اخبار دانشگاهی کشور / علمی فرهنگی 29 بهمن 1391 - 17 February 2013
تاریخی ترین دانشگاه های جهان
اگرچه دانشگاهها و دانشکده‌های مشهور طی قرن‌ها دچار تحولات محسوسی شده‌اند، با این حال تمامی آنها شهرت خود را مدیون قدمت تاریخی هستند که در آن بنا شده‌اند
تاریخی‌ترین دانشگاه‌های جهان را بشناسیم
افکار- از سال ۱۰۸۸ میلادی تحصیلات عالی در گوشه و کنار جهان به طور گسترده‌ای توسعه یافته و دامنه وسیع‌تری از رشته‌ها، استادان، کارکنان و دانشجویان را در بر گرفت که این مسئله خود گواه این است که این تغییرات بنیادین مرهون دانشگاه‌هایی است که منشاء اصلی بنیانگذاری دانشگاه‌های امروز بوده اند. با این حال در ورای این حقیقت، این دانشگاهها هر کدام به نوبه خود نقش فعالی در شکل دادن تاریخ جهان ایفا کرده‌اند.
در این گزارش به نقل از پایگاه اینترنتی آنلاین کالج، ۱۰ دانشگاه تاریخی دنیا را به شما معرفی می‌کنیم.
۱- دانشگاه بولونیا (ایتالیا):
این موسسه آموزشی از سال ۱۰۸۸ میلادی تاکنون فعال بوده است و برای مدت‌های مدید تنها دوره‌های پزشکی ارائه می‌کرده است؛ تا اینکه این اواخر رشته‌های خود را گسترش داده و امروز حدود ۱۰۰ هزار دانشجو در ۲۳ دانشکده مختلف این دانشگاه واقع در هشت شعبه شامل شعبه بین‌المللی در بوینوس آیرس آرژانتین مشغول به تحصیل هستند. دانشگاه بولینا در رشته قوانین شرع (کلیسایی)، همیشه مورد تمجید و تحسین قرار می‌گیرد که این به دلیل داشتن ریشه و پیشینه کاتولیک آن چندان تعجب‌برانگیز نیست.
این دانشگاه در سراسر دوران تاریخی پرشکوه خود فارغ‌التحصیلان برجسته‌ای از فرهنگ‌های مختلف جهان نظیر دانته آلیگیری (شاعر پرآوازه ایتالیایی خالق اثر کمدی الهی)، نیکولاس کوپرنیک (ریاضیدان و ستاره‌شناس مشهور لهستانی که نظریه منظومه شمسی و ستاره شناسی نوین را ارائه کرد)، آلبرشت دو رر (نقاش و ریاضیدان مشهور آلمانی) و اُمبرتو اکو (فیلسوف و رمان‌نویس ایتالیایی) را به چشم خود دیده است.
۲- دانشگاه آکسفورد (انگلستان):
تاریخ تاسیس این دانشگاه نیز مانند بسیاری از دانشگاه‌های تاریخی و قرون وسطایی، همچنان نامشخص باقی مانده است. با این حال گفته می‌شود تدریس در این دانشگاه از سال ۱۰۹۶ میلادی آغاز شده است.
سال ۱۸۷۸ نقطه عطفی در تاریخ این دانشگاه بود که نخستین دانشکده زنان در آکسفورد ساخته شد. دانشگاه آکسفورد تا امروز یکی از بهترین، معتبرترین و اثرگذارترین دانشگاهها در دوران حیات تاریخی خود شناخته می‌شود.
۳- دانشگاه سالامانکا (اسپانیا):
قدیمی‌ترین دانشگاه اسپانیا از سال ۱۱۳۰ میلادی شروع به ارائه کلاسهای درس کرد ولی تا سال ۱۲۱۸ امتیاز پاپی و تا سال ۱۲۵۴ امتیاز سلطنتی از سوی پادشاه آلفونسو دهم را دریافت نکرد. از سال ۱۲۵۵ با مجوز پاپ الکساندر چهارم توانست از عنوان دانشگاه استفاده کند. این دانشگاه به دلیل دارا بودن قدمت بسیار زیاد، در حوادث تاریخی بسیاری حاضر بوده است.
