پرتال دانشگاهی کشور پرتال دانشگاهی کشور
University Portal of Iran




کلمات مرتبط

    نتایج کارشناسی ارشد 1402 نتایج ارشد 1402 دفترچه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد امریه سربازی استخدام تامین اجتماعی استخدام شرکت نفت استخدام آموزش و پرورش استخدام بانک پذیرش بدون کنکور منابع کارشناسی ارشد منابع دکتری استخدام شهرداری آگهی استخدام پليس استخدام نیروی انتظامی لیست همایش های بین المللی لیست سمینار لیست کنفرانس سالن همایش مقاله ISI دانشگاه پيام نور استخدام بانک پاسارگاد سازمان سما استخدام بانک شهر استخدام بانک گردشگری آگهی استخدام بانک صادرات استخدام بانک پارسیان پودمانی علمی کاربردی 1402 استخدام دولتی استخدام استانداری استخدام آتش نشانی استخدام وزارت نيرو استخدام ديپلم استخدام برنامه نویس استخدام حسابدار نمونه سئوالات کارشناسی ارشد نمونه سئوالات دکتری ارزشیابی مدرک دانشگاه پیام نور فراگير دانشپذير مدرک دیپلم مدرک کارشناسی انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 عدح.هق daneshgah پردیس دانشگاهی شهریه دانشگاهها آگهی استخدام تهران azad karshenasi arshad kardani peyvasteh azmoon konkoor mba مجازی mba یکساله مدرک mba
 اخبار دانشگاهی کشور / آموزش های عمومی          22 اسفند 1389 - 13 March 2011



ربع رشیدی که امروزه فقط آثار مختصری از آن باقی مانده در زمان تکامل، بزرگ ترین شهرک علمی جهان اسلام به شمار می رفته و بدون تردید یکی از بزرگترین مجموعه های علمی عصر خود در جهان بوده است که توسط خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، وزیر سلطان محمود غازان ایجاد شده است. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهار طرف آن قرار داشت و به همین سبب واژه اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشیدی شهرت یافت.

درباره زندگی رشیدالدین فضل الله آمده است: در سال ۶۲۹ شمسی در خانواده ای که پیشه آنها طبابت بوده در شهر همدان چشم به جهان گشود. فرزندی که با گذشت دوران می رفت تا در عصر خویش انقلابی عظیم در فرهنگ ایران به وجود آورد، رشیدالدین در زمان اسماعیلیان به همراه دانشمند بزرگ خواجه نصیرالدین طوسی در قلعه الموت به اجبار میهمان بود تا زمان هولاکوخان که پس از آن به خدمت وی درآمد. رشیدالدین فضل الله همدانی در زمان سلسله ایلخانیان زندگی می کرد. در زمان پادشاهی اباقاخان، پزشک مخصوص او بود و در نزد او احترام و نفوذی به دست آورد. در زمان ارغون خان و کیخاتوخان نیز مراحل پیشرفت را سپری کرد تا اینکه در سال ۶۷۴ شمسی غازان خان به سلطنت رسید و سه سال بعد وزیر اعظم خود خواجه صدرالدین زنجانی را به قتل رساند و به جای او رشیدالدین فضل الله همدانی و خواجه سعدالدین ساوجی را وزیران خود کرد. همچنین در همین هنگام فضل الله همدانی ریاست موقوفات شنب غازانی(شام غازان) را نیز برعهده گرفت. این عصر و رسیدن رشیدالدین به وزارت آغازی بود بر ساخت شهرک عظیم علمی و آموزشی ربع رشیدی، شهرکی که در زمان خویش با نظامیه بغداد قابل مقایسه بود، که این بنا در زمان آبادانی شامل ۲۴ کاروانسرای وسیع و ۱۵۰۰ دکان و ۳۰۰۰۰ خانه و تعدادی حمام و باغ و کارخانه های پارچه بافی و کاغذسازی و دارالضرب و تولید رنگ و نظایر آن بوده است.

