پرتال دانشگاهی کشور پرتال دانشگاهی کشور
University Portal of Iran




کلمات مرتبط

    نتایج کارشناسی ارشد 1402 نتایج ارشد 1402 دفترچه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد امریه سربازی استخدام تامین اجتماعی استخدام شرکت نفت استخدام آموزش و پرورش استخدام بانک پذیرش بدون کنکور منابع کارشناسی ارشد منابع دکتری استخدام شهرداری آگهی استخدام پليس استخدام نیروی انتظامی لیست همایش های بین المللی لیست سمینار لیست کنفرانس سالن همایش مقاله ISI دانشگاه پيام نور استخدام بانک پاسارگاد سازمان سما استخدام بانک شهر استخدام بانک گردشگری آگهی استخدام بانک صادرات استخدام بانک پارسیان پودمانی علمی کاربردی 1402 استخدام دولتی استخدام استانداری استخدام آتش نشانی استخدام وزارت نيرو استخدام ديپلم استخدام برنامه نویس استخدام حسابدار نمونه سئوالات کارشناسی ارشد نمونه سئوالات دکتری ارزشیابی مدرک دانشگاه پیام نور فراگير دانشپذير مدرک دیپلم مدرک کارشناسی انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 عدح.هق daneshgah پردیس دانشگاهی شهریه دانشگاهها آگهی استخدام تهران azad karshenasi arshad kardani peyvasteh azmoon konkoor mba مجازی mba یکساله مدرک mba
 اخبار دانشگاهی کشور / آموزش های عمومی          22 اسفند 1389 - 13 March 2011



بی گمان او را می باید فرزند زمان خود دانست و بی گمان زمانه معاصر جامعه ایرانی رشد و نمو خود را مرهون بزرگمردانی همچو محمود حسابی، همایون صنعتی زاده و اوست! احمد بیرشک را می گویم. ریاضی دان، ادیب، مترجم و پژوهشگر تاریخ علم ایران.

در چهارم بهمن ماه ۱۲۸۵ خورشیدی (۲۵ ژانویه ۱۹۰۷) در تهران چشم به جهان گشود. او در سال مشروطه شدن ایران به دنیا آمد.

در دوران کودکی به دلیل شغل پدرش در باجگیران پرورش یافت و نزد پدر خود آموزش های پایه را فراگرفت. در ۷ تا ۸ سالگی شروع به آموختن زبان فارسی نزد پدر، با کتاب گلستان سعدی و پس از آن زبان فرانسه کرد و به همین سبب می بایست نخستین آموزگار او را پدرش دانست. پس از آن به همراه پدر به مشهد رفت و در سال ۱۲۹۶ خ در مدرسه احمدیه مشهد، پس از آزمونی که مدیر مدرسه از وی به عمل آورد وارد کلاس چهارم شد، اما پس از سه ماه بنا به تشخیص مدیر مدرسه، شادروان میرزا عبدالحسین خان سلطان زاده از کلاس چهارم به پنجم انتقال یافت. پس از مدتی (سال ۱۳۰۰ خورشیدی) تحصیلات خود را در مدرسه آلیانس فرانسوی (یکی از سه مدرسه فرانسه زبان تهران) با حضور در کلاس هفتم ادامه داد. شگفت آنکه در آنجا نیز به دلیل هوش و نبوغ فراوان پس از گذر کردن از یک دوره امتحانات به دستور مدیر مدرسه به کلاس ششم ارتقا یافت.

بیرشک در سال ۱۳۰۶ بار دیگر وارد تهران شد. همزمان با تحصیل در دوره متوسطه چند اثر را هم به فارسی برگرداند. پس از پایان دوره دبیرستان در مهرماه ۱۳۰۸ به دانشسرای عالی در رشته ریاضیات وارد شد. او خود پیرامون تدریس در دانشسرای عالی می گوید: "افتادم در جریان زندگی و کار بسیار دلپذیر و دوست داشتنی معلمی را پیشه کردم و همانطور ادامه پیدا کرد تا حالا." مدتی بعد به خدمت وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در آمد. پس از آن نیز مدتی در ساری به تدریس ریاضی، فیزیک، علوم طبیعی و زبان از کلاس اول تا ششم متوسطه، مشغول بود. وی همچنین مدتی هم رئیس اداره استخدام شهرستان ها در کارگزینی وزارت فرهنگ و مدتی رئیس کارگزینی دانشگاه تهران بود.

