داغ ترین‌های پزشکی در سالی که گذشت/ از ژن دردسرساز تا پرواز صندلی دانشگاه

آموزش پزشکی در سال ۹۷ اتفاقات جالب توجهی را پشت سر گذاشت. نتایج عجیب و غریب آزمون دختر وزیر سابق و تخلف در پذیرش دانشجوی پزشکی دانشگاه آزاد برخی از این اتفاقات در عرصه آموزش پزشکی هستند.

به گزارش پرتال دانشگاهی و به نقل از خبرنگار مهر، سال ۹۷ سال پرتلاطمی برای حوزه آموزش پزشکی بود. از جمله این اتفاقات می‌توان به موضوع انتقال دانشجویان ایرانی از خارج به داخل کشور و اعتراض دانشجویان داخل کشور به این مسئله اشاره کرد.

نوسانات ارزی و تیغ دو لبه انتقال دانشجویان علوم پزشکی

در سال ۹۷ به دلیل نوسانات ارزی بسیاری از دانشجویان امکان ادامه تحصیل خود در خارج از کشور را از دست دادند و تقاضای انتقال به دانشگاه‌های داخل کشور را به وزارتخانه‌های آموزشی علوم و بهداشت ارائه دادند.

در همین زمان دانشجویان در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل کشور نسبت به این مسئله اعتراض کردند و یادآور شدند دانشجویان داخل کشور از سد کنکور گذشته‌اند و با رتبه‌های بالا در کنکور به آن جایگاه‌ها دست یافته‌اند اما دانشجویان ایرانی در خارج بعضاً از کشورهایی می آیند که دانشگاه‌های با کیفیتی ندارند و پیش از این با پول در آن دانشگاه‌ها پذیرفته شده‌اند.

در حالی که دکتر سیدحسن هاشمی وزیر وقت بهداشت از تسهیل شرایط ورود به کشور برای دانشجویانی که با مشکلات ارزی مواجه شده بودند خبر داده بود اما دانشجویان معتقد بودند که این کار موجب می‌شود که دانشجویان با کیفیت تحصیلی پایین‌تر وارد دانشگاه‌های برتر شوند.

در همین زمان تجمع‌های دانشجویی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد و دانشجویان به انتقال دانشجویان دندانپزشکی از خارج کشور به این دانشگاه اعتراض کردند.

دانشجویان به این موضوع اشاره کردند که شنیده شده است در جریان این نقل و انتقال پرونده حدود ۱۰۰ دانشجوی انتقالی از دانشگاه‌های کشورهایی چون فیلیپین، مجارستان، اسلواکی که بعضاً دارای وابستگی‌هایی به مدیران و مسئولان هستند برای قبول و تأیید تحصیل به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی فرستاده شده‌اند.

اما اعتراضات دامنه دار دانشجویان موجب شد که دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به این موضوع پاسخ دهد. در این پاسخ اعلام شد تاکنون هیچ دانشجوی ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور در نیمسال تحصیلی مهرماه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرش نشده است و برای پذیرش آنها در نیمسال‌های تحصیلی آتی نیز تصمیمی اتخاذ نشده است.

دکتر باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به اعلام شرایط سختگیرانه جدید برای نقل و انتقال دانشجویان ایرانی از خارج به داخل گفت: وزارت بهداشت اجازه دور زدن کنکور را نمی‌دهد.

وی افزود: تعداد زیادی داوطلب برای ورود به رشته‌های پزشکی وجود دارد و وزارت بهداشت مخالف دور زدن کنکور برای ورود به پزشکی است. تسهیلاتی که برای انتقال دانشجویان ایرانی خارج از کشور به دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل کشور ایجاد شده است تنها مختص دانشجویانی است که در سال‌های گذشته برای تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند. این تسهیلات به دلیل مشکلات ارزی اتخاذ شده است.

وزارت بهداشت در نهایت تصمیم گرفت که انتقال از خارج به داخل کشور را ممنوع کند. این موضوع در شورای ارزشیابی وزارت بهداشت تصویب شد و در نهایت دانشجویان از اول ژانویه ۲۰۱۹ معادل دی ماه ۱۳۹۷ اقدام به شروع به تحصیل کردند دیگر نمی‌توانند به عنوان دانشجوی انتقالی به دانشگاه‌های داخل کشور منتقل شوند و تنها با پایان یافتن تحصیل شأن امکان ارزشیابی مدرک تحصیلی آنها وجود دارد.

پرواز صندلی‌های پزشکی در دانشگاه آزاد!

