اولين همايش ملي هنر تبرستان برگزار شد

اولين همايش ملي هنر تبرستان برگزار شد


خبرگزاري آريا- رئيس دانشگاه مازندران در جمع اساتيد و شرکت کنندگان اولين همايش ملي هنر تبرستان در دانشکده هنر و معماري دانشگاه مازندران گفت: هنر اسلامي به موجب کتب و تواريخ معتبر، با ظهور دين اسلام متولد شد.         
به گزارش خبرنگارآريادرمازندران، در مراسم افتتاحيه همايش دکتر احمد احمدپور رئيس دانشگاه مازندران در ابتداي سخنان خود به مفهوم معماري در هنر اسلامي اشاره کرد و افزود: فضا در معماري اسلامي داراي زيبايي و تنوع نقش و رنگ مرتبط با هم مي باشد، تزئينات در فضاي معماري رابطه مستقيم با طرح بنا دارد و معني و مفهوم اعتقادي در آن مشاهده مي شود.
وي ادامه داد: هنر اسلامي به موجب کتب و تواريخ معتبر، با ظهور دين اسلام متولد شد و با کسب تجاربي از هنرهاي پيشين شروع به رشد و گسترش نمود و در قرون 8، 9، 10 و 11 هجري قمري به اوج خود رسيده است.    
دکتر احمدپور با بيان جلوه و زيبايي معماري ايران اذعان کرد: زيبايي معماري ايران به ويژه در دوران اسلامي به تزئيناتي که بيان اعتقادي دارند از قبيل کتيبه ها، آجرکاري ، گچبري ، کاشي کاري ، حجاري ، منبت کاري، آيينه کاري و نقاشي بستگي دارد و در تمامي ادوار اسلامي رواج داشته و در هر دوره اي با امکانات آن روزگار نظير ساخت مساجد ، مقابر ، مدارس ، کاخ ها ، حمام ها و حتي پل ها پيشرفت و تکميل شده است .    
وي ادامه داد: تحقق اين همه زيبايي و خلاقيت هنرمندان جز به مدد عشق به معبود امکان پذير نبوده و بيشترين جلوه آنها را در مساجد ، محراب و زيارتگاه مي توان ديد.   
رئيس بزرگترين مرکز آموزش عالي دولتي در استان مازندران اذعان کرد: خداوند در قرآن کريم با بيان آيه ي 61 سوره فرقان مي فرمايند: بزرگوار آن خدايي كه درآسمان برج‌ها مقرر داشت و در آن چراغ روشن خورشيد و ماه تابان را روشن ساخت.          
رئيس دانشگاه اظهار داشت: عشق به زيبايي و برگرفتن عبرت در تمام دوره ها موضوع اساسي هنرهاي سنتي ايران بوده است.    
دکتر احمدپور با اشاره به اهميت تاثير اقليم بر هنر و معماري افزود: معماري و اقليم، پيوندشان بيشتر به رابطه نوزاد و آغوش مي ماند، يا نسبت هر رستني با خاک، حريم امن و بستر باليدن، الهام بخش و البته ، نه محيط زا. در اين معنا، آغوش، خاک و اقليم ، رابط حيات و سرزندگي و نبودشان نمود ميرايي است.
رئيس دانشگاه مازندران به تقسيمات اقليمي در جهان اشاره و خاطر نشان کرد: اقليم باراني استوايي ، اقليم گرم و خشک، اقليم گرم- معتدل، اقليم سرد و برفي، اقليم قطبي از بارزترين تقسيمات اقليمي در جهان است.   
وي همچنين در ادامه سخنان خود به تقسيمات اقليمي در ايران اشاره کرد و افزود: اقليم معتدل و مرطوب(سواحل جنوبي درياي خزر)، اقليم سرد (کوهستان هاي غربي، اقليم گرم خشک(فلات مرکزي)، اقليم گرم و مرطوب (سواحل جنوبي) از تقسيمات اقليمي در ايران مي باشد.
دکتر احمدپور با بيان ويژگي هاي معماري بومي مناطق معتدل و مرطوب تصريح کرد: در نواحي بسيار مرطوب کرانه هاي نزديک دريا براي حفاظت ساختمان از رطوبت بيش از حد زمين، خانه ها بر روي پايه هاي چوبي ساخته شده اند، ولي در دامنه کوه ها که رطوبت کمتر است، معمولا خانه ها بر روي پايه هايي از سنگ و گل و در پاره اي موارد برروي گربه روها بنا شده اند.    
وي ادامه داد: براي حفاظت اتاق ها از باران، ايوانک هاي عريض و سرپوشيده اي در اطراف اتاق ها ساخته اند که اين فضاها، در بسياري از ماه هاي سال براي کار و استراحت و در پاره اي موارد براي نگهداري محصولات کشاورزي مورد استفاده قرار مي گيرد.
دکتر احمدپور افزود: بيشتر ساختمان ها با مصالحي با حداقل ظرفيت حرارتي بنا شده اند و در صورت استفاده از مصالح ساختماني سنگين، ضخامت آنها در حداقل ميزان ممکن حفظ شده است که در اين مناطق بهتر است از مصالح ساختماني سبک استفاده شود، چون در زماني که نوسان دماي روزانه هوا کم است، ذخيره حرارت هيچ اهميتي ندارد و علاوه بر اين، مصالح ساختماني سنگين تا حدود زيادي تأثير تهويه و کوران را که يکي از ضروريات در اين منطقه است، کاهش مي دهد.
وي ادامه داد: در تمام ساختمان هاي اين مناطق، بدون استثناء از کوران و تهويه طبيعي استفاده مي شود.
