استاد دانشگاه شريف: بومي‌سازي وناحيه‌بندي در پذيرش دانشجو به زيان دانشگاههاست

استاد دانشكده برق دانشگاه صنعتي شريف با انتقاد نسبت به اعمال طرح بومي‌سازي پذيرش دانشجو در كنكور سال جاري، گفت: اعمال طرح بومي سازي و ناحيه‌بندي كشور در پذيرش دانشجو به زيان دانشگاههاي كشور است. دكتر فروهر فرزانه، در گفت‌وگو با خبرنگار صنفي آموزشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اينكه طرح بومي سازي پذيرش دانشجو در كنكور سراسري 87 تقريبا بدون اطلاع رساني كافي و به طور ناگهاني اجرا شده است، گفت: ناگهاني بودن اجراي طرح بومي گزيني باعث شده كه تعداد زيادي از داوطلبان و حتي مسوولين دانشگاه‌ها از نتايج اجراي آن دچار بهت و حيرت شوند. وي با بيان اينكه دانشگاه‌ها و مجلس شوراي اسلامي در طرح بومي سازي پذيرش دانشجو در كنكور سراسري دخيل نبوده‌اند، اظهاركرد: اين مصوبه ظاهرا در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تصويب شده است و نه تنها در مجلس تصويب نشده، بلكه حداقل در شوراي دانشگاه‌هاي برتر نيز مطرح و ارزيابي نشده است. وي با بيان اينكه در زمان اعمال اين طرح به داوطلبان براي انتخاب رشته توصيه و اطلاعات كافي داده نشده بود، افزود: البته بحث بومي پذيري در پايين صفحه فصل اول دفترچه شماره 2 نوشته شده بود، اما چه كسي اين اشراف را داشت كه قرار است كل پذيرش دانشجو در آموزش عالي با اين طرح به هم ريخته شود و در واقع اين امر موجب شد كه در حال حاضر بسياري از داوطلبان و خانواده‌هايشان از عدم پذيرش فرزندان خود كه داراي رتبه‌هاي زير هزار نيز بوده‌اند شوكه شوند. به گفته استاد دانشگاه صنعتي شريف، بومي سازي به شيوه كنوني اجرا شده در كنكور امسال، در كل آموزش عالي ايران سابقه ندارد، بومي سازي در مناطق محروم و يا دور دست به نوعي داراي توجيه منطقي و عقلاني است، اما بومي سازي در شهرهاي بزرگ خصوصا شهر تهران تا كنون در كشور ايران سابقه نداشته است. وي با اشاره به طرح بومي سازي در كنكور سراسري در سه لايه استاني، ناحيه‌اي و قطبي، گفت: از سوي ديگر پذيرش دانشجو در كشور بر مبناي مناطق سه گانه 1 و 2 و 3 نيز تقسيم بندي شده است كه مجموع اين دو طرح يك ماتريس شگفت‌آور در گزينش دانشجو ايجاد مي‌كند و گاها به نتايج غيرقابل انتظاري مي‌انجامد. بومي سازي هدف كاهش خدمات دانشجويي را تامين نمي‌كند اين استاد دانشگاه با اشاره به جزئيات طرح بومي سازي در كنكور و با بيان اينكه يكي از اهداف اين طرح كاهش مشكلات اسكان و ارائه خدمات دانشجويي است، گفت: دراين زمينه به طور نمونه ناحيه يك كشور شامل تهران، زنجان، سمنان، قزوين، قم و مركزي است و تمامي اين شهرها براي پذيرش دانشجوي شهر ديگر بايد خوابگاه لازم را براي دانشجو تامين كنند، بنابراين چگونه ممكن است فردي كه مثلا از سمنان به تهران مي‌آيد مشكل خوابگاه نداشته باشد اما فردي كه از شهرستان ديگري غير از ناحيه يك، به تهران مي‌آيد مشكل خوابگاهي داشته باشد؟ در واقع طرح بومي سازي هدف كاهش خدمات دانشجويي را تامين نمي‌كند، مگر اينكه داوطلب صرفا در دانشگاه شهر خود پذيرفته شود. طرح بومي‌سازي كنكور، درب دانشگاههاي بزرگ و ممتاز را برروي دانش آموزان مستعد ساير نواحي كشور، مي‌بندد وي تصريح كرد: ممكن است گفته شود كه در اين طرح به دنبال ايجاد عدالت در گزينش دانشجو هستيم به عبارتي داوطلبان مناطق محروم با شرايط سهل‌تري در دانشگاه‌ها پذيرفته شوند كه اين مساله با تقسيم كشور به مناطق 3 گانه تامين شده بود. اما در طرح موجود 20 درصد ظرفيت رشته‌ها به استاني، ناحيه و قطبي و 80 درصد به بومي تعلق گرفته است. وي با ذكر مثالي در اين باره ادامه دارد: به عنوان نمونه در يكي از رشته‌هاي دانشگاه صنعتي شريف كه داراي 150 ظرفيت است، اگر نسبت 20 به 80 را مفروض قرار دهيم، 120 نفر از ظرفيت اين رشته محل به روي داوطلبان ناحيه يك باز است و 30 نفر مابقي بر روي كل كشور و مابقي ناحيه‌ها باز خواهد بود. از طرف ديگر در مابقي ناحيه‌ها نيز داراي مناطق سه گانه هستيم، اگر به فرض اين مناطق را مساوي تقسيم كنيم نهايتا 10 ظرفيت براي مابقي كشور و شاگرد اولهاي شهرستانهاي ديگر از منطقه يك باقي مي‌ماند و اين مساله درعمل باعث مي‌شود كه مثلا يك فرد با رتبه 2 رقمي در