اخبار دانشگاهی کشور / علمی فرهنگی 11 امرداد 1390 - 02 August 2011
تحقيقات پژوهشگران ايراني براي اولين بار در دنيا نشان داد كه روزه‌داري مي‌تواند با افزايش غلظت پروتئين شوك حرارتي 70 (Hsp70)، مقاومت سلولهاي بدن را در برابر عوامل آسيب زا افزايش دهد.
دكتر شهرام شهابي، دانشيار ايمونولوژي دانشگاه علوم پزشكي اروميه كه اين پژوهش توسط وي انجام شده است در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشي ايسنا در تشريح نتايج تحقيق خود درباره اثرات مفيد جسماني روزه‌داري گفت: مطالعات متعددي، تاثيرات مفيد روزه‌داري بر روي سلامت انسان را نشان داده و اثبات كرده‌اند كه روزه‌داري مي‌تواند باعث بهبود پروفايل چربي خون، كاهش عوامل خطرزا براي تصلب شرايين، كاهش مقاومت به انسولين و بهبود ديابت شود.
وي افزود: تا چندي پيش تصور بر اين بود كه كاهش كالري دريافتي در هنگام روزه‌داري عامل اصلي اثرات ذكر شده است اما مطالعات نشان داده كه گرچه كاهش كالري دريافت هنگام روزه‌داري در ايجاد اثرات مفيد جسماني ناشي از روزه‌داري موثر است اما مكانيسم اصلي اين اثرات را بايد در جاي ديگر جست‌و‌جو كرد. به عبارت ديگر حتي در مواردي كه كالري دريافتي در طول مدت روزه‌داري كاهش پيدا نمي‌كند با وجود آن كه اثرات مفيد جسماني روزه‌داري كاهش مي‌يابد، اما هنوز اين اثرات وجود دارند.
شهابي با اشاره به تحقيق جديد انجام شده درباره اثرات روزه‌داري كه آن را با همكاري «احد زارع» پژوهشگر مركز تحقيقات ايمونولوژي، آسم و آلرژي انجام داده است، گفت: يافته‌هاي اين پژوهش براي اولين بار در دنيا نشان مي‌دهد كه روزه‌داري باعث افزايش «پروتئين شوك حرارتي 70 » مي‌شود. پروتئين شوك حرارتي 70 كه به آنها پروتئين استرسي نيز گفته مي‌شود، نقش محافظت از سلولهاي بدن در برابر استرس‌هاي آسيب‌زا را داراست.
وي گفت: اين پروتئين‌ها عامل اصلي ايجاد پديده‌اي به نام «تحمل به استرس» هستند كه در آن قرارگيري سلول يا بافت در برابر يك استرس ملايم غيرآسيب‌زا باعث افزايش مقاومت آن در برابر استرس آسيب‌زا مي‌شود.
دانشيار ايمونولوژي دانشگاهي علوم پزشكي اروميه، منظور از استرس را هر گونه «عامل آسيب‌رسان به سلول» و نه فشارهاي روحي - رواني توصيف كرد.
شهابي در تشريح جزئيات تحقيق خود توضيح داد: در اين تحقيق، نمونه خون 32 داوطلب مرد سالم كه تمامي ماه مبارك رمضان را روزه‌دار بوده‌اند، يك روز قبل از شروع ماه رمضان و در روزهاي سوم و بيستوپنجم ماه رمضان از نظر غلظت Hsp70 و نيز پروفايل چربي مورد بررسي قرار گرفت.
به گفته اين پژوهشگر، نتايج تحقيق حكايت از افزايش معني‌دار غلظت Hsp70 (پروئين شوك حرارتي 70) و بهبود معني‌دار پروفايل چربي خون در روزهاي سوم و بيستوپنجم ماه رمضان نسبت به يك روز قبل از شروع ماه رمضان داشته است. همچنين غلظت پروتئين شوك حرارتي 70 و بهبود پروفايل چربي خون در روز بيستوپنجم به طور معني‌داري بيشتر از روز سوم بوده است.
وي تاكيد كرد: بر اين اساس مي‌توان نتيجه گرفت كه روزه‌داري، روشي براي ايجاد تحمل به استرس و افزايش مقاومت بدن در برابر استرس‌هاي آسيب‌رسان به سلولهاي بدن است. همچنين مي‌توان القاء پروتئين‌هاي شوك حرارتي در اثر روزه داري را به عنوان حداقل يكي از ساز و كارهاي دخيل در فوايد جسماني روزه‌داري در نظر گرفت.
به گزارش ايسنا، نتايج اين تحقيق براي چاپ در مجله علمي بين‌المللي «SINGAPORE MEDICAL JOURNAL» مورد پذيرش قرار گرفته است.