رئيس بزرگترين مرکز آموزش عالي دولتي در استان در ادامه سخنان خود افزود: به منظور استفاده هر چه بيشتر از جريان هوا، همچنين بدليل فراواني آب و امکان دسترسي به آن در هر نقطه، ساختمان ها به صورت غيرمتمرکز و پراکنده در مجموعه سازمان دهي شده است و همچنين بدليل بارندگي زياد در اين مناطق، بام ها شيبدار است و شيب بيشتر آنها تند است. 
دکتر احمدپور به فضاهاي اقليمي در معماري ايراني اشاره کرد و گفت: رنگهاي به کار رفته در تزيينات ساختمانها متأثر از ويژگي هاي اقليم گرم و خشک بوده اند و مصالح ساختمانها، علاوه بر توانايي هاي سازه اي و توجه به مسائل اقتصادي و تأمين مصالح از نقاط نزديک، بهترين شکل بهره برداري از انرژي محيط بري را نشان مي دهند.     
وي ادامه داد: سازه هاي طاقي در اين بناها نشان دهنده ي رابطه ي اقليم و معماري هستند و حتي در نقوش تزييني رد پاي خورشيد را به عنوان مهمترين عامل اقليمي در نقوشي با نام شمسه و چرخ خورشيد همانند: حياط نارنجستان، گودال باغچه، بام، سرابستان، زمستان نشين، تابستان نشين، بهار خواب، اتاق کرسي، پاياب، حوض خانه و سرداب، شبستان و  آب سرا مي توان ديد. 
رئيس دانشگاه مازندران در ادامه سخنان خود اشاره اي به تاريخچه نقاشي ديواري در ايران و جهان کرد و ادامه داد: نقاشي ديواري را مي‌توان اولين زايش راستين هنري انسان در سپيده دم تاريخ هنر دانست.
دکتر احمدپور با کنکاشي در هنر تبرستان تصريح کرد: تبرستان از نام تپورستان اخذ شده و تپورستان محل سکونت قوم تپور بوده که بطلميوس (جغرافيدان قرن دوم ميلادي) محل سکونت آنها را در منطقه اي ميان پارت (خراسان) و آريا ذکر کرده است و  طبر  به معناي کوه و طبرستان به معناي کوهستان مي باشد .
رئيس دانشگاه مازندران در ادامه سخنان خود به تاريخچه صنايع دستي در منطقه مازندران اشاره کرد و افزود: يافته هاي تاريخي نشان مي دهد که صنايع دستي در منطقه مازندران سابقه اي طولاني دارد ، يعني به حدود 8 هزار سال پيش از ميلاد مسيح ، سفالگري و نساجي سنتي و ابريشم بافي و ابريشم کشي ، نساجي سنتي ، نمدمالي ، هنرهاي چوبي و سفالگري رواج داشت.     
دکتر احمدپور در سخنان خود از فعاليت هنرمندان صنايع دستي در  52 رشته در سطح استان مازندران خبر داد و گفت: جايگاه ممتاز فرهنگي و هنري مازندران و ظهور علما و دانشمندان و هنرمندان بزرگي از اين استان در گستره تاريخ هنر ايران زمين، صنايع و دست ساخته هاي چوبي، سفالي و زيراندازها و انواع دست بافته، پوشاک سنتي و محصولات نمدي و صادرات، معماري دل انگيز خانه ها و ويلاهاي روستايي و شهرسازي خاص منطقه، موسيقي روح افزاي منطقه همراه با سازهاي خاص محلي (اميري خواني ، طالبا ...)، نمايش هاي سنتي منطقه (تعزيه خواني ، شبيه خواني ، بازي هاي نمايشي محلي، هنرهاي تجسمي (انواع نقاشي ها ، نقش برجسته ها و کتيبه هاي زيبا بر روي خانه هاي مسکوني، قصرها ، سقانفارها ، حسينيه ها ، تکيه ها ، مسجدها ، آرامگاه ها و کاروانسراها از بارزترين نمونه هاست.
رئيس دانشگاه مازندران در پايان مراسم از علاقه‌مندان، دانشجويان و صاحب‌نظران حاضر در همايش خواست تا با بازخواني ميراث هنر تبرستان در قالب مفاهيم آموزشي براي انتقال آن به نسل جوان، تبيين راهكارهاي عملي براي توسعه زمينه هنرهاي بومي و بستر سازي اشتغال و كار آفريني در بستر هنر، پژوهش در زمينه هنرهاي بومي و ايجاد بسترهاي آموزش دانشگاهي، بررسي شيوه‌هاي اجرايي نظام استاد و شاگردي به عنوان يك ميراث هنر بومي، ارائه راهكارهاي عملياتي در زمينه‌هاي هنر، معماري و شهرسازي همساز با اقليم منطقه تبرستان، ارائه روش‌هاي كنترل‌نماي ساختمان‌ها و پرهيز از بي‌نظمي موجود در سطح شهرهاي منطقه تبرستان به تحقيق و بررسي بپردازند و در شناخت بيشتر فرهنگ بومي منطقه تبرستان كوشش كنند.                    
گفتني است: 140 مقاله به دبيرخانه همايش ارسال شد که از اين تعداد 54 مقاله پذيرفته و 14 مقاله در بخش سخنراني در 3 نشست ارائه ، 13 مقاله در قالب پوستر در حاشيه همايش به نمايش گذاشته شد و 18 مقاله نيز به چاپ رسيد. 
يادآور مي شود: همايش مذکور با همکاري اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مازندران، سازمان نظام مهندسي ساختمان استان مازندران، اداره کل راه و شهرسازي مازندران، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران مرکز مازندران، فرهنگستان هنر، مؤسسه آموزش  عالي  مارليک ،انجمن علمي باستانشناسي ايران، شوراي اسلامي و شهرداري شهر بابلسر و موسسه چاپ ديجيتال فرهنگ برگزار شد.