ملاباشی: 27 هزار مقاله تولید کردیم و ملک زاده: پیشرفت علمی فقط تولید مقاله نیست

---

نبودن چرخه علمی مناسب در کشور، انتقاد از فضای محدود فعالیت دانشجویی در دانشگاه ها، تحجر در آموزش عالی، ارائه آماری از تولید علم و فعالیتهای علمی و دانشجویی در دانشگاه های کشور بخشی از مهمترین موضوعاتی بود که در مناظره امروز با عنوان نشاط سیاسی و تولیدعلم در دانشگاهها توسط کارشناسان و مسئولان آموزش عالی مطرح و بررسی شد.

به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از خبرنگار مهر، برنامه مناظره بعدازظهر امروز با موضوع تولید علم و نشاط سیاسی با حضور دکتر رضا روستاآزاد رئیس دانشگاه شریف، دکتر محمد صادق کوشکی عضو هیات علمی دانشگاه تهران ، احمد نادری رئیس جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، دکتر محمود ملاباشی معاون وزیر علوم، روح الله ایزدخواه مسئول کانون تفکر دانشگاه امیرکبیر، رضا ملک زاده وزیر سابق بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی از شبکه 1 سیما پخش شد.

در ابتدا روح الله ایزد خواه- مسئول سابق کانون تفکر دانشگاه امیر کبیر با یاد هم دانشگاهی شهید خود دکتر احمدی روشن گفت: من بحث خود را با این جمله حضرت امام خمینی که گفتند سعادت ملت در دانشگاهها رقم می خورد آغاز می کنم همچنین مقام معظم رهبری فرمودند بدون پیشرفت علم و فناوری سعادت ملت ممکن نیست. تولید علم و نشاط سیاسی در واقع دو موتور اساسی پیشرفت در دانشگاهها هستند اگر بخواهیم بگوییم آموزش عالی دو بال می خواهد یکی تولید علم و دیگری نشاط سیاسی است.

وی خود را نماینده جنبش دانشجویی معرفی کرد و گفت: بر خود لازم می دانم به عنوان نماینده دانشجویان نظرات آنان را بدون پرده پوشی و محافظه کاری اعلام کنم.

ایزدخواه: آموزش عالی دچار تحجر شده است

وی افزود: نظام آموزش عالی در کشور ما در حدود 25 سال اخیر دچار تحجر و واپس گرایی عجیبی شده است که من اسم آن را انحطاط می گذارم. علیرغم همه حرفهای خوبی که می زنند بحث تولید علم و فناوری و آنچه که در درون آموزش عالی ما شاهد آن بودیم پسرفت بوده است آن گونه که دو موتور (تولید علم و نشاط سیاسی) خوب نچرخیده و به عقب رفته ایم و من برای این صحبت های خود شواهدی دارم که به آن اشاره می کنم.

مسئول سابق کانون تفکر دانشگاه امیر کبیر افزود: در سال 72 و 73 می بینیم که اقتصاد ممکلت ما دچار تورم 47 درصدی بود همان سالها مقام معظم رهبری بحثی را مطرح کردند با این موضوع که خدا لعنت کند دستهایی که نمی خواهند دانشگاه سیاسی باشد. چرا این موضوع را مقام معظم رهبری مطرح می کنند. این مسئله باید آسیب شناسی شود. آن زمان که این تورم رخ می دهد اساتید اقتصاد دانشگاهها انتقاد می کنند. رئیس بانک مرکزی می گوید اساتید درس خود را بدهند ما بلدیم اقتصاد را مدیریت کنیم. سال 81 نمونه دیگری رخ می دهد یک فردی در جایی از کشور همدان صحبتی در مورد ائمه می کند قاضی نیز حکمی می دهد. در آن زمان دانشگاههای تهران قلمرو یکته تازی یک عده می شوند که چرا یک چنین صحبتی زده شده است. همان سال مقام معظم رهبری خطاب به جنبش دانشجویی اعلام می کنند انتظار ما از جنبش دانشجویی، عدالتخواهی است حال مقایسه کنید چقدر فضا برای این یکته تازی ها در دانشگاهها باز شد و چقدر اجازه داده شد در زمینه عدالتخواهی فضا ایجاد شود؟