گیتاشناسان این دانشگاه نقش غیرقابل انکاری را در همراهی کریستوف کلمب در سفر تاریخی‌اش به هند شرقی ایفا کردند.کریستوف کلمب که قصد داشت یک راه تجاری کوتاهتر و وسریعتر به هند شرقی پیدا کند، به صورت تصادفی سر از قاره آمریکا درآورد که این اتفاق منجر به کشف تاریخی این قاره گردید.
۴- دانشگاه مودنا (ایتالیا):
این دانشگاه در شهر افسانه‌ای مودنا در ابتدا با هشت دانشکده بنا نهاده شد که اخیرا نیز چهار دانشکده دیگر به آن اضافه شده است. دانشکده اصلی این دانشگاه در سال ۱۱۷۵ میلادی توسط پیلیو یکی از دانشجویان سابق دانشگاه بولونیا ساخته شد. اما ساختار اصلی و تاریخی این دانشگاه در سال ۱۳۳۸ میلادی به کلی از بین رفت. در آن مقطع این دانشگاه از ارائه رشته‌های تحصیلی جدید خودداری کرده و بیشتر تلاش خود را بر روی حفظ کلاسهای حاضر خود متمرکز کرد؛ تا اینکه در سال ۱۵۹۰ این دانشگاه به حالت تعلیق درآمد.
با این حال در سال ۱۶۸۰ این دانشگاه دوباره احیا شده و پنج سال بعد مجوز خود را دریافت نمود. در حال حاضر دانشگاه مودنا در مجموع ۲۰ هزار دانشجو دارد. افرادی که از این دانشگاه دیدن می‌کنند باید حتما سری به باغ «اورتو بوتانیکو» در آن بزنند. این باغ گیاه‌شناسی جهت کشت گیاهان دارویی بنا شده است و فضای سرسبز آن تبدیل به مکانی زیبا جهت استفاده جهانگردان و ساکنین محلی شده است. از این باغ بسیار زیبا همچنین جهت تحقیقات علمی و مطالعات گیاه پزشکی استفاده می‌شود.
۵- دانشگاه ویچنزا (ایتالیا):
متاسفانه بسیاری از دانشگاهیان، در بررسی قدمت تاریخی اهمیت کمتری به دانشگاه ویچنزا داده‌اند. علی‌رغم تمام این غرض‌ورزی‌ها، این دانشگاه شایستگی این را دارد که از نظر قدمت و پایداری مورد تجلیل قرار گیرد.
این دانشگاه در سال ۱۲۰۴ میلادی بنا نهاده شد و در برخی دوره‌های قرن سیزدهم میلادی بطور رسمی از آن به عنوان یک استادیوم همگانی جهت مسابقات ورزشی استفاده می‌شد.
۶- دانشگاه کمبریج (انگلستان):
این دانشگاه، دومین استادیوم عمومی قدیمی سابق در بین کشورهای انگلیسی زبان است. این دانشگاه در سال ۱۲۰۹ میلادی به جنگ رقابت با دانشگاه‌های دیگر رفت. دانشگاه آکسفورد امروزه در بین بهترین موسسات علمی و آموزش عالی جهان قرار دارد. اما برای ورود به آن یک مسیر تاریخی و جالب وجود دارد.
بنا به دستور هنری هشتم پادشاه انگلیس، دانشگاه کمبریج برنامه قوانین کاتولیک خود را منحل کرده و تمامی مسایل و رشته‌های مرتبط با مذهب کاتولیک را از چهره دانشگاه زدود. در نتیجه این دانشگاه به سمت ارائه رشته‌های ریاضیات، علوم، ادبیات روم و یونان باستان و تدریس انجیل تغییر جهت داد که به دنبال آن دانشمندان، نویسندگان، ریاضیدانان و سیاستمداران تاثیرگذاری به دنیا معرفی شدند. بدون وجود دانشگاه کمبریج، قانون حرکت، شکافت اتم، اتحاد میدان جریان الکترو مغناطیس، ماشین تورینگ و ماشین کوانتوم وجود خارجی نداشتند. همچنین چیزی به اسم الکترون، هیدروژن و ساختار DNA کشف نمی‌شد.
