اما و اگرهای ادغام آموزش پزشکی با وزارت بهداشت

---

ادغام دو بخش آمورش علوم پزشکی و درمان، با هدف توسعه کمی آموزش پزشکی با بهره‌گیری از امکانات بیمارستان‌های وزارت بهداشت در سال 1364 رسما فعالیت خود را آغاز کرد. از آن زمان تاکنون با افزایش تعداد پزشک در کشور و مشکلات بیمارستان‌های آموزشی بحث لزوم ادامه و یا توقف ادغام در کشور مطرح است.

برخی از کارشناسان و صاحب‌نظران در زمینه آموزش علوم‌پزشکی معتقدند در حال حاضر با توجه به تغییر اهداف در زمینه آموزش علوم پزشکی و رفع نیاز فوری به آموزش پزشک در کشور فلسفه ادامه ادغام نیز از بین رفته است و لازم است بار دیگر زمینه‌های جدایی دو نظام آموزش و درمان ایجاد شود.

از سویی دیگر بسیاری از کارشناسان نیز بر این عقیده هستند که طرح ادغام آموزش پزشکی و بهداشت و درمان پایه‌های فلسفی محکم و پذیرفته شده‌ای در سطح جهانی دارد با این حال این طرح به طور صحیح و کامل اجرا نشده است که همین امر باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در زمینه آموزش درمان شده است.

این کارشناسان معتقدند بازگشت به حالت قبل از ادغام به نوعی عقب‌گردی در زمینه آموزش علوم پزشکی و درمان است، بنابراین با ادامه طرح ادغام به طور صحیح و اجرای کامل این طرح علاوه بر حل مشکلات موجود در آموزش علوم پزشکی می‌توان آن را ارتقاء بخشید.
به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از
در نشستی که ایسنا با موضوع «چالش‌های پیش‌روی آموزش علوم پزشکی» با حضور دکتر زارع‌زاده‌ عضو هیات مدیره و دبیر انجمن آموزش علوم پزشکی، دکتر حسینی عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و دکتر سلیمان احمدی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و نایب رییس انجمن آموزش علوم پزشکی ایران برگزار شد، این کارشناسان به بررسی لزوم ادامه طرح ادغام و ایجاد تغییرات در این طرح پرداختند.

هر سه این کارشناسان با اشاره به پذیرفته بودن مبنا و فلسفه ادغام دو بخش آموزش علوم پزشکی و درمان در کشورهای پیشرفته جهان بر لزوم ایجاد برخی تغییرات در این طرح جهت بهره‌برداری مناسب از آن تاکید کردند.

در دنیا در آموزش پزشکی تاکید بر هنر پزشکی است تا علم پزشکی

دکتر سلیمان احمدی نایب رئیس انجمن آموزش علوم پزشکی نیز با اشاره به اینکه در زمینه آموزش پزشکی در دنیا در حال حاضر بیشتر تاکید بر هنر پزشکی است تا علم پزشکی، تصریح کرد: در حال حاضر تمرکز به مغتنم شمردن بخش هنرمندانه نهفته در علم پزشکی در معنای جامع قرار دارد، در نتیجه نیاز است که در بحث آموزش پزشکی به این مسئله توجه شود، بنابراین یکی از رسالت‌های نظام آموزش پزشکی کشور پاسخگویی به نیازهای جامعه و تربیت نیروی انسانی است، به طوری که از نظر کمی و کیفی متناسب با نیازها باشد.

وی با اشاره به تجربه منحصر به فرد ایران در بحث ادغام دو بخش آموزش و ارائه خدمات پزشکی، تاکید کرد: فلسفه ادغام این دو بخش در متون پزشکی، فلسفه پذیرفته شده‌ای است. در این نظام ادغام یافته در واقع نظام سلامت چارچوب را تهیه می‌کند و نظام آموزش نیز در همان چارچوب نیروی انسانی را پرورش می‌دهد، بنابراین در این نظام، دانشجو در کنار آموزش می‌تواند تجربه و سابقه کار کسب کند، در حالیکه شرایط در رشته‌های غیر پزشکی بسیار متفاوت است.

