اینهم شاهكار! سازمان سنجش دركنكور دكتری

بالاخره پس از ماه‌ها انتظار «مواد امتحانی» آزمون دكترای تخصصی رشته‌های مختلف تحصیلی در سایت سازمان سنجش آموزش كشور اعلام شد، تا داوطلبانی كه پیش از این با خبر برگزاری متمركز این آزمون شگفت‌زده شده بودند، با دیدن مواد اعلام شده شوكه شوند. مواد امتحانی بی‌ربط، غیرتخصصی و عدم اعلام منابع امتحانی تمامی داوطلبان دكترای داخل را شگفت‌زده كرده است.

به گزارش فرارو؛ پیش از این وزارت علوم اعلام كرده بود بنا دارد آزمون دكترا را به صورت نیمه متمركز برگزار كند. طبق اعلام قبلی در شیوه جدید، آزمون كتبی و آزمون زبان به صورت یك‌پارچه توسط وزارت علوم برگزار می‌گردد و ضمن لحاظ شدن سوابق تحصیلی وپژوهشی داوطلبان، كسانی كه قادر به كسب نمره كافی گردند از سوی این وزارت‌خانه برای شركت در آزمون شفاهی معرفی می‌گردند.

اگرچه پیش از این علی عباس‌پور، رئیس كمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی اعلام كرده بود آیین‌نامه جدید آزمون دكترا باید به نظر اعضای این كمیسیون برسد، اینك این آیین‌نامه در شرایطی اعلام شده است كه مشخص نیست آیا نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این‌باره لحاظ شده است یا خیر؟

آن‌گونه كه در اطلاعیه سازمان سنجش آمده است آزمون هر رشته تحصیلی مشتمل بر 5 ماده تحصیلی خواهد بود. 3 ماده، مربوط به رشته تخصصی و دو ماده آن عمومی و دربردارنده آزمون زبان و استعداد تحصیلی می‌باشد. به نوشته سایت سازمان سنجش آزمون زبان انگلیسی در سطح آزمون تافل، تولیمو، آیلتس و شامل سه بخش دستور زبان، واژگان و درك مطلب می‌باشد.

هم‌چنین آزمون استعداد تحصیلی كه به صورت جداگانه برای گروه‌های آموزشی ‌نه‌گانه جداگانه طراحی می‌شود، شامل بخش‌های درك مطلب، كمیتی، تحلیلی و منطقی، تجسمی (برای رشته‌های فنی و مهندسی) می‌باشد و به زودی نمونه‌ای از سوالات در سایت سازمان سنجش آموزش كشور قرار خواهد گرفت. 

بسیاری باور داشتند كه شیوه قدیمی گزینش دانشجو، عموما دانشجویانی را قادر به ورود به دوره دكترا می‌نمود كه سابقا در مقاطع كارشناسی و كارشناسی ارشد شاگرد اساتید برگزاركننده آزمون می‌بودند. این امر هم نه به خاطر جانب‌داری اساتید، كه حاصل آشنایی بهتر این دانشجویان با نقطه‌نظرات و مشرب فكری اساتید می‌بود. اما با اتفاقی كه اكنون افتاده است باید در امكان ورود داوطلبان زبده هر رشته‌ و دانشگاهی به مقطع دكترا تردید كرد و امر را به بخت واگذار كرد.
برای خواندن مواد امتحانی آزمون دكترای تخصصی كلیك كنید.

اما نگاهی به اطلاعیه سازمان سنجش آموزش كشور نشان می‌دهد این سازمان هیچ‌گونه مشورتی باافراد متخصص در این زمینه نكرده است و تنها بر اساس یك اطلاع كلی از رشته‌های امتحانی اقدام به تنظیم مواد امتحانی كرده است، به گونه‌ای كه در بعضی رشته‌ها تنوع مواد امتحانی به مراتب از آزمون كارشناسی ارشد كمتر است!

در رشته ادبیات فارسی كه در گروه تخصصی زبان گنجانده شده، نظم، نثر و فنون ادبی به عنوان سه ماده امتحانی تخصصی عنوان شده است و عربی به عنوان زبان خارجی مورد امتحان قرار می‌گیرد. البته هر دانشجوی دوره كارشناسی ادبیات می‌داند عناوین دروس این رشته یا راجع به نظم است، یا نثر و یا فنون ادبی. در حالی كه طیف گسترده‌ای از متون ادبی و علمی درباره نظم، نثر، فنون ادبی و زبان عربی وجود دارد كه مشخص نیست كدام یك از این متون به عنوان منبع امتحان مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

در گروه‌رشته‌های حقوق كه با قریب 10 گرایش تخصصی موجود در ایران، پس از علوم تربیتی پرگرایش‌ترین رشته تخصصی در مقطع كارشناسی ارشد به شمار می‌رود نیز تنها به سه ماده تخصصی امتحانی اكتفا شده است: حقوق مدنی و تجارت، حقوق جزای عمومی واختصاصی و حقوق بین‌الملل عمومی و خصوصی! 

به عبارت دقیق‌تر دروس تخصصی گرایش حقوق عمومی هیچ جایی در آزمون دكترا ندارند و دانش‌جویانی كه به صورت تخصصی حقوق عمومی خوانده اند و قصد ادامه تحصیل در مقطع دكترای این رشته را دارند برای اثبات صلاحیت خود باید دروس دیگر گرایش‌ها را امتحان بدهند!

البته دانش‌جویان گرایش حقوق خصوصی، حقوق بین‌الملل و حقوق جزا نیز اگرچه از وجود یك ماده امتحانی مرتبط در رشته تخصصی خود بهره می‌برند، اما دو ماده دیگر كاملا بی‌ربط به دروس آن‌هاست. این امر منحصر به رشته حقوق نیست و برای رشته‌های عمران و آمار و شماری دیگر از رشته‌ها نیز تكرار شده است.

ظاهراً مسئولین امر تازه پس از اعلام نیمه‌متمركز بودن آزمون دكترا متوجه شدند كه چه كار عظیمی در پیش رو دارند و برای چه حجمی از دروس باید اقدام به طراحی سوال و برگزاری آزمون نمایند. نتیجه ناتوانی از انجام آن پروژه سبب شده تا مسئولان سازمان سنجش به یك شیوه فاجعه‌‌بار و تمسخرآمیز مواد امتحانی مقطع دكترا را اعلام نموده اند!