فضا نداشتیم حرفمان را در دانشگاه بزنیم

وی ادامه داد: ما آن زمان در شریف که بودیم نتوانستیم کانون عدالتخواهی ایجاد کنیم حتی نشریه دوستان ما در دانشگاه علم و صنعت لغو مجوز شد. مگر ما می خواستیم در مورد چه مطلبی صحبت کنیم آیا می خواستیم اصل نظام را زیر سئوال ببریم، خیر. ما می خواستیم درباره مفاسد اقتصادی و پرونده هایی که 10 -15 سال در قوه قضائیه مانده و خاک خورده صحبت کنیم اما فضایی نداشتیم که در این زمینه فعالیت کنیم. من اسم آن را تحجر می گذارم.

روستا آزاد: علم برای علم مردود است

در ادامه این مناظره دکتر رضا روستاآزاد - رئیس دانشگاه صنعتی شریف در خصوص تولید علم و نشاط سیاسی در دانشگاهها گفت: نکته ای که وجود دارد این است که آیا اینها با هم در تضاد هستند؟ آیا نمی شود هم به علم توجه داشت و هم در فضای سیاسی فعالیت کرد. در جواب باید بگویم انسان یک بعدی نیست که فقط بعدی ذهنی وی رشد کند. وجود انسان ابعاد دیگری نیز دارد باید به مسائل روحانی خود، فرهنگی و دیگر مسائل توجه کند. بایستی دقت کند علم را بر اساس چه چیزی می آموزد؟ علم برای علم مردود است.

وی گفت: علم برای کاربردی است که دارد همان گونه که مقام معظم رهبری عنوان کرده اند که علم باید هدفمند باشد بایستی ببینیم کشور در چه موقعیتی است پرچمی که بالا رفته است پرچم عدالت خواهی، پیشرفت ، انسانیت است. در این دنیا می بینیم استکبار با ما در مقابله است. در حال حاضر صد درصد علم باید کاربردی باشد. در راستای ایجاد اقتدار و توانمندی و مقابله کشور با تهاجمات و فشارهای بین المللی باشد.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف افزود: در این فضا دانشجوی ما باید بداند درسی که باید بخواند تحقق عملی داشته باشد و بتواند تجلیات علم در رابطه با محصولاتی که تولید می کند را ببیند و کاملا توجه کند که اقتدار ملی ایجاد کند. از فرصت ها و منابع زمانی استفاده کند. علاوه بر این باید بصیرت یابد.

وی ادامه داد: باید بداند که دنیا پیچیده است. وسایل ارتباط جمعی بسیار پیچیده شده است. دنیا تحمل شنیدن یک صدا از جمهوری اسلامی را ندارد دنیا به دنبال این است که اجازه حرف حق و حقانیت را نمی دهد. در این فضا کسی که علم آموز ما است باید بتواند با رصد کردن اخبار، اتفاقات و تحلیل آنها به کنه مسائل پی ببرد و با بصیرت خود محل استفاده از علم را نیز تشخیص دهد. در این صورت است که الزام علم و سیاست کاملا علمی و قابل لمس است.

کوشکی: کار دانشگاهها نشاط سیاسی برای احزاب شده است

در ادامه محمد صادق کوشکی - عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: وقتی به بررسی تولید علم و نشاط سیاسی در دانشگاهها می پردازیم باید قبل آن را نیز مفهوم شناسی کنیم، اختلالات زیادی در سالهای قبل داشتیم و خیلی وقت ها دانشگاهها با پایگاه احزاب اشتباه گرفته شده اند و کار دانشگاه ایجاد نشاط سیاسی و حرارت برای احزاب شده است. دانشجو فعال سیاسی بوده است و با احساس کار سیاسی کرده است نه با درک عمیقی از فعالیت سیاسی.