بی گمان استاد احمد بیرشک را می باید از پایه گذاران آموزش نوین در ایران دانست. او در سال ۱۳۱۵ اقدام به نگارش نخستین کتاب درسی در زمینه هندسه کرد که با انتشار موفقیت آمیز این کتاب، کتاب های مرحوم غلامحسین رهنما و مرحوم میرزا رضاخان نجمی مهندس الملک که تا آن زمان متداول بودند جای خود را به کتاب استاد دادند.

در سال ۱۳۲۱ پس از آنکه دانشگاه تهران از وزارت معارف جدا شد وی به عنوان رئیس دانشگاه تهران برگزیده شد. در سال ۱۳۲۲ مقاله معروف "نقد قانون دانشگاه" را به نگارش درآورد. پس از آنکه در سال ۱۳۲۴ دانشگاه تهران دوباره به وزارت معارف بازگردانده شد، منوچهر اقبال ریاست دانشگاه را برعهده گرفت و استاد بیرشک از شغل اداری دانشگاه تهران کناره گیری کرد و به تدریس در پلی تکنیک و دانشسرای عالی مشغول شد. در این دو دانشگاه وی به مدت ۱۸ سال درس مناظر و مرایا (پرسپکتیو) را تدریس کرد. وی در دانشسرای عالی با استادانی چون غلامحسین رهنما، بدیع الزمان فروزانفر، شفق، دکتر لوئی لونگ، گابریل یاریئر، آشنا شد و از محضر آنان استفاده کرد. او همچنین چندین بار برای مطالعه در مورد سیستم آموزشی به فرانسه، انگلستان و آمریکا اعزام شد. در سال ۱۳۴۱ در زمان وزارت دکتر پرویز ناتل خانلری به معاونت وزارت فرهنگ رسید. وی همچنین با دانشگاه صنعتی شریف در ویرایش متون ریاضی و فیزیک همکاری داشت.

در سال ۱۳۷۰ بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی را بنان گذارد و تا سال ۱۳۷۷ ریاست آن را برعهده داشت. در این سال بیرشک با دریافت لوح تقدیر ریاست جمهوری به عنوان استاد نمونه شناخته شد و از دانشگاه شهید بهشتی دکترای افتخاری ریاضیات دریافت کرد.

بیرشک افزون بر بر دانشنامه بزرگ فارسی، در تالیف دانشنامه ایرانیکا، فرهنگ کامل انگلیسی فارسی تالیف عباس آریان پور و منوچهر آریان پور، فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و دانشنامه ایران و اسلام، همکاری داشته است.

احمد بیرشک سرانجام در عصر روز چهارشنبه ۱۴ فروردین سال ۱۳۸۱ در سن ۹۵ سالگی چشم از جهان فروبست. بیرشک در فروردین ۱۳۸۱ نشان دولتی درجه یک دانش را نیز از دفتر ریاست جمهوری دریافت کرد.

● بیرشک و گروه فرهنگی هدف

یکی از بزرگترین خدمات احمد بیرشک به جامعه فرهنگی ایران بنیان گذاری مدارس هدف بود. احمد بیرشک و تنی چند از یارانش (احمد دیانی احمد رضاقلی زاده سید محمد قاضی نوری علی متمدن دکتر تقی هورفر احمد انواری) در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۲۷ (برابر با ۲۳ ماه مه ۱۹۴۸ میلادی)با سرمایه ای اندک (۳۵۰۰۰ تومان) اولین مدرسه هدف (مخفف هنر، دانش و فرهنگ) را بنیان نهادند. گروه فرهنگی هدف، متشکل از چهار دبستان دخترانه و پسرانه و چهار دبیرستان تا سال انحلال یعنی ۱۳۵۸ بیش از ۱۶ هزار دانش آموز دیپلمه تربیت کردند.

