اخبار دانشگاهی کشور / علمی فرهنگی 18 آبان 1392 - 09 November 2013
ضرورت تشکیل اتاق فکر فرهنگی در دانشگاههای کشور
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک با بیان اینکه در عرصه فرهنگی تا کار علمی نشود، قطعا نتیجه نمیگیریم، گفت: کار علمی ویژگیهای خاص خود را دارد، بسیاری مواقع نیاز است، ما اتاقهای فکر فرهنگی تشکیل دهیم.
به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از حجتالاسلاموالمسلمین بیات در گفتوگو با خبرنگار دانشگاهی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه مرکزی، در خصوص جایگاه نخبگان در دانشگاههای استان، گفت: بر اساس منویات مقام معظم رهبری، نخبگان به ویژه در سطح دانشگاهها بر اساس تواناییهایی که دارند، باید در حوزههای مختلف با یکدیگر به همفکری نشسته و اتاق فکر تشکیل دهند و راهبردهای لازم را در مسایل مختلف در نظر بگیرند که البته این مهم تاکنون انجام نشده و این ارج گذاری در استانها بسیار ضعیف است.
وی با بیان اینکه در استان مرکزی تنها به معرفی چند پژوهشگر برتر در هفته پژوهش بسنده شده است، اضافه کرد: من معتقدم شاخص تشخیص نخبه فقط مقالات نیست، به ویژه در عرصه فرهنگی با این شاخصها نمیشود، نخبه فرهنگی را مشخص کرد و بها داد.
وی با تاکید براینکه ارجگذاری به نخبگان به معنای واقعی در استان ما صورت نگرفته است، خاطر نشان کرد: وقتی هم که کار از دست صاحبان تخصص خارج و غیرتخصصی شد، حالت بیرغبتی و مردگی را در جامعه ایجاد میکند و افراد صاحب فکر، صاحب هنر و ایده وقتی میبینند کار دست آنها نیست و از آنها کار خواسته نمیشود به مرور زمان منزوی میشوند که من فکر میکنم حتی در عرصه فرهنگی این معضل وجود دارد.
باید نیروهای ممتاز فرهنگی را در جایگاههای فکری فرهنگی قرار دهیم
بیات اقدام جهاد دانشگاهی در خصوص گفتمان نخبگان را مثبت ارزیابی کرد و با بیان اینکه این اقدام گام بسیار مهمی است و امیدواریم بتوانیم ارج گذاری حقیقی را در این مسیر از نخبگان داشته باشیم، اضافه کرد: ارج گذاری به نخبگان باید مادی و معنوی باشد، چراکه ما در هر دو حوزه موظفیم، بنابراین باید نیروهای ممتاز فرهنگی را در جایگاههای فکری فرهنگی قرار دهیم و اتاق فکرها توسط آنها تشکیل شود و در قبال زحماتشان هم سپاسگزاری انجام شود.
بیات با بیان اینکه در حال حاضر بیرغبتی در حوزههای علمی و فرهنگی نسبت به ارجگذاری صاحبان ایده شکل گرفته است، تصریح کرد: خارج از دانشگاه افرادی را که در رشتههای مختلف گامهای موثری برمیدارند، بسیار ارج می نهند و بر روی ایده آنها سرمایهگذاری مادی انجام میدهند؛ آیا واقعا جا ندارد ما در حوزه علمی فرهنگی هم کسانی را که میتوانند انقلاب ایجاد کنند را ارج نهیم و روی آنها سرمایهگذاری کنیم.
وی افزود: متاسفانه در استان ما این رویکرد وجود ندارد، هیچگاه کسی از اینگونه افراد که در دانشگاههای ما فراوانند استفاده نکرده و از آنها حتی به شکلی ساده تقدیر نکردهایم و یا حتی آنها را در جلسات شرکت ندادهایم که از فکرشان استفاده کنیم و فرد نخبه حداقل به این سطح از اهمیت دادنها دلخوش شود.
وی درخصوص میزان رضایت اساتید از وضعیت موجود در دانشگاهها با بیان اینکه براساس اظهارنظرهای اساتید در مراجعات حضوری و ابراز نارضایتی آنان از مقام و موقعیتی که در نظام آموزشی فعلی دارند مشخص است که رضایتمندی چندانی وجود ندارد.
