پرتال دانشگاهی کشور پرتال دانشگاهی کشور
University Portal of Iran




کلمات مرتبط

    نتایج کارشناسی ارشد 1402 نتایج ارشد 1402 دفترچه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد امریه سربازی استخدام تامین اجتماعی استخدام شرکت نفت استخدام آموزش و پرورش استخدام بانک پذیرش بدون کنکور منابع کارشناسی ارشد منابع دکتری استخدام شهرداری آگهی استخدام پليس استخدام نیروی انتظامی لیست همایش های بین المللی لیست سمینار لیست کنفرانس سالن همایش مقاله ISI دانشگاه پيام نور استخدام بانک پاسارگاد سازمان سما استخدام بانک شهر استخدام بانک گردشگری آگهی استخدام بانک صادرات استخدام بانک پارسیان پودمانی علمی کاربردی 1402 استخدام دولتی استخدام استانداری استخدام آتش نشانی استخدام وزارت نيرو استخدام ديپلم استخدام برنامه نویس استخدام حسابدار نمونه سئوالات کارشناسی ارشد نمونه سئوالات دکتری ارزشیابی مدرک دانشگاه پیام نور فراگير دانشپذير مدرک دیپلم مدرک کارشناسی انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 عدح.هق daneshgah پردیس دانشگاهی شهریه دانشگاهها آگهی استخدام تهران azad karshenasi arshad kardani peyvasteh azmoon konkoor mba مجازی mba یکساله مدرک mba
 اخبار دانشگاهی کشور / اخلاق          20 اردیبهشت 1392 - 10 May 2013


