از سوي مركز پژوهشها صورت گرفت؛
بررسي طرح برقراري عدالت در پذيرش دانشجو در دورههاي تحصيلات تكميلي
خبرگزاري فارس: مركز پژوهشهاي مجلس نظر خود را در خصوص "طرح برقراري عدالت آموزشي در پذيرش دانشجو در دورههاي تكميلي و تخصصي " اعلام كرد.
به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، اين مركز طي گزارشي نظر كارشناسي خود را در خصوص "طرح برقراري عدالت آموزشي در پذيرش دانشجو در دورههاي تحصيلات تكميلي و تخصصي " اعلام كرد. متن اين اظهارنظر كارشناسي بدين شرح است:
* بيان مسئله
درحالي كه ظرفيت دورههاي تحصيلات تكميلي طي دو دهه اخير با رشد قابل توجه افزايش يافته اما با اين حال آموزش دانشآموختگان دورههاي كارشناسي ارشد در حدي است كه شانس قبولي در دورههاي تحصيلات تكميلي را به شدت كاهش داده است. اين وضعيت هر چند ميتواند به انتخاب مناسبترينها و برترينهاي علمي بيانجامد، در عين حال اين خطر را به وجود ميآورد كه گروههاي مختلف داوطلبان با سهمخواهي، بخشي از ظرفيت نسبتاً محدود اين دورهها را به نفع گروههاي خاص مصادره ميكنند.
با چنين رويكردي طرحي با عنوان برقراري عدالت آموزشي در پذيرش دانشجو در دورههاي تحصيلات تكميلي و تخصصي ارائه شده كه بهموجب آن هرگونه سهميهبندي بهاستثناي سهميه رزمندگان و خانواده معظم شهدا در پذيرش دانشجو براي دورههاي كارشناسي ارشد و دكتري و تخصصي ممنوع است. در عين حال مصوبات مربوط به نخبگان و استعدادهاي برتر خارج از شمول اين طرح قانوني شناخته شده است و علاوهبر آن صد درصد ظرفيت پذيرش در دوره تخصصي رشته زنان و زايمان به خانمهاي پزشك اختصاص داده شده است. اين طرح با تغييراتي در كميسيون آموزش و تحقيقات به تصويب رسيد.
* نگاهي به سهميههاي موجود
الف) وزارت علوم، تحقيقات و فناوري
1. دوره كارشناسي ارشد
ـ سهميه رزمندگان 20 درصد
ـ سهميه فارغالتحصيلان رتبه اول دوره كارشناسي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي
ـ امتياز حافظان كل قرآن مجيد
ـ كارشناسان وزارت آموزش و پرورش
ـ امتياز كارشناسان وزارت علوم و تحقيقات
2. دوره دكتري
ـ سهميه رزمندگان 20 درصد
ـ سهميه مربيان 30 درصد
ب) رشتههاي علوم پزشكي
1. درحال حاضر براي پذيرش دانشجو در مقطع دكتراي تخصصي PHD در گروه علوم پزشكي اين سهميهها اعمال ميشود:
ـ سهميه رزمندگان، جانبازان و خانواده شهدا، 20 درصد،
ـ سهميه پزشكان، از مابقي ظرفيت 30 درصد در رشتههاي تعيين شده ازسوي وزارت بهداشت و 50 درصد در رشتههاي ژنتيك و علوم تشريحي به اين سهميه اختصاص دارد،
ـ باقيمانده ظرفيت بهصورت 70 درصد سهميه داوطلبان آزاد، 30 درصد سهميه مربيان و كارشناسان ارشد رسمي (آزمايشي يا قطعي) و پيماني مؤسسات و دانشگاههاي علوم پزشكي وابسته به وزارت بهداشت.
2. براي پذيرش دانشجو در مقطع دكتراي تخصصي درسي و هفتمين دوره اين سهميهها اعمال ميشود.
ـ سهميه رزمندگان 20 درصد از كل ظرفيت با 80 درصد حد نصاب قبول،
ـ سهميه مناطق محروم 25 درصد كل ظرفيت در هر رشته از رشتههاي اعلام شده به شرط كسب 80 درصد حد نصاب قبولي،
ـ سهميه خانمها 25 درصد ظرفيت در رشتههايي كه بهموجب قانون مشخص شده است،
ـ سهميه مازاد مناطق محروم شامل كاركنان و مديران وزارت بهداشت با حداقل پنج سال سابقه كار)،
ـ پذيرش مازاد در رشته تخصصي پزشكي قانوني.