حدود ۲۰۰ قاری قرآن از کوفه و بصره و شام به نوبت در این تاسیسات قرآن را تلاوت می کرده اند و ۵۰۰ فقیه و ۱۰۰۰ طلبه در مدارس آن سکونت داشته و به کسب علم مشغول بوده اند. تعداد ۵۰ پزشک حاذق از کشورهای مختلف در دارالشفای آن به معالجه بیماران اشتغال داشته اند. به این ترتیب معلوم می شود که ربع رشیدی در زمان خود یک شهرک علمی با کتابخانه ای حاوی هزاران جلد از کتب معروف زمان و آزمایشگاه های متعدد کشاورزی بوده که در این آزمایشگاهها انواع گیاهان دارویی کشت و تکثیر و آزمایش می شده است در مورد کتب شهرک ربع رشیدی در کتاب تاریخ وصاف یا تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار از قدیمی ترین منابع درباره دوره ایلخانان به زبان فارسی و نوشته شرف الدین عبدالله شیرازی است آمده است تنها برای استنساخ و صحافی نقشه ها و تصاویر کتب ارزشمند رشیدالدین چیزی حدود شصت هزار دینار خرج کرده بود.

در سال ۷۱۸ هجری قمری پس از به قتل رسیدن رشیدالدین فضل الله همدانی دشمنان او هر چه را که داشت غارت کردند و شهرک را با تمام تاسیساتش ویران کردند و هر آنچه را که سالها برای ایجاد آن وقت صرف شده بود را به غارت بردند. چهارپایه برج و یک پشته خاک و سنگ به جای مانده کنونی از آثار ربع رشیدی نیستند، بلکه پایه های برجهای قلعه ای هستند که در سال ۱۰۲۰ هجری قمری به امر شاه عباس، با تخریب و حمل مصالح ساختمانی بناهای عظیمی چون شنب غازان، بقایای ربع رشیدی، قلعه ها و سراهای رومیان و قبور شعرا و عرفا و امرای مدفون در مقبره الشعرای سرخاب و دمشقیه آنها را بنا کرده اند.

امروز در کتابخانه ملی تبریز اثری وجود دارد به نام وقف نامه ربع رشیدی، کتابی است به خط رشیدالدین فضل الله همدانی که در آن به شرح و توضیح املاک وقف شده برای شهرک علمی ربع رشیدی در تبریز و شرح وضعیت و چگونگی اداره آن پرداخته، بر اصالت این نسخه علما، دانشمندان و دیوانیان زیادی از جمله علامه حلی گواهی داده اند. تنها یک نسخه از این اثر موجود است که در سال ۱۳۴۸ از بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر توسط انجمن آثار ملی ایران خریداری و به کتابخانه ملی تبریز اهدا شد. این اثر توسط کتابخانه ملی ایران در سال ۱۳۸۶ به سازمان یونسکو معرفی و به عنوان اولین اثر ایرانی در حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.

اما امروز از آن عظمت ربع رشیدی و از آن شهرک علمی که هر دانشمندی آرزوی تحصیل در آن را داشت تنها آثار مختصری به جا مانده است! عده ای بسیار در طول تاریخ با سودای چپاول پای در ربع رشیدی نهاده اند! زمین خواران کوچک و بزرگ؛ فراماسونرها؛ شازده های قاجار و صاحبان قدرت دست در دست افراد فاسد و موقوفه خواران چراغ به دست با آرزو تصاحب املاک وقفی پای در این مکان گذارده اند و با دست کاری در وقف نامه خواجه رشید و متولی جلوه دادن خود؛ چون مغولان سودای تاراج آن را نموده اند، سرزمینی که روزی تاریخ، از آنجا شاهد بلوغ ایران بوده، امروز در خطر چپاول و غارت عده ای است که خود را وارث این شهرک تاریخی میدانند، اینان هر کدام به قدر توان خود موقوفات وقف نامه ربع رشیدی را از عراق و سوریه تا ایران و دیگر نقاط مورد تجاوز و چپاول قرارداده و هم چنان نیز بر کرده خویش پای میفشارند، این جنایات که در خلا محسوس قوانین باز دارنده و قدرت نمائی سوداگران همچنان ادامه دارد ، دوستداران فرهنگ و سازمان های حافظ آن را در آزمونی سخت در تقابل با بیگانگان فرهنگ و سودجویان قرارمی دهد.

خبرنامه - شبکه های اجتماعی