---

پرونده نوروزی دانش و دانشگاه

بازخوانی فرمایشات مقام معظم رهبری درباره دانش و دانشگاه در سال88

خبرگزاری مهر - پرونده نوروزی دانش و دانشگاه: مقام معظم رهبری در سال 88 در دیدارهای مختلف دانشگاهیان با ایشان بر نکات مهمی که راهگشای حرکت علمی کشور در آغاز دهه پیشرفت و عدالت بود تاکید داشتند که در این گزارش بخشهایی از فرمایشات ایشان را بازخوانی می کنیم. به گزارش مهر، حضرت آیت الله خامنه ای در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در اول فروردین ماه سال 88 تاکید کردند : امسال اولین سال دهه‏ى چهارم انقلاب است که به نام "دهه پیشرفت و عدالت" نامیده شده است. به نظر ما تمایز ده سال آینده با سه دهه گذشته، در آمادگى‏هاى بسیار وسیع و عظیمى است که در کشور عزیزمان براى پیشرفت و عدالت به وجود آمده است، که این آمادگى‏ها به ملت بزرگ و مصمم ما اجازه میدهد که در این زمینه یک جهش و یک گام بلند نشان بدهد. ایشان در ادامه افزودند : ملت، آماده یک حرکت پرشتاب و بزرگى به سمت پیشرفت و عدالت است؛ چیزى که در دهه‏هاى قبل، این امکان با این گستردگى براى ملت فراهم نبود. اگر بخواهیم عوامل اصلى و عناصر اصلى این آمادگى را مشخص کنیم، یکى حضور نسل جوان تحصیلکرده‏ ماست و عنصر دیگر، زیرساختهاى کشور است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه بیانات خود یادآور شدند: امروز جوانهاى ما و متخصصین ما و دانشمندان در هر رشته‏اى که وارد میشوند، میتوانند کارهاى بزرگ انجام دهند؛ یک روزى در زمینه‏ مسائل زیست‏شناسى، کشور دچار فقر مطلق بود؛ امروز به پیشرفت در دانشهاى زیستى، از جمله همین مسئله سلولهاى بنیادى که بسیار در دنیا چیز مهمى است، دست پیدا کرده است. مقام معظم رهبری در بیاناتی در مراسم مشترک دانش‏آموختگى دانشجویان دانشگاه امام حسین (ع) در 26 فروردین ماه 88 تاکید کردند: دانش یک موهبت خدایى است. بزرگترین ناسپاسى در قبال این موهبت بزرگ این است که دانش را یک نسلى، یک ملتى، یک مجموعه‏اى در برهه‏اى از زمان در خدمت ظلم و طغیان و تعدى و سرکوب کردن ارزشهاى انسانى قرار بدهند. آیت الله خامنه ای در بیاناتی در دیدار استادان و دانشجویان کردستان‏ در 27 اردیبهشت ماه 88 بر توجه وزرای علوم و بهداشت و معاون علمى رئیس جمهور در زمینه جذب نخبگان و ارتباطات تاکید کردند. ایشان در خصوص پیشنهاد برخی از دانشجویان در مورد تشکیل مواردی نظیر "مجلس دانشجویی" گفتند : کارهاى نمایشى، نه گره از کار دانشجو باز می کند و نه گره از کار کشور. باید هر چه میتوانیم از کارهاى ظاهرى و سطحى و نمایشى و شعارى کم کنیم و توجهمان را به کارهاى بنیانى، اصلى، حقیقى و پیش‏برنده، بیشتر کنیم. رهبر معظم انقلاب تاکید کردند : صاحبان فکر در دانشگاهها بنشینند و روى این مسائل مطالعه کنند؛ تبیین علمى بشود؛ مدل‏سازى علمى بشود تا بتوانیم این را به برنامه تبدیل کنیم. در دانشگاهها تولید علم و لزوم عبور از مرزهاى دانش به یک گفتمان عمومى تبدیل شده است. امروز سرعت پیشرفت ما خوب است؛ اما با توجه به عقب‏ماندگى‏هاى گذشته که کشور ما دارد، هر چه سرعت‏مان