ساير نواحي -به غير از ناحيه يك- در دانشگاه صنعتي شريف پذيرفته نشود. اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: با اين طرح ما درب دانشگاههاي بزرگ و ممتاز را برروي دانش آموزان ممتاز و مستعد كشور كه در خارج از ناحيه آن دانشگاه قرار دارند مي‌بنديم. وي با تاكيد براينكه عدالت به اين معناست كه هر كس در جايگاه خودش قرار گيرد، گفت: به عبارت ديگر بر اساس تعريف عدالت، يك دانشجوي ممتاز شهرستاني بايد اين شانس را داشته باشد كه در يكي از دانشگاه‌هاي ممتاز كشور تحصيل كند. به عبارتي ممتازترين دانشجو بايد بتواند در ممتازترين دانشگاه كشور تحصيل كند و برعكس. با اين طرح دانش‌آموزان مستعدي كه در شهر ماكوست و داراي رتبه دو رقمي است امكان پذيرش در دانشگاههاي بزرگ تهران را نخواهد داشت و دانش‌آموز ممتاز چابهار انتخابي جزء پذيرش در دانشگاه زاهدان يا كرمان را نخواهد داشت و درب دانشگاه تهران به روي آنها بسته خواهد بود. وي در ادامه با اشاره به پذيرش دانشجو براساس نواحي 9 گانه، اظهار كرد: در اين طرح دانش‌آموزان در 9 ناحيه مختلف رقابت مي‌كنند نه در سطح كشور، بنابراين اين موضوع به طور طبيعي به تضعيف عامل رقابت مي‌انجامد و نتيجه عيني آن اينگونه مي‌شود كه رتبه‌هاي بالاتر و دانش‌آموزان مطلوب‌تر در رشته‌ محلهاي برتر پذيرفته نمي‌شوند ولي در مقابل دانش آموزان ضعيف‌تر امكان پذيرش در رشته محلهاي مطلوبتري را دارند و در واقع اين سيستم شانس اين دسته از دانش‌آموزان را به شدت كاهش داده است. با اجراي بومي گزيني آموزش عالي دچار يك نوع درهم ريختگي شديد شده است وي با تاكيد بر اينكه با وجود اين طرح بافت آموزش عالي دچار يك نوع اختلال و درهم ريختگي شديد شده است، گفت: در سالهاي گذشته 100 نفر اول كنكور رياضي به دانشگاهي مثل شريف يا تهران راه مي يافتند كه عمده اين ظرفيت از شهرستانهاي مختلف كشور پر مي‌شد و تا حدودي مي‌توان گفت در رشته‌هاي ممتاز دانشگاه صنعتي شريف بيش از نيمي از پذيرفته شدگان از شهرستانها بودند و عدالت آموزشي از طريق همان مناطق سه گانه( 1،2و 3) اجرا مي‌شد، اما در طرح موجود كشور را تكه تكه كرده‌ايم و رقابت را به 9 تكه‌ي بسته و ناحيه محدود كرده‌ايم. طرح بومي سازي ديواري بين اقوام مختلف و نواحي بزرگ كشور ايران ايجاد مي‌كند استاد دانشگاه صنعتي شريف با اشاره به تنوع قومي كشور، گفت: كشور ايران داراي اقوام ايراني متنوع است كه يكي از ابزار رشد فرهنگ و همبستگي ملي ما ارتباط و تعامل اقوام ايراني با يكديگر است. اما با وجود اين طرح تصور كنيد كه هر فردي در شهرستان خود تحصيل كند، كار كند و به جاي ديگري نرود آيا اين مساله به سود كشور است؟ همان طور كه بيان شد اين طرح كشور را به 9 ناحيه مجزا از هم تقسيم كرده و سطح رقابت را پايين مي‌آورد و ارتباط ميان اقوام ايراني را كم مي‌كند. وي دانشگاه، تحصيل و فرهنگ را از مهمترين ابزارهاي ارتباط اقوام ايراني با يكديگر دانست و گفت: اين طرح از نظر فرهنگي ديواري بين اقوام مختلف و نواحي بزرگ كشور ايران مي‌كشد. درب دانشگاه‌هاي برتر بايد بر روي استعدادهاي برتر كليه داوطلبان كشور باز باشد دكتر فرزانه در ادامه با اشاره به بحث اشتغال فارغ‌التحصيلان در بحث بومي گزيني، گفت: مراكز توسعه فني و اقتصادي ما در شهرهاي بزرگ قرار گرفته‌اند و از آنجا كه اين مراكزبا سرمايه‌هاي ملي كشور تاسيس شده‌اند، بنابراين بهتر است عرضه امكانات آن نيز در سطح ملي باشد، در واقع اگر يك دانش‌آموز مستعد از يك شهرستان كوچك به يك شهر بزرگ مي‌آيد و در آنجا مشغول به تحصيل و پس از آن در يك مركز علم و فناوري بزرگ كار مي‌كند، اين مساله به نفع توسعه كشور است تا اينكه يك فرد كم استعدادتر از همان ناحيه در آن مركز مشغول به كار شود. وي تاكيد كرد: بايد درب دانشگاه‌هاي بزرگ و برتر بر روي استعدادهاي مختلف به فراخور توانشان از هر كجاي كشور درسطح ملي باز باشد تا فرد مستعد مستقل از ناحيه خويش در دانشگاه برتر تحصيل كرده و در يك مركز علم و فناوري ممتاز نيز به فعاليت مشغول شود. استاد دانشگاه شريف در پايان ابراز اميدواري كرد كه كشور بزرگي مانند ايران بايد بتواند از تمام استعدادهاي درخشان و ممتاز خويش مستقل از بوم و ناحيه در تمام عرصه هاي دانش و فن بهره لازم گيرد