وی با اشاره به اینکه با بهره گیری از این نظام ادغام یافته، کشور به پیشرفت‌های خوبی در زمینه پزشکی دست یافته است، اظهار کرد: با توجه به گفته مقام معظم رهبری نباید پیشرفت کمی به دست آمده نیز مورد غفلت قرار گیرد. همزمان با گسترش کمی اهتمام به بحث آموزش و عمق بخشیدن به آن مهم است تا این دو بتوانند در یک راستا با یکدیگر حرکت کنند.

احمدی در ادامه با تاکید بر لزوم دست‌یابی به شناخت کافی از موقعیت پیشین،‌ موقعیت کنونی،‌ اهداف پیش رو و روش دست‌یابی به این اهداف، اظهار کرد: در گذشته ایران در زمینه پزشکی وابستگی زیادی به کمک‌های خارجی داشت، اما پس از گسترش کمی دانشگاه‌ها و ادغام نظام آموزشی با سلامت و درمان باعث شد، توسعه نیروی انسانی ایجاد شود و این وابستگی را کاهش داد و در بحث تکنیک‌های پزشکی و تخصصی پیشرفت زیادی ایجاد شد. با این حال با وجودی نیازی از نیروی انسانی شکل عدم توزیع عادلانه این نیروی انسانی در کشور همچنان مطرح است که یکی از راه‌حل‌های این مشکل نیز تولید نیروی بومی است.

وی با اشاره به پیشرفت‌های نظام آموزش پزشکی کشور خاطر نشان کرد: در مقایسه با نظام مدرن جهانی از نظر فنی و تکنیکی بسیار جلو هستیم که این امر نشان دهنده محتوای خوب آموزش پزشکی است.

اگر بار کم کاری در بخش آموزش را به گردن ادغام بیندازیم، بی‌انصافی است

احمدی با تاکید بر اینکه ادغام دو نظام آموزش پزشکی و درمان فلسفه پذیرفته شده‌ای است، اظهار کرد: اگر بار کم کاری در بخش آموزش را به گردن ادغام بیندازیم، بی‌انصافی است، بنابراین باید نیروی انسانی را به گونه‌ای تربیت کرد که وقتی به بخش ارائه خدمات ورود پیدا می‌کند، بتواند توانمندی لازم برای ارائه خدمات را داشته باشد. جهان تجربه کشور ما در زمینه ادغام را به عنوان یک تجربه موفق می‌شناسد.

کاستی‌های امروز آموزش علوم پزشکی نتیجه ناتوانی مسوولان جهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های ادغام است

وی کم و کاستی‌های امروز ایران در بحث آموزش علوم پزشکی نتیجه ناتوانی مسئولین جهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های ادغام دانست و افزود: برای بهبود شرایط باید اشکالات را برطرف کرده و از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم. در آموزش و مدیریت باید اصل تعادل بین تولید و ظرفیت تولید رعایت شود. بنابراین در دانشگاه نیز بر اساس نقش‌ها و تاثیر مورد نیاز کشور لازم است ظرفیت سازی شود. اگر عدم تعادل بین تولید و ظرفیت باشد قطعا به مشکل برخواهیم خورد.

باید نقش آموزش در این نظام ادغام یافته برجسته شود

احمدی با اشاره به اینکه برخی سیاست‌های اشتباه در حوزه آموزش پزشکی باعث شده خود مسئله آموزش پزشکی به حاشیه برده شود، خاطر نشان کرد: کم رنگ دیدن و کم ارزش نهادن به فعالیت‌های یک استاد یکی از این سیاست‌های اشتباه است. در واقع اگر استادی تنها یک مقاله چاپ کند امتیازهای زیادی به وی داده می‌شود، اما اگر همان استاد آموزش را به روشی علمی در یک دانشگاه ارائه دهد، هیچ تقدیری از او نمی‌شود، بنابراین می‌توان گفت نقش آموزش در این نظام ادغام یافته باید برجسته شود.

