مکانیک ربات ها چگونه است؟
ربات یک کلمه گرفته شده از کشور چکسلواکی و به معنی کارگر است. سابقه ساخت ربات به 270 سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد, زمانی که یونانیان به ساخت مجسمه های متحرک میپرداختند.رباتهای امروزی که شامل قطعات الکترونیکی و مکانیکی هستند در ابتدا به صورت بازوهای مکانیکی برای جابجایی قطعات و یا کارهای ساده و تکراری که موجب خستگی و عدم تمرکز کارگر و افت بازده میشد بوجود آمدند. اینگونه رباتها جابجاگر (manipulator) نام دارند.
جابجاگرها معمولا در نقطه ثابت و در فضای کاملا کنترل شده در کارخانه نصب میشوند و به غیر از وظیفه ای که به خاطر آن طراحی شده اند قادر به انجام کار دیگری نیستند. این وظیفه میتواند در حد بسته بندی تولیدات, کنترل کیفیت و جدا کردن تولیدات بی کیفیت, و یا کارهای پیچیده تری همچون جوشکاری و رنگزنی با دقت بالا باشد.
نوع دیگر رباتها که امروزه مورد توجه بیشتری است رباتهای متحرک هستند که مانند رباتهای جابجا کننده در محیط ثابت و شرایط کنترل شده کار نمیکنند. بلکه همانند موجودات زنده در دنیای واقعی و با شرایط واقعی زندگی میکنند و سیر اتفاقاتی که ربات باید با انها روبرو شود از قبل مشخص نیست. در این نوع ربات هاست که تکنیک های هوش مصنوعی میبایست در کنترلر ربات(مغز ربات) به کار گرفته شود.
رباتهای متحرک به دسته های زیر تقسیم بندی میشوند:
1-رباتهای چرخ داربا انواع چرخ عادیو یا شنی تانک و با پیکربندی های مختلف یک, دو یا چند قسمتی
2-رباتهای پادار مثل اسباب بازیAIBO ساخت سونی که در شکل بالا نشان داده شد یا ربات ASIMO ساخت شرکت هوندا
3-رباتهای پرنده
4-رباتهای چند گانه(هایبرید) که ترکیبی از رباتهای بالا یا ترکیب با جابجاگرها هستند
- وسایل مکانیکی و الکتریکی: شاسی، موتورها، منبع تغذیه، ...
- حسگرها (برای شناسایی محیط):دوربین ها، سنسورهای sonar، سنسورهای ultrasound، ...
- عملکردها (برای انجام اعمال لازم)بازوی روبات، چرخها، پاها، ...
- قسمت تصمیم گیری (برنامه ای برای تعیین اعمال لازم):حرکت در یک جهت خاص، دوری از موانع، برداشتن اجسام، .
- قسمت کنترل (برای راه اندازی و بررسی حرکات روبات)نیروها و گشتاورهای موتورها برای سرعت مورد نظر، جهت مورد نظر، کنترل مسیر، ...
* بازوهای متحرک :
بازوهای مکانیکی ماهر (Manipulator) از رابطهای صلبی تشکیل میشوند که به وسیلهٔ مفصلهایی که حرکت نسبی رابطهای مجاور را ممکن میسازند، به یکدیگر اتصال یافتهاند. بازوهای مکانیکی توانایی انجام عملیات از پیش برنامهریزی شدهٔ متنوعی را در صتایع مختلف دارند. بازوهای مکانیکی ماهر در طی سالهای اخیر به شکل قابل ملاحظهای تکمیل یافته و پیشرفت کردهاند. کارکردن با آنها و نیز تعمیر و نگهداریشان آسانتر شده و ارتباط متناسب و بهینهای میان توان٬ کنترلپذیری و مهارت آنها ایجاد گشتهاست.
ر انتهای زنجیره رابطهای تشکیل دهنده بازوی مکانیکی مجری نهایی وجود دارد که بر حسب کاربردی که از ربات انتظار میرود میتواند گیره یا چنگک یا ابزارهای دیگری از جمله لوازم برشکاری، جوشکاری و نظیر آن باشد. از این لحاظ بازوهای مکانیکی ماهر متنوعی وجود دارند که گونههای وسیعی و متفاوتی از کاربردهای صنعتی و نیز تحقیاتی را را پوشش میدهند. این کاربردها شامل انجام فعالیتهای متنوع مونتاژ، برشکاری و جوشکاری در خطوط تولید تا انجام عملیات متنوع زیرآبی – نظیر نصب در ربات زیرآبی - مانند گرفتن و دنبالکردن کابل یا سیم، و یا محبوس کردن اجسام یا نمونههای پیچیدهای چون برقراریِ اتصالهای خطوط الکتریکی یا هیدرولیکی هستند.
انتخاب بازوهای مکانیکی آن چه اهمیت دارد این است که سادهترین نمونهٔ ممکن که بتواند وظیفه محوله را در زمان مطلوب انجام دهد، گزینش گردد. پیچیدگی طراحی ربات در عین افزایش قابلیتهای عملکرد میتواند مشکلاتی در کنترل، هدایت و نیز اطمینان و دقت دستگاه و نیز تعمیر و نگهداری آن ایجاد نماید. انتخاب و تکمیل مجموعه بازوهای مکانیکی ماهر امر پیچیدهای است و طراح ربات باید نکات فراوانی را لحاظ نماید. تعداد و انواع بازوهای مورد نیاز، محل قرارگیری، نوع کنترلر، محدودهٔ فضای عملکرد٬ حداکثر و حداقل نقطه دسترسی و نوع و ساختار کنترل بازوها توسط کاربر، از آن جملهٔ این موارد است.