داوطلبانی که به امید پذیرفته شدن در رشته‌های پزشکی در کنکور شرکت کرده و دانشگاه آزاد را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده بودند ناگهان دیدند که در دانشگاه صندلی ندارند!

پس از اعلام نتایج پذیرش دانشگاه آزاد در مهرماه ۹۷ و ثبت نام دانشجویان، مشخص شد که دانشگاه آزاد بیش از ظرفیت در رشته‌های پزشکی ثبت نام کرده است و حال در زمان تشکیل کلاس‌ها از پذیرش دانشجویان امتناع به عمل آمد. البته این تنها ظاهر ماجرا بود و بررسی‌های بعدی نشان داد که تخلف گسترده‌ای از سوی برخی مدیران دانشگاه رخ داده است.

برخی مدیران عزل شدند و داوطلبان معترض هر روز در مجلس و دانشگاه آزاد دست به اعتراض زدند.

اما چه اتفاقی برای این صندلی‌های پر متقاضی افتاده بود. بهروز طهماسب‌کاظمی مسئول امور سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی تمامی اتفاقات درباره سهل انگاری پذیرش دانشجوی پزشکی دانشگاه را تشریح کرد و گفت: سامانه دانشگاه بارها مورد حملات سایبری قرار گرفته است.

وی توضیح داد که با وجود عدم تکمیل ظرفیت دانشگاه آزاد، ذخیره‌ها باید اعلام می‌شدند و واحدها اقدام به ثبت‌نام و پذیرش می‌کردند اما این بار در شیوه اعلام ذخیره و در محاسبات اینکه چه کسانی باید معرفی شود، ۲ اتفاق افتاد که در ابتدا اشکال فنی محاسباتی بود که برای ضریب افت رقم بالایی در نظر گرفته شده بود و در نهایت نیز تعداد زیادی از داوطلبان به واحدها معرفی شدند.

مسئول امور سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد یک دستورالعمل پر ابهام باعث شد واحدها مرتکب اشتباهاتی شوند و تعداد ثبت‌نام داوطلبان در برخی واحدها بسیار بالا رفت.

در نهایت برخی رشته محل‌ها در بعضی واحدهای دانشگاه آزاد مجوز مشروط گرفتند و در عین حال مدیران متخلف دانشگاه آزاد در این سهل انگاری برکنار شدند. ضمن اینکه مسئول امور سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد تاکید کرد که سامانه دانشگاه آزاد اسلامی بارها مورد حملات سایبری قرار گرفت.

البته دانشگاه آزاد به متقاضیانی که امکان ادامه تحصیل در رشته‌های پزشکی دانشگاه را نیافتند پیشنهاد کرد رشته محل‌های پر متقاضی در رشته‌های غیرپزشکی را انتخاب کنند.

اما محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد با عذرخواهی از داوطلبان توضیح داد که در موضوع پذیرش دانشجویان پزشکی ۹ واحد تخلف کردند و حدود ۴ هزار دانشجو در رشته‌های پزشکی ثبت‌نام کردند که با توجه به رشته، حق‌شان ثبت‌نام نبود.

وی همچنین از این موضوع خبر داد که مدیران عزل شدند و مدیرانی که مرتکب جرم شده‌اند نیز به قوه قضائیه معرفی شدند.

رئیس دانشگاه آزاد در نهایت از دانشجویانی که این توقع برای‌شان ایجاد شد که در رشته‌های پزشکی دانشگاه آزاد قبول می‌شوند عذرخواهی کرد.

ژن‌های خوبی که دردسر ساز شدند!

دختر و پسر وزیر بودن در این زمانه از سوی برخی به ژن خوب تعبیر شده است و حال اینکه این معنی چه تفاوت‌هایی ایجاد می‌کند جای بحث و بررسی است. اما امسال در آزمون دانشنامه پزشکی آزمونی پایانی و غیررقابتی نام دختر وزیر سابق مطرح شد و شائبه‌هایی را عنوان کرد.

آزمون‌های دانشنامه تخصصی و فوق تخصصی پزشکی ۱۵ شهریور ماه ۹۷ با حضور ۳۷۱ داوطلب در دوره فوق تخصصی و سه هزار و ۹۰۲ داوطلب در دوره تخصصی برگزار شد. این آزمون پس از برگزاری بخش کتبی دارای بخش شفاهی نیز است که داوطلبان واجد شرایط به بخش شفاهی معرفی می‌شوند در صورت کسب حدنصاب در هر دو بخش نمره قبولی می‌گیرند.