بیشتر باشد باز هم زیاد نیست. ما باید از راههاى میان‏بر استفاده کنی و در همه علوم تولید داشته باشیم. ایشان در بیاناتی در دیدار دانشجویان و نخبگان علمی در 4 شهریورماه 88 با ایشان با اشاره به مسائل کوى دانشگاه تاکید کردند : در کوى دانشگاه، در آن شب معین، قطعاً تخلفات بزرگى انجام گرفته، کارهاى بدى انجام گرفته. ما گفته‏ایم پرونده‏ى ویژه‏اى براى این کار تهیه شود و به طور دقیق دنبال بگردند و مجرمان را پیدا کنند و وقتى پیدا کردند، به وابستگى‏هاى سازمانى آنها هم هیچ نگاه نکنند و باید مجازات شوند؛ این را من به طور قاطع گفتم. رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات در دیدار اساتید دانشگاهها با ایشان در 8 شهریورماه 88 بر اهمیت نظام جمهورى اسلامى به علم تاکید ورزیدند و یادآور شدند : مى‏بینیم اساتیدى مى‏آیند راجع به نقشه جامع علمى کشور ابراز سؤال میکنند که نشانه عدم دسترس بودن یک نقشه جامع علمى است، پس پیداست که ما همه تلاشى که در باب نقشه جامع علمى تا حالا کردیم، تلاشهائى بوده که نیمه‏کاره است. ایشان در ادامه خاطرنشان کردند : تقسیم توان در برنامه‏ریزى رشته‏هاى گوناگون علمى، یک تقسیم عادلانه و صحیح و منطبق با نیاز کشور نیست. اگر میخواهیم کشور رتبه علمى به معناى واقعى کلمه پیدا کند و علم در کشور نهادینه بشود، ما بایستى در رشته‏هاى گوناگون علمى - چه در آموزش، چه در پژوهش - توازن و تعادل صحیح و واقعى و عادلانه‏اى ایجاد بکنیم؛ این جزو نیازهاى ماست. آیت الله خامنه ای در بیانات خود بر توجه ویژه به علوم انسانی تاکید ورزیدند و گفتند : در بین این مجموعه عظیم دانشجوئى کشور که حدود سه میلیون و نیم دانشجو داریم، حدود دو میلیون اینها دانشجویان علوم انسانى‏اند! این به یک صورت، انسان را نگران میکند. ما در زمینه‏ علوم انسانى، کار بومى، تحقیقات اسلامى چقدر داریم؟ کتاب آماده در زمینه‏هاى علوم انسانى مگر چقدر داریم؟ استاد مبرزى که معتقد به جهان‏بینى اسلامى باشد و بخواهد جامعه‏شناسى یا روانشناسى یا مدیریت یا غیره درس بدهد، مگر چقدر داریم، که این همه دانشجو براى این رشته‏ها میگیریم؟ این نگران کننده است. ایشان در ادامه افزودند : بسیارى از مباحث علوم انسانى، مبتنى بر فلسفه‏هایی هستند که مبنایش مادیگرى، عدم مسئولیت انسان در قبال خداوند متعال و نداشتن نگاه معنوى به انسان و جهان است. این علوم انسانى را ترجمه کنیم و به جوان خودمان تعلیم بدهیم، در واقع شکاکیت و تردید و بى‏اعتقادى به مبانى الهى و اسلامى و ارزشهاى خودمان را در قالبهاى درسى به جوانها منتقل کنیم؛ این چیز خیلى مطلوبى نیست. رهبر معظم انقلاب اسلامی حمایت از دانشگاهیان را سیاست همیشگى نظام جمهوری اسلامی و دستگاههای اجرایی برشمردند و یادآور شدند : توجه بشود که دانشگاهیان در سایه حمایت معنوى و مادى که از آنها می شود خود را در قبال نسل دانشجو، آینده علم در کشور و اصلاح نظام آموزشى مسئول بدانند؛ حضورشان را در دانشگاه‏ها تقویت کنند؛ خودشان را در معرض استفاده‏ى معنوى و علمى فکرىِ دانشجویان قرار بدهند. ایشان از جوانهاى دانشجو به عنوان