تولید علم در دانشگاهها تعریف نشده است

عضو هیات علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: در نقطه مقابل آن دورانی را هم داشته مثل دوره قبل که درحوزه تولید علم متمرکز شده و دانشگاهها از فعالیت های سیاسی دور مانده اند. به نوعی به این مسئله نیز افتخار می شد. در دوران8 سال اخیر دانشگاهها از نظر سیاسی آرام بودند. همه اینها به خاطر این است که هیچ کدام از این بنیادها را ما خود تولید نکردیم دانشگاه بنیادی وارداتی است و شکل رایج سیاست نیز وارداتی است البته ما آن را به صورت ناقص وارد کردیم البته تولید علم نیز در دانشگاههای ما تعریف نشده است بلکه به صورت محدود تعریف شده آن هم در حوزه پزشکی چون از دانشجویان مطالبه می شد درمان کنند مقداری در این حوزه علم تعریف شده است.

وی گفت: در عرصه های دیگر دانشگاهی مانند صنعت و بویژه علوم انسانی تولید علم معنایی نداشت. دانشگاهها ترجمه سرا بودند، ورود به سیاست احساسی بود و این احساس ها از بیرون هدایت می شد ، هر جریانی در درون دانشگاه یارگیری می کرد به طوری که در اوایل انقلاب هر حزب و گروهی در هر دانشکده برای خود یارگیری می کرد که اینها حتی منجر به درگیری مسلحانه و انقلاب فرهنگی شد.

باید خودمان دانشگاه را تعریف کنیم

عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: اگر می خواهیم دانشگاهی داشته باشیم که برای حل مشکلات کشور فعالیت کرده و پاسخگوی نیازهای جامعه باشد و در عین حال مرکز تولید علم، فکر و اندیشه ای که مراقب صحنه سیاست باشد داشته باشیم و دانشگاهی که حتی به سیاستمداران راه نشان دهد باید ما بتوانیم خود دانشگاه را تعریف کنیم، سیاست و الزامات عرصه سیاست را تعریف کنیم به تبع آن نشاط سیاسی ایجاد می شود.

کوشکی ادامه داد: نشاط سیاسی که ارتباطی با رفتار احساسی، غیر عقلانی و علمی ندارد. دانشگاه ساحت تولید علم است و رفتار  غیرعلمی مطلوب آن نیست.

دکتر محمود ملاباشی - رئیس سازمان امور دانشجویان و معاون وزیر علوم نیز در این نشست گفت: بحثی که مورد نظر است این است که آیا نشاط سیاسی تعارضی با تولید علم دارد همان گونه که جامعه نشاط سیاسی می خواهد دانشگاه نیز نشاط سیاسی می خواهد این نشاط سیاسی کمک فراوانی به تولید علم خواهد کرد. طی این 10 سال اخیر پیشرفت های زیادی در عرصه علمی صورت گرفته است که خود بیانگر نشاط سیاسی در دانشگاهها است.

ملاباشی: 27 هزار مقاله تولید کردیم که باعث شد رتبه ما در دنیا 15 شود

ملاباشی خاطرنشان کرد: طبق آخرین آماری که در دست است 27 هزار مقاله علمی تولید شده که  باعث شده در دنیا رتبه 15 را کسب کنیم همچنین در منطقه رتبه اول را به خود اختصاص دهیم. در داخل کشور نیز مقالات زیادی تولید شده است.

