ابداع بيوحسگر نانو با قابليت اندازهگيري ماده شاخص بيماري ديابت توسط محققان ايراني پژوهشگران دانشگاه صنعتي اصفهان، طي پژوهشي، بيوسنسورهايي را با استفاده از نانولولههاي کربني چندديواره ساختهاند که ميتواند اسيدهاي آمينه را در حضور يکديگر تا حد ميکرومولار شناسايي کند. به گزارش سرويس پاياننامه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، دکتر بهزاد رضايي، دانشيار دانشکده شيمي دانشگاه صنعتي اصفهان و استاد راهنماي اين طرح در اينباره گفت: «در اين پژوهش، با ابداع يک روش نوين و ساده موفقشديم ساختار نانولولههاي کربني را بهطور مؤثر اصلاحکنيم. نانولولههاي جديد داراي گروههاي عاملي ويژهاي هستند که توانايي آنها را در هماهنگي با سيستمهاي بيولوژيکي و شيميايي به صورت خارقالعادهاي افزايشميدهند و همچنين باعث تقويت خواص کاتاليزوري آنها ميشود.» به گفته وي، يکي از مهمترين ويژگيهاي سيستمهاي زيستي که کار با آنها را دشوار ميکند، پيچيدگي بافتهاي طبيعي و حضور گونههاي مزاحم متعدد است که کارايي روشهاي اندازهگيري را کاهشميدهد. سنسور ساخته شده، توانايي شناسايي کيفي و اندازگيري کمي آمينواسيدها را دارد و امکان اندازهگيري همزمان آنها را با کيفيت و دقت بالا در حضور يکديگر فراهم مينمايد. رضايي با بيان اين كه يکي از اسيدهاي آمينهي ضروري در بدن، لوسين است که اندازهگيري آن مخصوصاً در بيماران ديابتي از اهميت بالايي برخوردار است، خاطرنشان كرد: براي فراهم كرن امکان اندازهگيري دقيق لوسين درحضور عوامل مزاحم متعدد، با استفاده از روش الکتروشيميايي، الکترودي جديد ساخته شدهاست. به اين صورت که از نانولولههاي کربني چند ديواره براي ايجاد سطح الکترود جديد استفاده شده است؛ اما نانولولههاي کربني چندديواره در حالت عادي، کاملاً هيدروفوب هستند و برهمکنش خوبي با نمونهي يوني ندارند. به همين دليل، در اين پژوهش، روش جديدي براي عاملدارکردن و نشاندن آنها روي سطح الکترود ارائه و استفاده شده است. با اين روش، لوسين دراندازهي ميکرومولار در بافت پيچيدهي پلاسماي خون و ادرار، قابل اندازهگيري است. وي تصريح كرد: الکترود ساخته شده با توجه به اينکه امکان اندازهگيري همزمان اسيدهاي آمينهي مختلف را با دقت و صحت مناسب دارد، ميتواند بهطور مؤثري در اندازهگيري اين مواد در نمونههاي بيولوژيکي و دارويي در بيمارستانها و آزمايشگاههاي تشخيص طبي به کاررود. به خصوص اينکه سرعت اين روش بالا و در حد يک دقيقه است. بنابر اعلام ستاد ويژه توسعه فنآوري نانو، اين روش بهعنوان يک اختراع در دفتر ثبت اسناد و مالکيتهاي معنوي ايران ثبت شده و به دليل عدمنياز به امکانات خاص و پرهزينه، ميتواند به سرعت تجاري شود. اين پژوهش به همت زهره سادات ميراحمدي زارع - دانشجوي دکتري شيمي تجزيه دانشگاه صنعتي اصفهان - و با راهنمايي دکتر بهزاد رضايي - دانشيار دانشکدهي شيمي دانشگاه صنعتي اصفهان - انجام شده و جزئيات آن در مجله Analytical Letters(جلد 41؛ صفحات 2286-2267؛ سال 2008) منتشر شده است.