پشت پرده مصاحبه پذیرش دانشجوی دکتری
به راستی عدالت آموزشی در پذیرش دانشجویان مقطع دکتری در مصاحبه تخصصی دانشگاهها وجود دارد؟ آیا مصاحبه تخصصی، فیلتری برای پذیرش دانشجوهای ارشد همان دانشگاه است؟
به گزارش برنا، فروردین سال ۹۰ اولین آزمون دکتری نیمه متمرکز دانشگاهها برگزار شد و شرط مصاحبه و استقلال دانشگاه در پذیرش دانشجو،همچنان وجود دارد. سید جلال طباطبایی معاون اجرایی سازمان سنجش در اظهار نظری دراین باره میگوید: ۸۰ درصد نمره کل آزمون و ۲۰ درصد نمره معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد نمره کلی داوطلب را تشکیل میدهد. پذیرش نهایی از میان داوطلبان معرفی شده به دانشگاهها صورت میگیرد و نمره مرحله اول در مرحله دوم یعنی زمان مصاحبه تاثیرگذار نیست و دانشگاهها استقلال خود را در برگزاری مصاحبه دارا خواهند بود.
از مراحل پایانی پذیرش در کنکور دکتری، مصاحبه تخصصی بوده که به اعتقاد بسیاری برای کاهش خطاهای ناشی از ضعف آزمون کتبی است، اما در این میان دانشجوهای بسیاری از نبود روند مشخص در مصاحبهها و گزینشهای سلیقه ای یاد میکنند.
فارغ التحصیل کارشناسی ارشدی درباره نحوه مصاحبه تخصصی خود به خبرنگار برنا میگوید: «در آزمون دکتری رتبه خوبی کسب کردم و با اینکه دارای مقالههای چاپ شده و تجربه هم بودم؛ اما در مصاحبه، به دلیل اینکه در دانشگاهی در شهرستان درس خوانده بودم، رد شدم.»
به راستی عدالت آموزشی در پذیرش دانشجویان مقطع دکتری در مصاحبه تخصصی دانشگاهها وجود دارد؟ آیا مصاحبه تخصصی، فیلتری برای پذیرش دانشجوهای ارشد همان دانشگاه است؟با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری آزمون دکتری در ۲۵ فروردین ۹۱ این سوال ذهن بسیاری از داوطلبان را به خود مشغول کرده است.
برخی از دانشگاهها تخلفاتی دارند
در این زمینه دکتر رضا روستا آزاد عضو هیات علمی و رییس دانشگاه شریف به خبرنگار برنا توضیح داد:« این مساله دانشگاه به دانشگاه، فرق میکند. در برخی دانشگاهها دیدم و یا شنیدم (دوستان منعکس کردند) که فلان دانشگاه دانشجوی خودش را در مقطع دکتری نسبت به فارغ التحصیل ارشد جای دیگر ترجیح میدهد. در دانشگاه شریف این مساله برعکس شده، در لیست نهایی که اخیرا از پذیرفته شدهها دیدم، جذب افراد در مقطع دکتری(در برخی رشتهها به خصوص) از دانشگاه های دیگر بیشتر بوده تا دانشگاه خودمان.
وی با اشاره به این مطلب که جلوگیری از تخلفات، انگیزه وزارت علوم برای اجرای آزمون نیمه متمرکز بود تا در فرایند این کار ورود پیدا کرده و رسیدگی به شکایات را انجام دهد افزود:اگر دانشجویی واقعا دلیلی دارد که قابل قبول بوده و تخلف در این زمینه را آشکار کند، می تواند به حوزه معاونت آموزشی و سنجش وزارت علوم و شکایت کند تا به این مساله رسیدگی شود.
رییس دانشگاه شریف درباره تبعات پذیرش دانشجوهای خودی به جای دانشجوهای دانشگاههای دیگر ادامه داد: اگر این اتفاق بیافتد نه فقط عدالت آموزشی اتفاق نمیافتد، بلکه حتی به ضرر آن دانشگاه هم میشود. اگر دانشگاهها، دانشجوی قویتر را جذب نکرده و دانشجوی ضعیف خود را جایگزین کنند، این مساله به ضرر خودش خواهد بود.