خسران
از واژه‌های مشترك مستعمل در قرآن و حدیث كه در لغت به معنی زیان كردن یا كم كردن و كم‌شدن و نیز گمراه‌ شدن و هلاك گردیدن است. قاموس قرآن می‌گوید:
«خسر و خسران و خسار یك معنی بیشتر ندارد و آن نقصان و كم‌شدن است چنان كه صریح آیۀ «ولا تُخْسِروا المیزانَ» (الرحمن/9) و «اذا كالوهم او وزنوهم یخسِرون» (مطففین/3) است و این كه ضلالت و هلاكت را از معانی آن شمرده‌اند بدان جهت است كه ضلالت و هلاكت یك نوع نقصان و زیان است».
كلمۀ الخسران، دو بار در قرآن كریم به كار رفته است:
« فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یوْمَ الْقِیامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ » (زمر/15)
«پس شما هر چه را جز او می‌خواهید بپرستید! بگو همانا زیان كاران واقعی آنانند كه سرمایۀ وجود خویش و بستگانشان را در روز قیامت از دست داده‌اند! آگاه باشید زیان آشكار همین است.»
« ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ » (حج/11)
«این است آن زیان‌كاری آشكار»
همچنین یك بار نیز كلمۀ خسراناً به كار رفته است:
«... فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِینًا » (نساء/119)
«به راستی زیانی آشكار كرده است»
علامه طباطبایی ذیل آیۀ 95 سورۀ یونس می‌گوید:
« "فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِینَ" تفریع بر تكذیب به آیات خدا و نتیجه و عاقبت آن است و بنابراین، منهی عنه حقیقی است و معنی آن "ولا تكن من الخاسرین" است. خسران، یعنی از بین رفتن سرمایه، خواه سرمایه كم شود یا همۀ آن از دست برود و در این‌جا سرمایه یعنی ایمان به خدا و آیات او، زیرا به طوری كه از آیۀ بعد برمی‌آید، ایمان سرمایۀ دنیا و آخرت آدمی است. چون آیۀ بعد دلیل زیان‌كاری و زیانكاران را عدم ایمان آنان می‌داند».
خسران و خسارت در كسب و كارهایی صورت می‌گیرد كه به منظور استفاده و سود انجام می‌شود و وقتی خسران تحقق می‌یابد كه كاسب از سعی و كوشش خود به فرضی كه داشته نرسد بلكه نتیجۀ عمل این شود كه مثلاً چیزی از سرمایه هم از بین برود و یا حداقل منفعتی عاید نگردد در نتیجه سعیش بی‌نتیجه شود و این همان است كه قرآن كریم از آن تعبیر به « ضَلَّ سَعْیهُمْ »(كهف/104) نموده است.
بسا انسان كه در كسب و كار خود، خاسر شود و به سبب عدم مهارت یا عواملی دیگر از نتیجه بی‌بهره گردد و این خسرانی است كه امید زوال آن هست چون معمولاً پس از چند خسارت، انسان تجربه خواهد آموخت و آن‌چه از دست رفته را جبران می‌كند و چه بسا آدمی خاسر می‌گردد اما به خیال خود نتیجه گرفته است و ضرر می‌كند ولی به خیال خود سود برده است این چنین خسران و ضرر امیدی به زوال و جبران آن نیست.
انسان در طول زندگی خود، تلاش برای سعادت می‌كند و جز سعی برای رسیدن به چنین هدفی، همّ دیگری ندارد و چنان‌چه راه حق را بپیماید و به فرض خود نایل شود و سعادتمند گردد، كامیاب خواهد شد. و اگر به خطا برود و خطای خود را نفهمد، خاسر است ولی خسران او قابل جبران است و امید نجات دارد و چنان‌چه راه خطا برود و باطل را بپذیرد و تا هنگامی كه حق برای او جلوه كرد آن را نپذیرفت و از آن اعراض كرد و دلباختۀ استكبار و عصبیت جاهلانۀ خود بود، چنین كسی از هر خاسری، خاسرتر است و عملش از عمل هر كس دیگری بی‌نتیجه‌تر است. زیرا خسران دین، زایل نمی‌شود و امیدی كه روزی مبدل به سعادت شود نمی‌رود و به همین جهت است كه خداوند فرموده:
« الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَهُمْ یحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یحْسِنُونَ صُنْعًا» (كهف/104)
«آن‌ها كه تلاش‌هایشان در زندگی دنیا كم (و نابود) شده با این حال می‌پندارند كار نیك انجام می‌دهند.»
در آیۀ « اِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ »(العصر/2) همۀ انسان‌ها در زیانند، سبب این كه خسر بدون الف و لام آمده این است كه انسان در خسرانی عظیم است و احتمالاً به معنای تنویع نیز هست و می‌فهماند كه انسان در نوعی خاص از خسران قرار دارد كه غیر از خسران مالی و آبرویی است بلكه خسران در ذات است كه خداوند دربارۀ آن فرموده:
« الَّذِینَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ...» (زمر15)
دو طایفه خاسرند یكی آن‌هایی كه از جمیع جهات خاسرند نظیر كفار معاند حق و مخلد در عذاب و دوم آن‌هایی كه در برخی جهات خاسرند مانند مؤمنینی كه مرتكب فسق می‌شوند و مخلد در آتش نیستند چون مدتی عذاب می‌بینند بعد عذابشان پایان می‌پذیرد و مشمول شفاعت و نظیر آن می‌شوند.
خسران در احادیث:
حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در خطبۀ 28 نهج‌البلاغه فرموده است:
«ومن قَصَر فی ایامِ امَلَه قبلَ حُضورِ اَجلِه فَقَد خَسِر عَمَلَه»
«آن كس كه در این ایام آرزو پیش از فرا رسیدن اجل در عمل كوتاهی كند گرفتار خسران شده و فرا رسیدن اجل برای وی زیانبخش است».
و دربارۀ خسران دنیا فرموده‌اند:
«هرگاه از دنیای شما كم شود و به آخرتتان افزوده شود بهتر از آن است كه از آخرتتان كم شود و به دنیایتان افزوده شود چه بسا كم شد بهایی كه سود به همراه دارد و چه افزایش‌هایی كه خسران و زیان به دنبال دارد».
همچنین در حدیث دیگری فرمودند:
«من حاسبَ نفسَه رَبِحَ و من غَفَل عنها خَسرَ»
«هر كس­ به حساب خود و نفس خویش رسیدگی كند سود می‌برد و هر كس از آن غفلت كند زیان كرده است».
و نیز طبرسی در الاحتجام از حضرت رضا علیه‌السلام نقل كرده است كه فرمود:
«فَاِنَّ فی الناسَ مَنْ خَسِرَ الدنیا و الاخرة بترك الدنیا للدنیا»
«كسانی از مردمی در دنیا و آخرت به حاطر ترك دنیا برای مسائل دنیا دچار ضرر و خسارت می‌شوند.»
منبع:
دائرةالمعارف تشیع، زیر نظر: احمد صدر سید جوادی، کامران فانی، بهاءالدین خرمشاهی، حسن یوسفی اشکوری؛ تهران، نشر محبی، چاپ اول، 1386، ج7، ص138.


منبع : پژوهه

خبرنامه - شبکه های اجتماعی