---

نگاهي به مطالبات جنبش دانشجويي از دانشگاه آزاد

رضا نساجي نخستين مطالبات از دانشگاه آزاد زماني شكل گرفت كه سيدمهدي شجاعي در دو داستان از مجموعه داستان هاي كوتاه خود تحت عنوان «سانتا ماريا» اشارات پنهاني به يك شخصيت قدرت طلب و البته در مسند دانشگاهي و اشارات شفاف به اثرات حضور وي در اين مسند بر جامعه داشت. وي در ادامه در نشريه «نيستان» كه خود زماني منتشر مي ساخت، در زبان طنز و در قالب شخصيتي با عنوان «رزيتا خاتون» همان سنت انتقادي را اين بار با زباني شفاف تر و گزنده تر پي گرفت كه درنهايت به شكايت مسئولان دانشگاه آزاد و توقيف نيستان انجاميد. اما شايد نخستين مطالبات عملي از دانشگاه آزاد را دانشجويان رقم زدند. اگرچه جنبش دانشجويي به عنوان تشكل پيشگام در امر عدالتخواهي و مطالبه از مسئولين نخستين زمزمه هاي پرسش از مسئولين دانشگاه آزاد را در بطن فعاليت هاي خود قرار داده بود، اما نخستين بار محمد افكانه نماينده اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانشجويان مستقل بود كه در ديدار فعالان دانشجويي با رئيس جمهور در سال 85 آن را علني و از رئيس جمهور نهم خواست تا پيگير پروژه مطالبه از جاسبي گردد. اين اقدام با واكنش شديد دانشگاه آزاد روبرو گرديد اما سال بعد هم امامقلي دبير سياسي وقت و نماينده همان تشكل دانشجويي در ديدار دانشجويان باز هم مطالبه از مسئولان دانشگاه آزاد را خواستار شد كه همين موضوع توسط ديگر تشكل ها هم تأكيد شد به ويژه آن كه تكرار اين موضوع توسط مسعودي در ديدار سال 86 دانشجويان با رئيس جمهور و در حضور نمايندگان جاسبي در جلسه به درگيري لفظي ايشان با رئيس جمهور با اين بهانه كه «اين مطالبات به اختلافات شخصي رئيس جمهور با هاشمي برمي گردد» گرديد. اين پايان ماجرا نبود كه پس از آن جاسبي احساس خطر كرده و بر آن شد تا با انتقام گيري از فعالان دانشجويي ايشان را دچار هراس و به عقب نشيني از مطالبات وادارد. اين پروژه با شكايت مديريت دانشگاه از خضريان يكي از فعالان انجمن هاي مستقل به بهانه انتشار مصاحبه اي از او در يكي از خبرگزاري ها كليد خورد و عليرغم آن كه بيش از يك سال اين پروژه به طول انجاميد و درنهايت با صدور حكمي پرداخت جريمه خاتمه يافت، عملا نه خضريان و نه ديگر اعضاي جنبش دانشجويي از مواضع خود عقب نشيني كردند و نه تهديدات و تطميعات دانشگاه آزاد به جايي رسيد. همزمان حركتي ديگر از دو سوي متفاوت يكي از سوي دكتر عليرضا زاكاني نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي و از سوي ديگر عباس سليمي نمين رئيس مركز مطالعات تاريخ معاصر ايران كه هر دو به عنوان فعالان سابق دانشجويي ارتباطات نزديكي با جنبش دانشجويي داشته و دارند آغاز شد . اين پي گيري ها اگرچه همان طور كه انتظار مي رفت در صحن علني مجلس مورد استقبال واقع نشد و مجلس هشتم هم مانند مجلس هفتم كه با جمع آوري امضا سعي در حمايت از جاسبي داشتند، در قبال مسئله همراهي نكرد اما مورد استقبال نخبگان جامعه و به ويژه دانشجويان واقع شد انجمن هاي مستقل با برگزاري برنامه هاي متعدد تريبون آزاد در دانشگاه هاي مختلف از جمله دانشگاه اميركبير و تهران كوشيدند تا بخشي از اين تخلفات را برملا سازند. پيام اين جلسات در عين حال در ديدارهاي دانشجويان با رهبري در سال هاي بعد به ويژه در سخنان نمايندگان دفتر تحكيم منعكس شد، به نحوي كه در ديدار اخير دانشجويان نماينده تحكيم با اشاره به كارشكني هاي مديران دانشگاه آزاد در همراهي با جناح هاشمي رفسنجاني در پوشش رسانه اي و سوءاستفاده از ظرفيت هاي دانشگاه آزاد و دانشجويان آن در جهت مطامع سياسي خود خواستار برخورد جدي با اين ماجرا و به ويژه در شوراي عالي انقلاب فرهنگي شد. با توجه به تركيب هيئت امنا دانشگاه آزاد كه دربرگيرنده افرادي چون شخص جاسبي، هاشمي رفسنجاني، مهندس