آشنایی با مالیات و انواع آن

مالیات مبلغی است که افراد و موسسات برای تامین بخشی از هزینه‌ها و تحقق برخی از اهداف دولت به آن می‌پردازند و معمولا متناسب با میزان درآمد و یا ثروت آن‌ها تعیین می‌گردد. مالیات‌ها به عنوان منبع مهم درآمدی دولت‌ها و یکی از باثبات ترین آن‌ها به حساب می‌آیند. مالیات یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاستی دولت نیز محسوب میشوند و می‌تواند در اجرای عدالت اجتماعی، تشویق سرمایه‌گذاری و کاهش حجم اقتصاد پنهان مؤثر باشند.

 

ماليات‌ها به انواع مختلف مالیات مستقيم و غيرمستقيم که عمده‌ترين نـوع طبقه‌بندی در آمارهای دولتی در سطح بين‌المللی و در ساختار بودجه كشور هستند تقسیم می‌شوند.

 ما در ادامه این مقاله از آقای مالیات قصد داریم شما را با مفهوم مالیات چیست و انواع مختلف مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم مثل مالیات بر دارایی، مالیات بر در آمد و غیره آشنا کنیم پس همراه ما باشید.

مالیات‌های مستقیم، مالیات‌هایی هستند که مستقیم از درآمد و دارایی اشخاص اخذ می‌شود. اين نوع از مالیات‌ها متناسب با درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی وصول می‌شود. مالیات بر دارایی و مالیات بر در آمد از انواع مالیات‌های مستقیم می‌باشند. مثلاً چنانچه شما یک فروشگاه اینترنتی داشته باشید، برگ تشخیص مالیات، مستقیماً به نام شما صادر می‌شود. مالیات‌های مستقیم از درآمد یا دارایی افراد اخذ می‌شود که به دو زیر شاخه کلی مالیات بر درآمد و مالیات بردارایی تقسیم می‌شود.

مالیات بر درآمد شامل مالیات بر درآمد بر املاک، مالیات بر درآمد اجاره املاک، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات حقوق، مالیات مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مالیات سکه و مالیات بر درآمد اتفاقی است. مالیات بر درآمد مشاغل هم شامل مالیات بر درآمد پزشکان، وکلا و صاحبین اصناف می‌باشد و همچنین مالیات بر درآمد اتفاقی مثل جایزه‌ای که شرکت‌های خصوصی یا برنامه‌های تلویزیونی به مردم اهدا می‌کنند. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی هم همان سودی که شرکت‌ها هر ساله عایدشان می‌شود.

مالیات بر درآمد یکی از منابع تامین مالی بودجه دولت است که مطابق قانون بر درآمد به افراد حقیقی و حقوقی تعلق می‌گیرد. یکی از مهمترین انواع مالیات در ایران هم مالیات بر درآمد است که درآمد افراد و شرکت‌ها را مبنای اخذ مالیات قرار می‌دهد. این مالیات معمولا به صورت درصدی از سود مالیات دهنده دریافت می‌شود. شما برای آشنایی با نحوه محاسبه آن می‌توانید به صفحه نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مراجعه کنید.

 

مالیات بر درآمد دارای انواع مختلفی از جمله مالیات بر درآمد املاک، مالیات اجاره املاک، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات سکه، مالیات حق الوکاله، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر در آمد اشخاص حقوقی و مالیات بر در آمد اتفاقی است که برای آشنایی با مفاهیم کلی هریک از این مالیات‌ها در زیر توضیحات کاملی را ارائه می‌کنیم.

این مالیات به زبان ساده به دارایی های فرد تعلق دارد، بر اساس این نوع مالیات کلیه اشخاص نسبت بر هر املاک و اموالی که دارند مشمول پرداخت مالیات می‌شوند. مالیات بر دارایی همه حقوقی است که یک شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به اشیا، اموال، املاک و غیره دارد و به او اجازه تصرف مالکانه آن را می‌دهد.

  

مالیات بر دارایی شامل مالیات املاک، مالیات بر ارث، مالیات حق تمبر، مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات بر اراضی بایر است. طبق اصلاحات صورت گرفته در قانون بقیه مواردحذف شده و فقط دو مورد مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر باقی مانده‌اند. مالیات بر ارث، مالیات بر حق تمبر، مالیات املاک، مالیات بر خانه‌های خالی نمونه‌های از مالیات بر دارایی هستند.

مالیات غیر مستقیم مالیاتی است که پرداخت کننده آن مجهول بوده و پرداخت آن در گرو فعالیت اقتصادی افراد بوده و در نهایت از مصرف کنندگان نهایی به صورت غیر مستقیم وصول می‌گردد.

