آلودگی هوا

این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم می کند و زندگی سالم را نه تنها از انسان ها بلکه از تمام موجودات سلب می کند.

● موضوع چیست؟

ازن که جز اصلی مه دود است، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و هیدروکربنها در حضور نور آفتاب بوجود می آید. در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایه ای که ما را از اشعه ماورای بنفش محافظت می کند، وجود دارد. ولی زمانی که در سطح زمین تولید شود، کشنده است.

● منشاازکجامی باشد؟

اتومبیلها ، کامیونها و ... یکی از اصلی ترین منابع ازن هستند. در سال ۱۹۸۶ مقدار حیرت انگیز ۶.۵ میلیون تن هیدروکربنهای مختلف و ۸.۵ میلیون تن اکسیدهای نیتروژن توسط خودروهای موتوری وارد هوا شدند.حائز اهمیت است که نیروگاهها ، کارخانه های شیمیایی و پالایشگاههای نفت نیز سهم بزرگی در همین مساله دارند و نیمی از انتشار هیدروکربنها و نیتروژن در کشور آمریکا مربوط به آنهاست.

▪ خطرمه دود:

صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به ازن ، خطری است که هر ۳ نفر از ۵ نفر با آن روبرو هستند. اکثر مردم نمی دانند که مه دود به غیر از انسان به سایر موجودات زنده هم آسیب می رساند. مه دود ازنی مسئول صدمات زیاد به درختان کاج و نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشاورزی است.

● هوای آلوده چیست؟

هر ماده ای که وارد هوا شود ، خواص فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آن را تغییر می دهد و به چنین هوای تغییر یافته هوای آلوده گویند.

▪ عوامل آلوده کننده هوا :

▪ عوامل طبیعی : فوران های شدید آتشفشان , وزش توفان , بادهای شدید و … گازها و ذراتی را وارد می کنند و سبب آلایش آن می شوند.

▪ عوامل مصنوعی : کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، وسایل گرمازا ، نیروگاهها ، وسایل نقلیه و غیره

▪ آلاینده های هوا:

▪ مونوکسید کربن :

گاز سمی مونوکسید کربن بطور عمده مربوط به خودروهایی است که مصرف سوخت آنها بنزین می باشد. این خودروها مقدار زیادی گاز CO را از طریق لوله اگزوز وارد هوا می کنند.

▪ دی اکسید گوگرد :

عمدتا مربوط به نفت کوره نفت سیاه است که در بعضی از صنایع و تاسیسات حرارت مرکزی و تولید نیرو مورد استفاده قرار می گیرد.

▪ اکسیدهای نیتروژن دار:

بطور عمده مربوط به نفت کوره ، گازوئیل و مقدار کمتری مربوط به مصرف بنزین و نفت سفید می باشد.

▪ هیدروکربن های سوخته نشده :

عمدتا مربوط به خودروهایی است که بنزین مصرف می کنند. نفت کوره و گازوئیل در این مورد سهم کمتری راایجاد می کند.

▪ ذرات ریز معلق :

به طور عمده از سوختن نفت کوره حاصل می شود.

▪ برمید سرب :

در نتیجه مصرف بنزین در موتور اتومبیل ها حاصل می شود.

▪ سایر ترکیبات سربی :

بنزین خودروها اغلب دارای ماده ای به نام تترا اتیل سرب است، که به منظور روان کردن کار سوپاپ ها و بهسوزی بنزین به آن اضافه می شود. این ماده هنگام سوختن بنزین باعث پراکنده شدن ذره های جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا می شود که هم سمی اند و هم به صورت رسوب های جامد وارد دستگاه تنفسی می شوند.

▪ اصول کنترل آلاینده های هوا در صنعت :

کنترل آلاینده های هوا اصولا بایستی در منبع و قبل از ورود به هوا انجام گیرد زیرا با ورود آلاینده ها به هوا فقط از طریق اثرات آن برمحیط و یا اندازه گیری می توان به وجود آن پی برد.

● AQI چیست؟

AQI یک شاخص برای گزارش روزانه ی کیفیت هوا است. AQIبااندازه گیری آلاینده هایی چون مونواکسیدکربن. ازن.دی اکسیدگوگرد.دی اکسیدنیتروژن وگرد وغبار۰ذرات معلق pm ۱۰)محاسبه میگردد.

▪ وضعیت هوا/ PSI

▪ پاک / ۵۰ ۰

▪ سالم / ۱۰۰ ۵۰

▪ ناسالم/ ۲۰۰ ۱۰۰

▪ بسیارخطرناک/۳۰۰ ۲۰۰

▪ خطرناک/ ۳۰۰<

● اثرات آلاینده هابرسلامت انسان:

بطور طبیعی بعضی از آلاینده ها اثرات کوتاه مدت و گاها شدید دارند مثلا افزایش منواکسیدکربن افزایش سردرد و سرگیجه را در فضاهای آزاد به دنبال دارد اما در داخل منزل و فضاهای بسته منجر به مرگ هم خواهد شد.

منواکسیدکربن مانع رسیدن اکسیژن به قلب و مغز می شود و باعث مرگ می شود.

این گاز هیچ رنگ و بویی ندارد به تدریج باعث می شود فرد به خواب رود گاهی برای گرم کردن حمام از وسایل گرمازا استفاده می شود که کاری خطرناک است و به هیچ وجه نباید در چنین فضاهایی از وسایل گرم کننده استفاده کرد.

استفاده از بخاری های گازی بدون دودکش نیز بسیار خطرناک است و به علت تجمع گاز منواکسیدکربن باعث ایجاد سردرد و سرگیجه و تهوع در فرد می شود زمانی که دودکش باشد خود دودکش در تهویه هوای اتاق موثر است. دبیر انجمن آسم و آلرژی ایران نیز در خصوص تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت می گوید بطورکلی آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوایی و تشدید آسم و برونشیت مزمن می شود.

و بر رشد و نمو سیستم عصبی، تنفسی و ایمنی و غدد داخلی تاثیر می گذارد که این امر می تواند خطر سرطان را در سال های بعدی زندگی افزایش دهد.