● بیرشک و گاهشماری ایرانی

بیرشک، بی شک یکی از برجسته ترین چهره های دانش ریاضی و دانشمندان خودساخته در دانش گاهشماری ایران بود. او در سال های دهه آخر عمر (۱۲۸۵ تا ۱۳۸۱) با تلاش ها و سفرها، در گاهشماری ایرانی ضمن روشن ساختن نادانسته های بسیار شگفت آور و ارزشمند این تقویم، آن را به صورت دقیق ترین تقویم جهان به مجامع گاهشماری اروپا و امریکا معرفی کرد و نام ایران را در نشریات این موسسات، بلند آوازه ساخت.

مشهورترین پژوهش او در این زمینه، شاهکاری است با نام گاهشماری ایرانی (ادامه گاهشماری سه هزار ساله) برای ۵۴۲۱ سال که به همت بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی انتشار یافت. تقویم دکتر بیرشک، برخلاف تقویم های پیشین از دوره های ۳۳ ساله (هفت دوره ۴ ساله و یک دوره ۵ ساله) تشکیل نشده، بلکه از دوره های ۲۸۲۰ ساله تشکیل شده است. هر دوره به زیردوره های ۱۲۸ یا ۱۳۲ ساله تقسیم می شود، که هرکدام از آن ها نیز به زیرزیردوره های ۲۹، ۳۳، یا ۳۷ ساله تقسیم می شوند که در هرکدام سال های مضرب ۴ غیر از آخرین شان کبیسه می باشد. هر سال ۱۲ ماه دارد که شش تای اول ۳۱، پنج تای بعد ۳۰، و ماه آخر بر حسب کبیسه بودن یا نبودن ۲۹ یا ۳۰ روز دارد.

بیرشک همچنین پیش از آن کتاب دیگر را در همین زمینه با نام "گاهنامه تطبیقی سه هزار ساله" در سال ۱۳۶۲ منتشر ساخته بود که شرکت انتشارات علمی و فرهنگی آن را در سال ۱۳۶۷ به چاپ رساند و چاپ دوم آن در سال ۱۳۷۲ به انجام رسید.

این کتاب علاوه بر تطبیق سال های هجری خورشیدی و مهی (هجری قمری) و میلادی به هم و تقویمی به نام "تقویم ملی" (با مبدا ۳۷۳۲ سال پیش) پیشنهادی وی که با سه تقویم یاد شده در طول ۵۴۲۱ سال تطبیق داده شده، مطالب بسیار جالبی را در ارتباط با گاهشماری که همه آن ها را با هم در جایی نتوان یافت، آورده است.

● برخی از پژوهش ها و آثار دکتر احمد بیرشک

زندگینامه علمی دانشوران آموزش ستمدیدگان آناباسیس

اصول مناظرو مزایا تاریخ آفریقا

سلطنت قباد و ظهور مزدک

علم و زندگی

رهبر علم

هندسه نااقلیدسی

علم قدیم تمدن جدید

کمون پاریس

فلسفه ریاضی

هندسه مسطحه و کتابهای فراوان درسی در زمینه علم ریاضیات

کتاب های جبر و حساب سال های دبیرستان

زندگینامه علمی دانشوران

هندسه ترسیمی

هندسه سطحیه

هندسه مناظر و مرایا

اصول مناظر و مرایا: پرسپکتیو

جدول های لگاریتم با همکاری ا.انواری

گاهنامه تطبیقی سه هزار ساله

● برخی از ترجمه ها

سرگذشت علم (کتاب برگزیده سال ۱۳۷۷)

آموزش در جریان پیشرفت، نوشته پائولوفریره

تاریخ آفریقا، نوشته جی. کی.

زندگینامه برتراند راسل به قلم خودش

سرگذشت علم، نوشته جورج سارتن

یک، دو، سه... بی نهایت، نوشته ژرژ گاموف

جهان و انشتاین، نوشته لینکلن بارنت

رهبر علم، نوشته آیزاک آسیموف

فهرست منابع این گفتار در دفتر روزنامه موجود است.



خبرنامه - شبکه های اجتماعی