستگی دارد. برای دستیابی به قابلیت تولید و چاپ مطلوب در مقواهای کنگره ای، لازم است اطلاعات صحیحی از رفتار و ویژگی های آن داشته باشیم.

● ویژگی های سطح

کیفیت کار چاپی از جهات زیبایی ظاهری، میزان جذب مرکب، میزان نفوذپذیری کاغذ، ساختار، ضخامت و غیره، به ویژگی های سطحی کاغذ بستگی دارد. ویژگی سطح کاغذ به طور معمول متأثر از نوع و مشخصات فیبر سازنده و نحوه تولید آن است. برای توصیف ویژگی سطح کاغذ به طور معمول از عبارات نرم یا زبر استفاده می کنند.

نرمی سطح کاغذ به شکل الیاف مصرفی بستگی دارد. پولیش کردن، پوشش دادن (coating)، صیقل دادن و سایر عملیات پس از تولید بر ساختار سطحی کاغذ و نفوذپذیری، جذب و میزان چسبندگی مرکب تاثیر می گذارد.