موسوي است عملا دو نكته برداشت مي گردد، يكي اينكه نمي توان انتظار انتقاد و يا اصلاح مجموعه دانشگاه را از اين نهاد داشت چرا كه عملا نطفه مشكل در همانجاست، و دوم آنكه اگر مسئولان دانشگاه آزاد از موسوي در انتخابات چنين حمايت كرده و با هزينه دانشگاه آزاد در جهت فضاسازي رسانه اي و تبليغات انتخاباتي و مسائل بعد از انتخابات راه انداخته و در مقابل مير حسين هم به ايشان چراغ سبز نشان داده و حتي يك بار هم حاضر به انتقاد از مجموعه نگرديد، طبيعي است، چرا كه همه از يكجا برخاسته اند و سر در يك آبشخور دارند. نتيجه آن مي شود كه حتي اگر حجت الاسلام محمديان مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري و عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در تمشيت از رهبري و پيگيري مطالبات ايشان پيرامون اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد در شورا به تعلل برخي اعضا در اين زمينه اعتراض مي كند، با واكنش شديد شخص جاسبي روبرو مي شود كه خود عضو مدعي و البته غيرقانوني و خودگماشته اين شوراست و از سوي كسي چون مهندس موسوي ديگر عضو شورا حمايت مي گردد. از سوي ديگر مطالبات رهبري در مجلس شوراي اسلامي هم مورد غفلت و شايد تعمدا مورد قصور واقع شده است. برخي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي چه در دوران مجلس هفتم و چه در مجلس هشتم يا در مقابل دولت ايستاده و با نگارش نامه بلند و جمع آوري امضا در حمايت از جاسبي كارشكني كرده و يا در بهترين حالت اصلا همراهي نكرده اند. در نتيجه اين بار را دكتر زاكاني نماينده تهران به تنهايي بدوش كشيده رسانه ها هم عمدتا از انتشار اخبار واقع خودداري و يا گزينشي عمل كرده اند. در اين باره حتي از سوي وابستگان به دانشگاه آزاد- كه يا مدارك دكترا از اين دانشگاه دريافت كرده و يا به عضويت هيئت علمي آن درآمده اند- تهديد به توقيف شده است تا جايي كه زاكاني مجبور مي شود نتايج تحقيقات و بازرسي هاي خود را در سايت شخصي اش منتشر سازد و نه در روزنامه هاي منتقد و معتدل. اما بزرگترين چالش در مجلس بر سر اين موضوع بواسطه حضور عباسپور نماينده تهران و خويشاوند نزديك جاسبي است كه به ميزاني مانع از حركت مجلس در چارچوب نظارتي و در قالب تحقيق و تفحص از اين نهاد مي شود و عملا براي جاسبي حاشيه امنيتي ايجاد كرده كه كمتر نهاد و مسئولي تصور مشابهي از آن مي تواند داشته باشد. از سوي ديگر اين ارتباطات خلاف ضوابط در ميان برخي مسئولان قوه قضاييه هم به بقاي غيرقانوني جاسبي در اين پست كمك مي كرد، كه اميد مي رود با تغييرات جديد در اين قوه و با درايت آيت الله آملي لاريجاني مشكلات مرتفع و فضاي تحقيق و پرسش و بازرسي از مديران ارشد دانشگاه فراهم آيد. چرا كه ادامه حضور جاسبي در اين مسند نه تنها به تخريب هرچه بيشتر وجهه علمي و فرهنگي دانشگاه مي انجامد، بلكه بيشترين ضرر در اين ميان متوجه دانشجويان اين دانشگاه خواهد بود كه جاسبي از آنان به مثابه سپر بلا و پوشش و وسيله در مقابل منتقدان استفاده و مي كوشد تا چنين القا كند كه لبه انتقادات متوجه دانشجويان و اعتبار مدارك ايشان است. هرچند كه ادامه حضور جاسبي عملا اعتبار دانشگاه و بالتبع اعتبار مدارك ايشان را مورد تهديد قرار داده است. ادامه سياست هاي جاسبي و نزديكانش در اين مسند سبب شده تا دانشگاه آزاد به «دولتي درون دولت» يا بهتربگوييم «دولتي عليه دولت» بدل شده اين در حالي است كه دانشگاه آزاد بواسطه كادر علمي قوي و پشتوانه عظيم دانشجويي كه آن را بدل به بزرگترين دانشگاه كشور ساخته است مي توانست نه تنها نماد علمي و فرهنگي كشور، بلكه با احداث واحدهاي علمي در ساير كشورها و بويژه در كشورهاي اسلامي و پارسي زبان نماينده و رسول علمي و فرهنگي ايران در خارج از كشور باشد. امري كه بواسطه سوءمديريت ها هنوز تحقق نيافته است. کیهان