افسران جوان جبهه جنگ نرم نام بردند و خاطرنشان کردند: بدترین بلائى که ممکن است بر سر یک نسل در یک کشور بیاید، ناامیدى است، یأس است. یأس از آینده - سم مهلک همه‏ فعالیتهاست؛ چه فعالیتهاى اجتماعى و سیاسى، چه حتّى فعالیتهاى علمى، فعالیتهاى پژوهشى. مقام معظم رهبری در دیدار جمعى از نخبگان علمى کشور با ایشان در 6 آبان ماه 88 در انتقاد از ایجاد نشدن کرسى آزادفکرى در دانشگاه‌ها تاکید کردند : کرسى آزادفکرى سیاسى را، کرسى آزاد فکرى معرفتى را در دانشگاه تهران، دانشگاه شریف، دانشگاه امیرکبیر به وجود بیاورید. چند نفر دانشجو بروند، آنجا حرفشان را بزنند، حرف همدیگر را نقد کنند، با همدیگر مجادله کنند. حق، آنجا خودش را نمایان خواهد کرد. ایجاد فضاى آشفته‌ ذهنى با لفاظى‌ها هیچ کمکى به پیشرفت کشور نمیکند. ایشان به نخبگان علمی توصیه کردند : رمز پیشرفت یک کشور، یعنى آن محور اصلى براى اقتدار یک کشور، پیشرفتِ همراه با اقتدار، علم است. آماج بسیارى از توطئه‌هاى امروزى که علیه جمهورى اسلامى هست، علم و اهل علم و دانشجویان علم و محیط علمى است. کار عملى را نگذارید متوقف بشود. از همه‌ حرفها مهمتر، مسئله علم و تحقیق و پژوهش است. آنى که اقتدار مى‌آورد، دانش است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار وزیر علوم و استادان دانشگاه تهران در 13 بهمن ماه 88 با ایشان یادآور شدند : آنچه که در درجه‌ اول در ایجاد قدرت ملى مهم است، به نظر من دو چیز است: یکى علم است، یکى ایمان. علم مایه قدرت است؛ این علم یک وقت منتهى به یک فناورى خواهد شد. خود دانش مایه‌ اقتدار و ثروت‌آفرین است. ایشان در ادامه تاکید کردند : ما هنوز خیلى فاصله داریم تا آنجائى که باید به آن برسیم. تولید علم معنایش این است که در ظرف پنجاه سال کشور از اسارت علمى مطلقاً خارج بشود. علم را وسیله‌ سعادت انسان قرار بدهیم. ما علم را میخواهیم براى سعادت بشر، براى رشد بشر، براى شکوفائى بشر، براى استقرار عدالت و آرزوهاى قدیمى بشر. رهبر معظم انقلاب با اشاره به این نکته که در دانشگاه باید روح سیاسى زنده باشد خاطرنشان کردند: دانشگاهى که از سیاست دور باشد خالى از شور و نشاط خواهد بود و به علاوه محلى خواهد شد براى رشد میکروبهاى خطرناک فکرى و رفتارى. بنابراین خوب است و باید در دانشگاه سیاست باشد؛ منتها معناى سیاسى شدن دانشگاه یا حضور سیاست در دانشگاه را نباید اشتباه کرد. ایشان در این دیدار درباره پیشنهاد دکتر فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران درباره اعطای دکترى افتخارى به ایشان اظهار داشتند : البته این یک افتخار است که این دانشگاه این اظهار محبت را به ما بکند؛ لیکن من اهل دکترى نیستم؛ همان طلبگى ما کافى است. اگر بتوانیم به میثاق طلبگى متعهد و پایبند بمانیم - که قولاً و فعلاً این میثاق را از دوران نوجوانى و جوانى با خداى متعال بستیم - اگر خداوند کمک کند و ما بتوانیم این میثاق را حفظ کنیم و در همین عالم طلبگى پیش برویم، من این را ترجیح میدهم. شما لطف کردید و این براى ما هم مایه مباهات است، لیکن من پیشنهاد شما را قبول نمیکنم.