انجام 45 طرح کلان ملی در دانشگاهها

وی افزود: 45 طرح کلان ملی با هزینه 4 هزار میلیارد تومان در بیش از 60 دانشگاه و مرکز آموزشی در حال انجام و همکاری است که همه بر اساس نیازهای کشور است. 1500 پروژه دکترا  و 2500 پروژه اجرایی به صورت مستقل در حوزه نفت و دفاع در دانشگاهها در حال انجام است ، 800 پروژه علمی - پژوهشی به زبان فارسی تولید شده است، یک هزار و 313 انجمن علمی ، 153 قطب علمی ایجاد شده، 33 پارک علم و فناوری، یک هزار و 300 مرکز رشد دانش بنیان ایجاد شده است که تمام اینها نشان از ایجاد نشاط سیاسی در دانشگاهها دارد.

رئیس سازمان امور دانشجویان همچنین گفت: در حماسه سیاسی 3 هزار و 300 سخنرانی تبلیغاتی توسط نامزدهای ریاست جمهوری در دانشگاهها انجام شد که حتی یک جلسه آن به ناامنی کشیده نشد که این خود نشان از نشاط سیاسی موجود است.

دکتر رضا ملک زاده وزیر سابق بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در ادامه این برنامه گفت: ما در دانشگاهها فعالیت های چشمگیری داشتیم و با کمک دولت سرمایه گذاری های خوبی کرده ایم که می توانیم خیلی بهتر از این باشیم. می توانیم نشاط سیاسی و تولید علم بهتری در دانشگاهها داشته باشیم.

ملک زاده: باید به فعالیتهای دانشجویی با دید بازتری نگاه کرد

وی افزود: عنصر اصلی نشاط ، نشاط دانشجویی است. باید به فعالیت های دانشجویی به دید باز نگاه کنیم. باید اجازه فعالیت به تشکل های دانشجویی بدهیم. طی 8 سال گذشته برخی مواقع حتی انجمن های اسلامی نیز در برخی مواقع اجازه فعالیت نداشتند باید به نشاط سیاسی در دانشگاهها رونق بدهیم.

ملک زاده خاطرنشان کرد: از نظر تولید علم و تولید مقالات نیز وضعیت خوبی داریم. فعالیت صنعت با دانشگاهها فعالیت نزدیکی بوده  و دانشگاهها نقش تعیین کننده ای در پیشرفتها داشته اند.

 وزیر سابق بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی گفت: باید سرمایه گذاری در دانشگاهها بیشتر شود. در دنیا سرمایه گذاری در تولید علم بسیار وسیع است و باید در کشور ما نیز سرمایه گذاری در زمینه علمی افزایش یابد.

ملک زاده به پیشرفت هایی که طی 10 سال گذشته انجام شده اشاره کرد و ادامه داد: پایه گذاری این پیشرفت ها در سالهای قبل انجام شده ، یک فعالیت تحقیقی 5-10 سال طول می کشد که نتیجه دهد.

پیشرفت علمی فقط تولید مقاله نیست

وی گفت: پیشرفت علمی فقط تولید انبوه مقاله نیست در قدم اول تولید آی اس آی خوب است وی تولید علم واقعی زمانی است که نوآوری و خلاقیت در جامعه داشته باشیم یعنی در زمینه پزشکی خود داروهای جدید تولید کنیم. یکی از مشکلات ما این است که نخبگان درجه یک را نمی توانیم در دانشگاهها نگاه داریم فضای دانشگاهی ما فضایی نیست که بتواند آنها را نگه دارد و ما این ثروت های خود را که استعدادهای درجه یکمان هستند از دست می دهیم.

وزیر سابق بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در پایان افزود: باید محیط دانشگاهها محیط بازتری شود، از حالت امنیتی خارج شود و به تشکل ها فضای فعالیت داده شود.