اما در حالی که نتیجه نهایی آزمون هنوز به صورت رسمی اعلام نشده بود تصویری در شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌ها دست به دست شد که ریز نمرات آزمون بورد تخصصی در رشته روانپزشکی را نشان می‌داد و در این لیست نام «مریم قاضی زاده هاشمی» دختر وزیر سابق بهداشت، با نمره آزمون کتبی پایین و نمره شفاهی بالا شائبه‌هایی را در مورد آزمون شفاهی و تأثیر ژن خوب در این نمره ایجاد کرد.

در این فهرست «مریم قاضی زاده هاشمی» با نمره آزمون کتبی ۱۲۲ و نمره آزمون شفاهی ۱۳۶.۸۲۵ و نمره نهایی ۱۲۶.۹۴۲ در رده هشتم فهرست قرار دارد. این فهرست نشان دهنده ۱۰ درصد برتر اول دانشنامه تخصصی این دوره بود. در فضای مجازی پرسش‌هایی با این موضوع که آیا واقعاً اساتید به صرف توانمندی فرد نمره شفاهی را داده‌اند یا می دانسته‌اند که نامبرده دختر وزیر است و این نمره را گرفته، مطرح شد.

منتقدان تاکید کرده‌اند که «چطور انتظار دارید باور کنیم شما و همکارانتان هیچ فرقی بین فرزند وزیر و دیگران نگذاشته‌اید و هیچ فشاری هم برای نمره دادن بر شما نبوده است؟» و «چه تضمینی وجود دارد که در آزمون‌های شفاهی، عدالت رعایت می‌شود؟»

در همان زمان یکی از مسئولان وزارت بهداشت تاکید کرد که هنوز به اعتراضات آزمون دانشنامه رسیدگی نشده و هیچ نمره‌ای قطعی نیست. دکتر احمد نوربالا به عنوان دبیر هیأت بورد تخصصی روانپزشکی از سوی جامعه پزشکی و روانپزشکی مورد توجه قرار گرفت و این گروه از او خواستند که توضیحی در این زمینه بدهد.

نوربالا در توضیحاتی یادآور شد اعضای هیئت ممتحنه بورد روانپزشکی از نمره کتبی داوطلبین به نام افراد، مطلع نبوده‌اند و نیستند. ثانیاً برای امتحان شفاهی هیچ فردی با اساتید خود امتحان نمی‌دهد و همه افراد هم با شماره داوطلبی و نه نام و فامیل خود در امتحان آسکی و شفاهی شرکت می‌کنند که شناخته شده نباشند. وی تاکید کرد که شهادت می‌دهم که مطلقاً از ناحیه تک تک اعضای بورد روانپزشکی برای هیچ فردی حب و بغضی اعمال نشده و نمی‌شود.

با این وجود، در حالی که نتایج نهایی هنوز از سوی مرکز سنجش آموزش پزشکی منتشر نشده بود دانشگاه علوم پزشکی ایران در هشتم مهرماه ۹۷ اسامی ۱۰ درصد اول دانشنامه تخصصی سال ۹۷ دانشگاه علوم پزشکی ایران را منتشر کرد و نام دکتر مریم قاضی زاده هاشمی در رشته روانپزشکی به عنوان نفر اول مطرح شد و معاون آموزش تخصصی و فوق تخصصی دانشکده پزشکی به این دستیاران تبریک گفت.

نتایج نهایی به همراه لیست ۱۰ درصد اول و لیست ۵ درصد اول دانشنامه تخصصی ۲۵ مهرماه ۹۷ بر روی سایت مرکز سنجش منتشر شده است و نام مریم قاضی زاده هاشمی در فهرست ۵ درصد در رتبه ششم و در فهرست ۱۰ درصد در رتبه سیزدهم قرار گرفت.

دکتر سیدحسن هاشمی وزیر سابق بهداشت در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به اینکه آیا واقعاً دختر شما از نام شما در این آزمون استفاده کرده است، یادآور شد بابت اینکه نامش در این فضا مطرح شده بسیار ناراحت است و مرا سرزنش می‌کند که از وزارت شما تنها این مشکلات برای ما مانده است!

استعفای دکتر هاشمی از وزارت بهداشت

سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت یازدهم با وجود اینکه در دولت دوازدهم نیز مسئولیت وزارت بهداشت را برعهده گرفته بود در ۱۳ دی ماه ۱۳۹۷ از سمت خود استعفا داد.

پس از وی دکتر سعید نمکی به عنوان سرپرست وزارت بهداشت منصوب شد و در نهایت در ۱۵ بهمن ۱۳۹۷ با رأی مجلس به عنوان وزیر بهداشت انتخاب شد.