فرض کنید برای منزل خود در ال خرید از یک سوپرمارکت هستید؛ روی بسته بندی کالاها، قیمت با احتساب مالیات بر ارزش افزوده درج گردیده است؛ یعنی دولت غیر مستقیم مبلغ مالیات بر ارزش افزوده را از مردم دریافت می‌کند.

مالیات غیر مستقیم نیز دارای ۳ دسته اصلی حقوق و عوارض گمرکی، مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده است. مالیات بر واردات شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، حق ثبت و واردات اتومبیل است. مالیات بر مصرف و فروش شامل فرآورده‌های نفتی، فروش سیگار و مالیات بر ارزش افزوده است.

یکی از نقش‌های کلیدی مالیات، تامین هزینه‌های دولت می‌باشد. نظام مالیاتی کارآمد، نظام اقتصادی را در مقابل بسیاری از خطرها بیمه می‌کند. دانش مالیاتى، آگاهى از قوانین، مقررات و بخشنامه‌هاى سازمان امور مالیاتى و آگاهى مؤدیان (ادا کننده مالیات) از دانش مالیاتى باعث جلوگیرى از فساد و تضییع حقوق آنان خواهد شد.

مالیات بر مصرف به بیان ساده مالیاتی است که مصرف کنندگان کالاهای خاص در زمان خرید کالا ملزم به پرداخت آن هستند. روند این نوع مالیات به گونه‌ای است که هر چه میزان مصرف بالاتر باشد، مالیات پرداختی برای کالا نیز بیشتر هستند.

مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم بر مصرف است که به طور غیرانباشته بر تمام مراحل تولید و توزیع خصوصی کالا و خدمات تعلق می‌گیرد. به زبان ساده مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که خریدار آن را به همراه بهای خرید کالا یا خدمات می‌پردازد و فروشنده موظف است مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند.

در ایران همانند سایر کشورها برای واردات و صادرات کالا از مرزهای کشور قوانین و مقرراتی وجود دارد و هزینه‌های مختلفی را در نظر گرفته شده است. این دسته از مالیات‌ها ممکن است بر اساس قیمت و ارزش کالاها یا بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات آن‌ها (مانند حجم، وزن وغیره) تعیین و دریافت شوند.

اشخاص مشمول مالیات شامل نرخ صفر، نرخ مقطوع، نرخ مقرر است که در زیر توضیحات کاملی را ارائه می‌کنیم.

نرخ صفر: یعنی اشخاصی که در قانون مالیات‌های مستقیم از پرداخت مالیات معاف شده اند ولی این معـافیت شرط مهمی دارد و آن، انجام تکالیف مالیاتی است؛ مثل: تسلیم اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و اسناد و مدارک که به طور مثال اشخاصی که در مناطق آزاد فعالیت اقتصادی دارند و یا فعالیت‌های فرهنگی و هنری است.

نرخ مقطوع: در این حالت، سازمان امور مالیاتی به سود و زیان فعالیت‌های ما کاری ندارد و فقط از مبلغ فروش مالیات اخذ می‌کند که به طور مثال:

نقل و انتقال ملک= مالیات آن ۵% ارزش معاملاتی ملک است و مالیات سرقفلی که ۲% به مأخذ وجوه دریافتی مالک است.

نقل و انتقال سهام= برای سهام بورسی، نیم درصد و غیر بورسی چهار درصد

نرخ‌های مقرر: یعنی مالیات عملکرد اشخاص حقوقی، ۲۵% سود آن‌ها و مشاغل هم تقریباً همان ۲۵% است.

اشخاص غیر مشمول قانون‌ها که شامل ۴ دسته وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی، دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها به وسیله دولت تامین می‌شود، شهرداری‌ها، بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معـافیت از طرف حضرت امام خمینی و مقام معظو رهبری هستند که به دلیل انجام وظایف ذاتی خودشون مشمول پرداخت مالیات نیستند؛ هر چند در تبصره ۲ ماده ۲ قانون مالیات‌های مستقیم گفته: اگر همین ۴ مورد به امور تجارتی بپردازند باید دقیقاً همانند بقیه شرکت‌ها، مالیات بدهند.

ما در این مقاله از آقای مالیات ( https://mrtax.site ) به تعریف مالیات و انواع آن به صورت خلاصه پرداخته‌ایم تا شما با مفاهیم هر کدام به صورت کامل آشنا شوید. اگر مقاله ما را مطالعه کردید، حتما نظراتتون را در مورد این مقاله در قسمت کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید و اگر سوالی هم در این زمینه دارید از مشاورین ما بپرسید.