علل مهاجرت نخبگان و راهکارهاي مديريت آن بررسي شد

علل مهاجرت نخبگان و راهکارهاي مديريت آن بررسي شد چهارمين نشست کارگروه تخصصي استادان علوم اجتماعي با موضوع «علل مهاجرت نخبگان و راهکارهاي مديريت آن» به همت مرکز هم‌انديشي استادان و نخبگان دانشگاهي و با حضور چند تن از استادان و صاحبنظران دانشگاه‌هاي تهران برگزار شد. به گزارش روز يکشنبه ايرنا از مرکز هم‌انديشي استادان و نخبگان دانشگاهي در اين نشست، حجت‌الاسلام دکتر "فلاح رفيع" رئيس اين مرکز ابتدا به بعد فلسفي و قرآني مهاجرت پرداخت و با بيان اينکه هميشه نبايد جلوي رفتن نخبگان را گرفت؛ گفت: بايد کاري کنيم که فکر و روح نخبگان مهاجرت نکند، چرا که ما با دل و فکر آنها سرو کار داريم نه با جسم و تن‌شان. فلاح رفيع با متنوع دانستن عوامل مهاجرت نخبگان، عامل فرهنگي را مهم‌ترين آن عنوان کرد و اظهار داشت: اگر عوامل فرهنگي تامين شود، مسائل اقتصادي، امنيتي و... در پرتو آن حل خواهد شد. رئيس مرکز هم‌انديشي استادان و نخبگان دانشگاهي تقويت خودباوري، فراهم شدن زمينه رشد فکري، علمي و رشد استعدادها، پاسداشت واقعي عالمان و نخبگان، خروج از سيطره فکري غرب و بهره‌گيري از تجربه بشري و عقلانيت جمعي را مهم‌ترين راهکارها در مديريت مهاجرت نخبگان از کشور ذکر کرد. بر اساس اين گزارش دکتر مصطفي اجتهادي استاد دانشگاه شهيد بهشتي با اشاره به اينکه يک جامعه سنتي در مسير صنعتي شدن دچار تغييراتي در ساختار مي‌شود گفت: جامعه سنتي انسان‌ها را در چارچوب قرار داده و محدود مي‌کند در حاليکه در جامعه صنعتي، مفهوم شهروندي فرديت، رشد مي‌کند و اين فرد است که تصميم مي گيرد. وي درصدي از مهاجرت در جوامع سنتي را طبيعي و منطقي دانست و با مهم ارزيابي کردن نقش دولت در زمينه سازماندهي ساختار، گفت: امروزه دولت در تمامي عرصه‌ها حتي خانواده هم وارد مي‌شود، بنابراين اگر قانون‌گذار با شناخت ساختارها و همچنين بر اساس تجربيات شهروندي به قانونگذاري مبادرت کند اين عامل مي‌تواند از مهاجرت نخبگان از کشور جلوگيري کند. وي تاکيد کرد: دولت‌ها بايد در جريان سازماندهي و قانون‌گذاري، ذهنيت افراد را بر اساس عقل و احساسات و عواطف و با استفاده از ابزارهايي مانند رسانه به سمت مناسب و ايده آل سوق دهند. همچنين دکتر ابوتراب طالبي مدير گروه مطالعات فرهنگي دانشگاه علامه طباطبايي، با تأکيد بر لزوم تفکيک قائل شدن بين سطوح تحليل در بررسي مهاجرت نخبگان بدليل جايگاه اجتماعي و رشته‌هاي آنان، راهکارهاي جلوگيري از مهاجرت نخبگان در هر مورد را‌، متفاوت دانست. وي گفت: تقويت رابطه بين نخبگان و سازمان‌ها و ارگان‌ها و توجه به احساسات و عواطف آنان از عوامل مهم در جلوگيري از مهاجرت نخبگان به خارج کشور است. طالبي تأسيس شرکت‌هايي براي فعاليت نخبگان، همچنين مراکز کاريابي براي نخبگان در دانشگاه‌ها و ايجاد فضاي امنيت و ثبات سياسي را از ديگر عوامل موثر مديريتي در جلوگيري از مهاجرت نخبگان دانست. بنابر اين گزارش دکتر حسن ملکي نيز با اشاره به فرايند صنعتي شدن جامعه گفت: معتقدم در اين فرايند بايد تغييرات را مديريت کنيم نه اينکه تافته جدا بافته باشيم؛ چرا که ما تحت تاثير برخي اتفاقات هستيم اما بايد از اين اتفاقات استفاده کرده و ضمن مديريت آن، به سمت اهداف ايده‌آل خود حرکت کنيم. اين استاد دانشگاه توجه به فطرت و سرمايه فطري انسان را يادآور شد و گفت براي حل اساسي مسئله مهاجرت بايد متناسب با فطرت و ويژگي‌هاي انساني استادان دانشگاه، براي آنان لوازم و زمينه‌هاي حضور با نشاط در کشور را فراهم نمود. دکتر ملکي در ادامه راهکارهايي را در سه بخش مديريتي‌، پژوهشي و آموزشي عنوان کرد. همچنين دکتر محمدسعيد ذکايي نيز با تاکيد بر تفکيک رشته‌اي، گونه‌اي و سطوح علمي بين نخبگان، به بيان راهکارهايي در اين زمينه پرداخت و در بين آنها بر حساسيست‌زدايي نسبت به موضوع مهاجرت نخبگان، اصلاح برخي کليشه‌ها و از بين بردن بوروکراسي اداري در دانشگاه براي جلوگيري از مهاجرت تاکيد کرد.