* نقد طرح
طرح اوليه در كميسيون آموزش و تحقيقات مورد بررسي قرار گرفت و با تغييراتي در قالب ماده واحده با 5 بند و 2 تبصره به تصويب رسيد در بررسي پيشنهاد مصوب نكات ذيل قابل ذكر است:
1. به لحاظ موضوعي برقراري عدالت در پذيرش دانشجو امري بسيار پسنديده است كه طرح بر آن تأكيد دارد. هر چند به لحاظ شكلي وجود استثنائات در اين ماده واحده كمي با عنوان طرح ناهمگوني دارد.
2. بهتر است در طرح قيد شود كدام قوانين قرار است نسخ شود به جز قانون تخصيص سهميه براي زنان در پذيرش دستياري رشتههاي تخصصي پزشكي مصوب 1372 و سهميه رزمندگان و خانواده شهدا ساير سهميههاي گروه علوم پزشكي براساس مصوبات شوراي آموزش پزشكي و تخصصي ايجاد شده است. در اين صورت ضرورت دارد كه اشاره به لغو قانون تشكيل شوراي آموزش پزشكي و تخصصي رشتههاي پزشكي مصوب 1352 شود.
3. برخي از سهميههاي عنوان شده در متن مصوبه نظير سهميه مازاد مربيان ضرورتي ندارد و با اصل ماده واحده در تضاد است.
4. با مطرح شدن انواع سهميهها در تحصيلات تكميلي ميتوان تصور كرد كه طرح نگاه به آينده و جنبه پيشگيرانه دارد.
5. تصويب اين ماده واحده نميتواند حق شوراي عالي انقلاب فرهنگي را بر ايجاد سهميههاي جديد از بين ببرد اگرچه اختيارات آن شورا را محدود ميسازد.
* جمعبندي و پيشنهاد
طرح به لحاظ موضوعي قابل دفاع است و ميكوشد زمينه قانوني براي راهيابي برترينها به دورههاي تحصيلات تكميلي و تخصصي را فراهم سازد. اما در عين حال با برخي مشكلات نيز مواجه است كه بايد براي آنها تمهيداتي انديشيده شود.
پيشنهاد ميشود با حذف بند "2 " ماده واحده مصوب كميسيون طرح به شكل زير اصلاح شود:
ماده واحدهـ از تاريخ تصويب اين قانون سهميهبندي در پذيرش دانشجو در دورههاي تحصيلات تكميلي و تخصصي (اعم از رشتههاي پزشكي و غيرپزشكي) در همه دانشگاههاي دولتي و غيردولتي جز در مواردي كه در ذيل آمده ممنوع است:
1. ده درصد سهميه مازاد بر ظرفيت در رشتههاي دستياري پزشكي (در رشتههاي مورد نياز وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي) به مناطق محروم اختصاص مييابد. در شرايط مساوي اولويت با داوطلبان بومي است. پذيرفتهشدگان مكلفند به مدت سه برابر طول مدت تحصيل را صرفاً در مناطق محروم مقرر شده به خدمت بپردازند (افرادي كه سابقه خدمت در اين مناطق را دارند حداكثر تا پنج سال از تعهد خدمتشان كسر ميشود)
2. 5/2 درصد سهميه مازاد بر ظرفيت دستياري براي نيروهاي مسلح در رشتههاي مورد نياز منوط به كسب حداقل 80 درصد نمره آخرين فرد پذيرفته شده است.
3. قانون ايجاد تسهيلات براي ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسيجي به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي و اصلاحات بعدي به قوت خود باقي است.
4. صد درصد ذيرش در رشته تخصصي زنان و زايمان به خانمها اختصاص مييابد.
تبصره 1ـ مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي مبنيبر اختصاص سهميه براي نخبگان و استعدادهاي برتر به قوت خود باقي است.
تبصره 2ـ كليه قوانين مغاير با اين قانون از جمله قانون تخصيص سهميه براي زنان در پذيرش دستياري رشتههاي تخصصي پزشكي مصوب 1372 لغو شده و هر گونه سهميهبندي درخصوص رشتههاي فوقالذكر بايد به تصويب مجلس برسد.