نادری از نحوه چینش مهمانان انتقاد کرد

در ادامه احمد نادری -رئیس جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران  با انتقاد از چینش مهمان تصریح کرد: من یک انتقادی به نحوه چینش و انتخاب مهمانان دارم باید مقداری ترکیب عوض می شد خوب بود سرپرست دانشگاه علامه نیز حضور داشتند تا برنامه مقداری چالشی تر برگزار می شد که حیدری مجری برنامه اعلام کرد از دکتر سلیمی دعوت شد ولی بعد از صحبت وی با دکتر توفیقی سرپرست وزارت علوم، دکتر سلیمی در برنامه حضور نیافتند.

وی گفت: من بحث خود را در سه محور تقدیم دوستان می کنم. در محور مقوله نشاط سیاسی و تولید علم ما باید به کارکردهای دانشگاه بپردازیم لذا بحث اول در رابطه با کارکردهای دانشگاهی است.

وی افزود: دانشگاه محل تضارب آرا و محل تولید اندیشه و محلی درباره ایده هاست و لذا چند کارکردی است به طور کلی می توان برای آن 4 کارکرد در نظر گرفت.

نادری خاطرنشان کرد: تولید و توزیع مصرف دانش در چرخه تولید علم ، تربیت نخبگان فکری و اجرایی نظام دانش افزایی عمومی جامعه و جامعه پذیری که مهمتر از همه است.

وی گفت: مقوله جامعه پذیری به ترتیب انسان آکادمیک بر می گردد که در دل خود مفهوم جامعه پذیری جا دارد. دانشگاه نقش مهمی در فرآیند جامعه پذیری سیاسی دارد که در درجه اول درباره دانشجویان و در درجه دوم در مورد کل جامعه است.

نادری گفت: در هر نظام سیاسی بازتولید جامعه از طریق بازتولید نظام فکری و عقیدتی آن جامعه صورت می گیرد که بی تردید دانشگاه نقش اصلی را برعهده دارد. در نظام سیاسی ایران نیز این بازتولید از طریق دانشگاهها و حوزه های علمیه رخ می دهد لذا کارکردهای سیاسی دانشگاهها در خدمت کارکرد علمی و کارکرد علمی در خدمت بازتولید نظام سیاسی اجتماعی دانشگاهها قرار دارد.

نادری: در کشور ما چرخه علمی وجود ندارد

رئیس جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران تصریح کرد: نکته بعدی که باید به آن توجه شود مفهوم چرخه علمی است که در ممکلت ما اصلا چرخه علمی وجود ندارد. دانش در چرخه علمی بایستی در حال گردش باید و به صورت تراکمی بالا رود آیا در کشور ما و در دانشگاههای ما چنین بحثی وجود دارد شاید می شود گفت نه ما در ایران چرخه علمی نداریم . آنچه در دانشگاه ما می گذرد یک مسابقه سرسام آوری است برای تولید آی اس آی نه مقالات علمی پژوهشی که مشکلات جامعه را حل کند. دانشگاههای ما بایداز وضعیتی که به آن دچار شده اند بیرون آیند و به حل مشکلات بپردازند.

دانشگاهها به حل مشکلات استانی بپردازند

وی افزود: دانشگاههای ما باید به صورت استانی به حل مشکلات استانی بپردازند آیا این گونه بوده است؟ دانشگاههای سیستان و بلوچستان، کردستان ، بوشهر در راستای حل مشکلات بومی حرکت کرده اند خیر این گونه نبوده است در واقع به یک سری مقولات ترجمه ای اروپایی ناقص می پردازند که کل نظام دانشگاهی درگیر چنین مسئله ای است.

دانشگاه شریف ترانزیت اعزام نخبگان به آن سوی آبها

رئیس جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران به دانشگاه شریف اشاره کرد و گفت: دانشگاه شریف جز اینکه سالهاست به ترانزیتی برای اینکه نخبگانی دست چین کرده و به آن طرف آب اعزام کند تبدیل شده است کارکرد دیگری داشته است؟ نخبگانی که طلبکارانی هستند که آمال و آرزوهای خود را در دانشگاههای آمریکایی، کانادایی و اروپایی می بینند.

ادامه دارد...