مسوول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک با بیان اینکه ما معتقدیم معلم کسی است که شخصیت علمی، فرهنگی و اعتقادی انسان را میسازد و هویت فرد را شکل میدهد، گفت: در سیره علمی بزرگان آمده است که گاهی برخی علما لحظه شماری میکردند که فرصتی پیش بیاید که پای استادشان را ببوسند، به این اعتبار که شخصیتشان را از آن استاد متأثر میدانستند، اما متاسفانه این نگاه اکنون وجود ندارد و درخصوص ارجگذاری به معلم تنها به روز معلم و برگزاری یک جلسه کلی بسنده شده است.
باید تکریم مقام معلم را از منظر دینی بنگریم
وی در ادامه با بیان اینکه در برخی موارد اساتید نمیدانند در چه جایگاه رفیعی قرار گرفتهاند و این مورد آسیبزاست، افزود: انسان اگر نداند در چه جایگاهی قرار دارد، نمیتوانداز آن جایگاه حراست کند. دانشجویان نیز باید نسبت به جایگاه استاد شناخت پیدا کنند. در حال حاضر نگاه اسلامی به جایگاه استاد در این حوزه حاکم نیست، نگاه موجود غیردینی است و باید تغییر کند، باید تکریم مقام معلم را از منظر دینی بنگریم.
وی با بیان اینکه این مشکل در حوزه علمیه وجود ندارد، گفت: شکل کار طلبه و دانشجو یکی است هر دو تحصیل عالیه میکنند، اما میبینم که طلبه افتخار میکند که دست استاد را ببوسد و به وی خدمت کند، چراکه وی را پدر معنوی خود میداند، اما در دانشگاه اینگونه نیست؛ در دانشگاه حتی بسیاری از دانشجویان حاضر نیستند روز معلم را به معلمشان تبریک بگویند یکی از دلایل عمدهاش حضور علمی است که از روح معنوی برخوردار نیست.
وی گام اول در اصلاح این امر را حرکت به سوی ایجاد دانشگاه اسلامی عنوان کرد و گفت: دانشگاه اسلامی دانشگاهی نیست که فقط مسجدی و دفتری که سردر آن بنویسند نهاد رهبری و ...؛ دانشگاه اسلامی از نظر سخت افزاری و نرم افزاری باید دینی باشد و اگر اینگونه بشود قطعا مقام معلم و دانشجو پاس داشته میشود.
دانشجویان نیز از وضعیت و جایگاهشان راضی نیستند
بیات همچنین با بیان اینکه دانشجویان نیز از وضعیت و جایگاهشان راضی نیستند، گفت: دانشجو بسیار حرمت دارد، فردی که برای فراگیری علم قدم بر میدارد در روایات هست که ملائکه بالهای خود را زیر پای وی پهن میکنند و این نشانگر قدر بالای طالب علم در دین ماست، اما این رویکرد حاکم نیست و خود دانشجو هم شاید این مهم را نداند. دانشجو در نهایت فکر میکند آمده چند قانون و قاعده در رشتهاش را یاد بگیرد و مدرکی بگیرد و شغلی کسب کند.
وی درخصوص منزلت اجتماعی استاد و دانشجو در جامعه، با بیان اینکه اگر نگاهمان به علم و استاد و دانشجو مادی باشد، قاعدتا باید بگوییم جایگاه این سه تنزل پیدا میکند، اظهار کرد: وقتی نگاه حاکم مادی باشد، دانشجو با ارزشگذاری مادی جامعه مواجه شده و در مقایسه با دیگرانی که به دنبال علم نرفته و در جستجوی ثروت به دارایی بسیاری دست یافتهاند قرار گرفته و در نتیجه در طی کردن مسیری که انتخاب کرده مایوس و سرخورده میشود.
ضرورت ایجاد رویکرد دینی درخصوص منزلت استاد و دانشجو
مسوول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک بر لزوم تغییر نگاه در این حوزه و ایجاد رویکرد دینی درخصوص منزلت استاد و دانشجو تاکید کرد و گفت: براین اساس آنها که میدانند بسیار برتر و فراتر از نادانان هستند. آنهایی که علم و آگاهی و بصیرت دارند در رأس هستند و حرمتشان بسیار بالاست اگر این نگاه حاکم شود مشکل حل می شود.
وی افزود: اگر نگاه دینی شود و انتظار دین از علم و عالم و فراگیرنده علم و جامعه فراگیر شود، معلم و دانشجو بهترین جایگاه را در جامعه خواهند داشت.