۷- دانشگاه پادوآ (ایتالیا):
این دانشگاه در سال ۱۲۲۱ میلادی از دانشگاه بولونیا منفک شد و با عنوان مستقل دانشگاه پادوآ به ثبت رسید و مورد توجه دانشجویان و استادانی قرار گرفت که به دنبال آزادی عمل و انعطاف بیشتری بودند. این دانشگاه در ابتدا بیشتر تمرکز خود را بر روی ارائه رشته‌های حقوق و الهیات قرار داد، اما بعدها در سال ۱۲۹۹ میلادی رشته‌های بیشتری نظیر ستاره‌شناسی، علوم معنی‌شناسی، پزشکی، فلسفه و دستور زبان و منطق به دانشجویان ارائه داد.
در طول دوره رنسانس و اندکی پس از آن، دانشگاه پادوآ به یکی از مراکز معتبر و عمده تفکر و تحقیقات در دنیا تبدیل شد. اکنون این موسسه آموزشی با ظرفیت ۶۵ هزار دانشجو در میان بزرگترین موسسات آموزش عالی ایتالیا قرار دارد.
۸- دانشگاه ناپل فدریکو دوم (ایتالیا):
برخلاف سایر دانشگاه‌های تاریخی که عنوان شد، این دانشگاه تاکنون با هیچ یک از مراکز مذهبی در ارتباط نبوده است. این دانشگاه در سال ۱۲۲۴ میلادی از سوی فردریکو دوم پادشاه ایتالیا بنیان نهاده شد که آن را تبدیل به قدیمی‌ترین دانشگاه دولتی جهان کرد.
۹- دانشگاه سینا (ایتالیا):
این دانشگاه در سال ۱۲۴۰ میلادی با کمک مالیات‌های اخذ شده از سوی خانواده‌هایی که به شهروندان اتاق کرایه می‌دادند بنا نهاده شد در سال ۱۲۵۲ پاپ اینوسنت چهارم دانشجویان و استادان را از پرداخت مالیات معاف کرد.
اگرچه ممکن است این دانشگاه نقش پررنگی در تاریخ کشور ایتالیا ایفا نکرده باشد، لیکن این دانشگاه شاهد انتقال قدرت‌های اصلی در منطقه بوده و میزبان اعتراضات تاریخی مهم ایتالیا در عصر موسوم به ریزور جیمنتو (جنبش وحدت ملی ایتالیا) بوده است.
۱۰- دانشگاه کوئیمبرا (پرتغال)
قدیمی‌ترین دانشگاه پرتغال یک دانشکده دولتی است که درسال ۱۲۹۰ میلادی به دستور دینیس پادشاه این کشور بنیان نهاده شد. این دانشگاه درواقع تا قبل از اینکه در سال ۱۳۰۸ میلادی به شهر کوئیمبرا منتقل شود، در شهر لیسبون بنا شد.
این انتقال به دنبال تنش‌هایی بین پاپ نیکلاس چهارم، شهروندان و دانشجویان رخ داد. هسته اصلی آموزشی این دانشگاه را رشته‌های هنر، قوانین شرعی، حقوق و پزشکی تشکیل می‌دهند که در طول دوران مختلف همچنان دست نخورده باقی مانده است.
در سال ۱۳۳۸ میلادی آلفونسو چهارم دانشگاه را مجددا به شهر لیسبون بازگرداند که تا سال ۱۵۳۷ میلادی و تا قبل از اینکه جو – او سوم پادشاه وقت پرتغال آن را دوباره به شهر کوئیمبرا منتقل کند در لیسبون باقی ماند