زارع‌زاده: در حال حاضر ادغام کامل انجام نشده است

دکتر یدالله زارع‌زاده عضو هیات مدیره و دبیر انجمن آموزش علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی کردستان با اشاره به این واقعیت که نظام ادغام آموزش، بهداشت و درمان در سازمانی واحد در سطح ملی، تجربه‌ای منحصربه فرد ایران است و با این وسعت در هیچ جای جهان وجود ندارد، تاکید کرد: ادغام در کل طرح موفقی است، اما آنطور که باید و شایسته آن است اجرا نشده است.

وی با اشاره به کمرنگ شدن نقش آموزش در نظام ادغام یافته و در خصوص ریشه‌های فرهنگی این مشکل، اظهار کرد: در حال حاضر بدون توجه به اینکه هدف از آموزش باید ارتقای سطح سلامت جامعه باشد، نکاتی را به دانشجویان می‌آموزیم که ممکن است دانشجو از آن استفاده نکند، بنابراین با یادآوری این نکته نقش مهم دانشگاه نیز بار دیگر به یاد آورده می‌شود.

وی با اشاره به بحث مدیریت ادغام، تصریح کرد: در مطالعه‌ایی که پیش از این درباره ادغام انجام شد، اکثریت شرکت کنندگان موافق ادامه ادغام دو نظام آموزش پزشکی و درمان در کنار مدیریت صحیح آن بود. در واقع در حال حاضر ادغام کامل صورت نگرفته است و نیاز به مدیریت دارد.

زارع‌زاده با تاکید بر اینکه فلسفه ادغام فلسفه‌ای پذیرفته شده است که در اصل آن مشکل کمی وجود دارد، تصریح کرد:‌ در حال حاضر در مقوله اجرای این طرح با مشکل مواجه هستیم در روند اجرای این طرح در ایران در برخی بخش‌ها موفق عمل شده است و در بخش‌های دیگری این گونه نبوده که این عدم موفقیت به علت اجرای ناقص این طرح بوده است.

مدیریت ادغام در حال حاضر تنها را منطقی فراروی نظام آموزش پزشکی کشور است

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با بیان اینکه در حال حاضر امکان انفکاک دو بخش آموزش پزشکی و بهداشت و درمان وجود ندارد، خاطر نشان کرد: مدیریت ادغام در حال حاضر تنها را منطقی فراروی نظام آموزش پزشکی و درمان قرار کشور است.

حسینی: مشکل همیشگی کشور در ادغام، بحث پیاده سازی این الگو بوده است

در ادامه این بحث دکتر محمدعلی حسینی عضو هیات علمی دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی و بازرس انجمن علوم پزشکی و دارای مدرک دکترای تخصصی مدیریت آموزش عالی با اشاره به دو بحث کمیت و کیفیت در آموزش پزشکی، اظهار کرد: در دوره‌ای از زمان به دلیل نیازهای کمی شدید در کشور به برخی از جنبه‌های کیفی کمتر پرداخته شد. لیکن در حال حاضر توجه به کیفیت باید در تمام جنبه‌های نظام آموزش پزشکی سرلوحه مسئولان نظام آموزشی قرار بگیرد.

وی با بیان اینکه مشکل همیشگی کشور بحث پیاده سازی این الگو بوده است و با اصل ادغام کمتر مشکل وجود دارد، اظهار کرد: بنده معتقدم آموزش پزشکی در هر حال بهتر از هر آموزش دیگری در کشور عمل کرده است، چراکه فاصله بین دانشگاه و عرصه عمل را از میان برداشته یا کمتر کرده است، بنابراین با رویکرد فعلی ادغام هم، کار برای مردم و هم اساتید و دانشجویان مشکل است.

وی افزود: به نظر بنده لازم است تعدادی خاص از بیمارستان‌ها مبنای صرف آموزشی داشته و هزینه‌های آن نیز توسط دولت تامین شود، در این بیمارستان‌ها مردم از خدمات رایگان بهره ببرند و استادان حقوق تمام‌وقتی دریافت کنند تا با استفاده ازاین روش دغدغه‌ای جز آموزش و درمان وجود نداشته باشد.