وی نگاه اعضای هیات علمی به ترویج معنویت در دانشگاه را مثبت ارزیابی کرد و با اشاره به برگزاری سومین دوره ضیافت اندیشه اساتید در سال جاری، گفت: اساتید در کشور و استان استقبال بسیار خوبی از این طرح داشتند و همه با شرکت در این طرح و آشنایی با برکات آن افسوس میخورند که چرا فرصتهای طلایی 30 ساله را از دست دادهاند.
بیات افزود: اساتیدی داریم که دهها مقاله ISI دارند، اما نظام آموزشی ما 20 ساعت به آنها آموزش دینی نداده و اطلاعات ارزشی را به آنها منتقل نکرده و روی هویت ملی آنها سرمایه گذاری نکرده است و این مشکلزاست.
وی دستاورد برگزاری سه ساله طرح ضیافت اندیشه را بسیار مثبت و استقبال اساتید را بسیار قابل توجه عنوان کرد و گفت: برخی اعضای هیئت علمی در هر سه دوره شرکت کردند و اگر ما مشکل مکان نداشتیم به جرأت میگویم 80 درصد اساتیدی که قبلا آمده بودند دوباره امسال شرکت می کردند.
وی وارد نکردن اساتید در حوزه آموزشهای معنوی را نقص در نظام مدیریت آموزشی عنوان کرد و گفت: اساتید از چنینی طرحهایی استقبال می کنند و این برنامه ها باید تقویت شود.
لزوم همکاری و هماهنگی میان تشکلهای مختلف دانشگاهی
مسوول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک در ادامه با اشاره به منویات مقام معظم رهبری در خصوص لزوم همکاری و هماهنگی میان تشکلهای مختلف دانشگاهی، گفت: در عین اینکه تشکلها باید رقابت داشته باشند، اما رفاقت و همکاری قابل توجهی برای استفاده از امکاناتی که وجود دارد، هم باید داشته باشند که این رویکرد کمتر دیده میشود.
وی افزود: قطعا بسیج امکاناتی دارد که انجمن اسلامی ندارد یا در جهاد دانشگاهی کانونها امکاناتی دارند که سایرین ندارند. امیدواریم اتحادیهای متشکل از تشکلهای دانشجویی برای استفاده بهینه از امکانات شکل بگیرد، این مهم به ویژه برای تقویت امور فوق برنامه ضروری است و لازم است که امکانات سخت افزاری و نرم افزاری تشکلها در تعامل با یکدیگر بکار گرفته شود که البته این کار منافاتی با رقابتشان ندارد.
بیات در خصوص نقش تربیتی اعضای هیات علمی برای دانشجویان، تصریح کرد: در حال حاضر وضعیت خوب نیست یعنی ما در سیستمی پیش رفتیم که به مرور زمان برای معلم جا افتاده که کارش آموزش است و موظف است چند جلسه مشخص را درس بدهد و امتحان بگیرد و تمام شود، در حالی که این نیمی از وظیفه ما در دانشگاه اسلامی و نظام آموزشی اسلامی است و تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش در قرآن به یک اندازه ارزش دارد.
وی با تاکید براینکه معلمین و اساتید باید خود را نسبت به تک تک دانشجویان موظف بدانند، گفت: البته در دانشگاههای ما اساتیدی هستند که بسیار در این حوزه فعالند، اما در سطح کلان تا حداقل قبل از سه سال اخیر نمره خوبی به خودمان نمیدهم. در این سه سال کارهای خوبی انجام و جلسات هم اندیشی خوبی برگزار شده است که امیدواریم گامهای بیشتر و بهتری برداریم.
در حوزه فرهنگی تا زمانی که ایدهها یا علوم را کاربردی نکنیم، دستاوردی نخواهیم داشت
وی افزود: در حوزه فرهنگی تا زمانی که ما ایده ها یا علوم را کاربردی نکنیم هیچ دستاوردی نخواهیم داشت، هنر ما این است که علم را کاربردی کرده ایدهها را تبدیل به طرح کرده و اجرا کنیم و آثار عملی برای اینها ببینیم.
مسوول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اراک با اشاره به برگزاری جلسات شورای فرهنگی دانشگاههای استان، گفت: من در چند جلسه از این شورا حضور داشتم و با قاطعیت میگویم جلسات این شورا هیچ اثری ندارد، در حالی که وقتی 10 معاون فرهنگی از 10 دانشگاه جمع میشوند، این گردهمایی باید خروجی قوی داشته باشد.