اما پس از استعفای هاشمی از وزارت بهداشت اولین اتفاق در حوزه آموزش پزشکی استعفای رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. دکتر مسعود ناصری پور در اقدامی قابل توجه بر روی یک برگه کاغذ و بدون سربرگ که در فضای مجازی نیز تصویر آن منتشر شده بود درخواست استعفا کرد. این استعفا پذیرفته شد و در نهایت دکتر جلیل کوهپایه زاده این مسئولیت را برعهده گرفت.

پس از انتخاب دکتر سعید نمکی به عنوان وزیر بهداشت نیز کمترین تغییر در ریاست دانشگاه‌های علوم پزشکی رخ داده است و تاکنون تنها دو رئیس دانشگاه تغییر کرده‌اند.

آئین نامه‌ای که ابلاغ نشده لغو شد

آئین نامه «نحوه مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی علوم پزشکی» در دو روز پس ابلاغ آنچنان مورد انتقاد گرفت که وزیر بهداشت دستور توقف اجرای آن را داد.

آئین نامه و دستورالعمل اجرایی نحوه مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی علوم پزشکی توسط وزیر سابق بهداشت در دی ماه ۹۷ ابلاغ شد اما بلافاصله با واکنش در فضای مجازی و اعتراضات و انتقادات دانشجویان مواجه شد.

آئین نامه و دستورالعمل اجرایی نحوه مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی علوم پزشکی در مهر ۹۵ و خرداد ۹۷ در شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی تصویب شده بود و در آن اعلام شده بود که چگونگی عملیاتی سازی آن به اطلاع متقاضیان تأسیس مؤسسات آموزش عالی علوم پزشکی خصوصی رسانده شود.

هدف اصلی این آئین نامه مشارکت بخش خصوصی در ارتقای کیفی آموزش عالی بخش سلامت عنوان و تاکید شده است وزارت بهداشت از تکرار تجربه سایر بخش‌های آموزشی کشور در تأسیس مؤسسات بی شمار و فاقد توانایی و کیفیت لازم اجتناب خواهد ورزید.

اما شوراهای صنفی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در واکنش به ایجاد مراکز آموزشی علوم پزشکی خصوصی تاکید کردند: ایجاد چنین مراکزی موجب ضربه به سطح علمی فارغ التحصیلان این رشته‌ها، از بین رفتن بازار کار و در پی آن اثرات مخرب فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در جامعه می‌شود.

تشکل‌های دانشجویی در دیگر شهرها در واکنش به این آئین نامه یادآور شده‌اند ایجاد مراکز آموزش عالی خصوصی باری به مشکلات آموزشی دانشگاه‌ها می‌افزاید و سلامت مردم نیز در آینده به خطر می‌افتد.

اما دفاتر بسیج دانشجویی در دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز در اعتراض به تصمیم وزارت بهداشت درباره مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی علوم پزشکی اعلام کردند: این طرح خلاف قانون اساسی است و خصوصی‌سازی آموزش –علی الخصوص دانشگاه‌ها- صراحتاً در تعارض با آرمان‌های انقلاب اسلامی به خصوص عدالت است. هنوز خاطرات سیاست‌های خصوصی‌سازی اشتباه گذشته که منجر به زیان‌های فراوان بر پیکره‌ی کشور شد از یادها نرفته است.

در پی این اعتراضات دکتر «سعید نمکی» سرپرست وقت وزارت بهداشت در ۲۰ دی ماه ۹۷ طی مکاتبه‌ای با معاون آموزشی این وزارتخانه، خواستار رسیدگی به این موضوع و بازنگری آن شد.

پس از این مسئله دکتر باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه مشارکت بخش خصوصی در ارائه خدمات تکلیفی است که بر مبنای اسناد بالادستی به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، طی نامه‌ای به دبیر شورای گسترش ابلاغ کرد که با توجه به دغدغه‌های موجود این آئین نامه دوباره در شورای گسترش مطرح و اصلاحات لازم در آن صورت پذیرد.

اما معاون آموزشی در نامه جداگانه ای از خبرگان نظام سلامت خواست درباره اصلاح آئین نامه مشارکت بخش خصوصی در آموزش عالی سلامت نظر دهند. در این نامه آمده است: وزارت بهداشت در نظر دارد تا این آئین نامه را با اخذ نظرات و هم اندیشی رؤسا و معاونین دانشگاه‌ها و اعضای هیئت علمی، انجمن‌های علمی، اعضای جامعه پزشکی، دانشجویان، تشکل‌های دانشجویی و سایر ذینفعان مورد بازنگری قرار دهد.