وی در پاسخ به این مطلب که هر دانشگاهی مصاحبه تخصصی خود را داشته و به نوعی اظهار نظر شخصی استادها در قبولی افراد تاثیرگذار هستند تصریح کرد: بله این مساله درست است، اما چون سابقه و پرونده دانشجو قبلا در وزارت علوم تشکیل شده و به صورت واحد و متمرکز و یکپارچه وجود دارد، اگر دانشجویی شبههای داشته باشد با دلایل خود میتواند برای شکایت به وزارت علوم برود. قبلا وزارت علوم در این فرآیند نمی توانست رسیدگی داشته باشد، چرا که در آن حضور نداشت.
حرف و حدیثها را باور نکنید/عدهای خود را با اعتراضها توجیه میکنند
دکتر احمد رضا ربانی،عضو هیات علمی گروه نفت دانشگاه امیر کبیر و سرپرست دانشگاه تفرش در این زمینه در گفتوگو با برنا گفت: در سال ۹۰ در رشته اکتشاف نفت ۵-۴ دانشجو دکتری گرفتیم. ۲نفر با من کار می کنند و ۳ نفر با اساتید دیگر؛ از ۲ نفر، یک نفر دانشجوی فوق لیسانس خودم بود و یک نفر از دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات برگزیده شد. در حالی که رقیبی از دانشگاه تهران و مشهد داشت.این حرف و حدیثها را به هیچ وجه باور نکنید. عده ای ناتوانی علمی خودشان را با جمله « چون دانشجوی آنجا نبودیم قبولمان نکردند.» توجیه میکنند.
سرپرست دانشگاه تفرش با تاکید بر این مطلب که موارد تخلف در جذب دانشجو نمیتواند صحت داشته باشد در مورد رعایت عدالت در مصاحبههای تخصصی گفت:عدالت آموزشی نسبت به قبل بهتر شده است، سالهای قبل شاید این مسایل وجود داشت، اما با سراسری شدن کنکور مقطع دکتری،امیدواریم سال به سال وضعیت گزینشها بهتر شود.
آماری در این زمینه در دست نیست
دکتر اسدی، عضو هیات علمی دانشگاه طباطبایی در پاسخ به این سوال که آیا اجحافی در مصاحبههای تخصصی دانشگاهها صورت می گیرد در گفت و گو با خبرنگار برنا گفت:وقتی که افراد به مصاحبه دعوت میشوند،چند موضوع مطرح است؛ این که فرد چقدر در زمینه مورد نظر مقاله و کتاب و تالیف داشته و تخصص و تجربه دارد و بیشتر بعد علمیاش مطرح است تا بعد سیاسی.
وی با تاکید بر این مطلب که بایستی در این زمینه کار آماری صورت گیرد گفت:چون آماری در این زمینه نداریم، بر اساس شنیدهها نمی شود صحبتی کرد. وقتی در باره این موضوع هیچ نوع تحقیقی در دسترس نیست، صحبت علمی هم نمی توان داشت. کشور ما، کشوری شفاهی است و مردم شایعه پراکنی میکنند و این شایعه ها در همه زمینه ها هست و نباید به اینگونه مسایل اعتنا کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه طباطبایی افزود: ملاک اصلی در مصاحبه دانشجویی که برای مقطع دکتری قبول شده، حرفهای جدید و تجربه است.عده ای از دانشجویان، پایان نامه شان کپی از آثار دیگران است و چون زبانشان خوب است توانسته به مدارج بالا برسند. مسلم است در این صورت باید در مصاحبه جوابگو باشند. به عنوان مثال: دانشجویی برای مصاحبه آمده بود در حالی که مقاله یکی از همکارانم را به اسم خودش چاپ کرده بود. وقتی اخلاق علمی رعایت نشود، فرد در مصاحبه رد میشود. به نظرم تلاش می شود تا به سمت عدالت پیش برویم اما نیاز به تحقیقی است تا مشخص شود چقدر عدالت رعایت شده است و فکر نمی کنم در این زمینه حقی از کسی زائل شده باشد.
سایت الف