ایجاد نظام کاربردی کردن تحقیقات/ شفافیت به جای مچ گیری

وزیر پیشنهادی علوم با بیان اینکه من سرباز علمی جمهوری اسلامی هستم گفت: نظام انگیزشی برای ترغیب اعضای هیات علمی ایجاد می کنیم که بخش قابل توجهی از تحقیقات را در راستای نیاز کشور انجام دهند.

به گزارش پرتال دانشگاهی و به نقل از خبرنگار مهر، دکتر محمدعلی زلفی گل امروز (سه‌شنبه ۲ شهریور ماه) در جلسه رأی اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم با عرض تسلیت ایام سوگواری سیدالشهدا و گرامیداشت یاد و خاطره شهدا گفت: در جمهوری اسلامی هر مدیر و مسولی در هر رده و سطحی چنانچه در راستای راه امام شهدا و شهدا حرکت نکند عاقبت بخیر نمی‌شود.

وی افزود: به عنوان یک سرباز علمی نظام مقدس جمهوری اسلامی الگوی من شهید دکتر چمران و شهدای هسته ای هستند و الگوی نظامی خود را سردار سلیمانی قرار داده ام؛ چرا که عاقبت به خیر شدند. چون مسیرشان در راستای اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی بود.

وی گفت: آنها مردمی بودند و همه را خودی می‌شمردند و خادم مردم بودند. دیدید که بیش از ۳۵ میلیون نفر در مراسم سردار دل‌ها شرکت کردند دلیل اصلی اش این بود که آنها مردم را از خود می‌پنداشتند. نهایت تلاش ام را خواهم کرد و مشی و منش شهید چمران و سردار سلیمانی را منش خود قرار دهم.

زلفی گل با اشاره به سوالات نمایندگان مجلس گفت: ادب حکم می‌کند در خصوص سوالات به جای نمایندگان مخالف پرسیدند پاسخ دهم. دغدغده های بسیاری جالبی داشتند و سوالات مناسبی پرسیدند. در طی مدیریت ام در سن ۴۲ سالگی دکتر زاهدی اولین حکم ریاست دانشگاه را برای من صادر کردند.

وی افزود: بخشی از دوران فتنه رئیس دانشگاه بوعلی بودم در حالی که ۱۳ تا ۱۵ هزار جمعیت دانشجویی در این دانشگاه فعال هستند و یکی از سیاسی‌ترین دانشگاه‌های کشور است. به لطف خداوند در ایام فتنه ۸۸ دانشگاه را به گونه‌ای مدیریت کردم که هیچ ضرری به کسی نرسید. همه می‌دانیم که فتنه ۸۸ سرآغاز مشکلات خارجی برای ما شد. دشمن ما نسبت به براندازی نظام به خیال خام خودش امیدوار شد چگونه می‌توانیم با کسانی که این ضرر را به ما زدند در یک خط باشیم.

وی گفت: با شفافیت اعلام می‌کنم سیاستمداران آمریکا بدانند دست سردار ما را قطع کردند کمترین هزینه اش قطع دست آنها از این منطقه خواهد بود.

وزیر پیشنهادی علوم خاطرنشان کرد: باید بگویم که یکی از افتخارات کشور تولید علمی است. برج تولید علم کشور در منطقه خودنمایی می‌کند در برخی از سال‌های رشد علمی ایران ۱۳ برابر رشد متوسط علمی دنیا بوده است. باید قدر دانشجویان و استادان و دانشمندان باشیم.

وی گفت: مقام معظم رهبری بارها این موفقیت علمی را افتخار جمهوری اسلامی دانسته اند. ما اجازه نداریم آن را زیر سوال ببریم. این مصداق جمله علم بهتر است یا ثروت. هر دو خوب است. زیربنای فناوری و تکنولوژی علم است و باید قدرددان اساتید و دانشمندان باشیم.

زلفی گل یادآور شد: فرمایش نمایندگان به حق است. این تولید علم برای چه است باید آثارش در جامعه بروز و ظهور پیدا کند چرا نکرده است. علت اش این است که سه دسته تحقیقات بنیادی کاربردی و توسعه‌ای داریم. تمام قوانین برای تحقیقات بنیادی بوده و نظام‌های سنجی و انگیزشی کشور برای تحقیقات بنیادی که خروجی آن علم و مقالات علمی است، بوده است.

وی گفت: برای بروز تحقیقات در مسائل کشور راهکار این است که برای سطح دوم تحقیقات برنامه ریزی کنیم و نظام‌های سنجشی شایسته ای طراحی کنیم تا دانشمندان و دانشجویان و اساتید انگیزه داشته باشند. با افتخار اعلام می‌کنم که برای این کار برنامه دارم. اگر مورد اعتماد شما نمایندگان باشم سعی خواهیم کرد که در دوره چهار ساله نظام پیشنهادات برای کاربردی کردن تحقیقات به ویژه پایان نامه‌های و رساله‌های دکتری را ایجاد کنم.

وزیر پیشنهادی علوم گفت: نظام سنجشی و انگیزشی برای ترغیب اعضای هیات علمی ایجاد می‌کنیم که بخش قابل توجهی از تحقیقاتشان را در راستای نیازهای جامعه تعریف کنند. دانشگاه‌های ما، استادان و دانشجویان هیچ مقصر نیستند، آنها کار خودشان را به خوبی انجام داده اند ما بیشتر از آنها نخواسته ایم و قوانین و مقررات این اجازه را به آنها نداده است. باید بستر نرم افزاری و سخت افزاری را با ایجاد سیستم جدید برای تحقق و هدف مندی پژوهش ایجاد کنیم.

وی گفت: اگر بخواهیم برنامه کاربردی و عملیاتی داشته باشیم سه اصل را باید مدنظر قرار دهیم. برنامه باید ویژگی‌های کلیدی داشته باشد سرمایه‌های کشور از جمله مادی و انسانی و معنوی دچار افت بها نشوند بلکه هم افزایی داشته باشند. آیندگان در برآوردن نیازها با مشکل مواجه نشوند. نیازسنجی و نیازآفرینی هم باید وجود داشته باشد. علاوه بر مزیت‌های نسبی به مزیت‌های ایجادی هم توجه شود. اصل دیگر به محیط زیست مادی، مذهبی، معنوی اجتماعی و فرهنگی آسیبی ایجاد نشود.

زلفی گل درباره برنامه پیشنهادی گفت: بسیاری از نمایندگان سوالاتی را پرسیدند که به نظر می‌رسد نمایندگان برنامه سیاست‌های کلان راهبردی را مطالعه کردند برنامه تفصیلی که دارای زمان بندی لازم و اقدامات علمی هم داشت، بوده است و نمایندگان مطالعه کنند.

وی افزود: دانشگاه‌ها چه ارتباطی با آرمان‌های یک جامعه دارند. این دانشگاه‌ها هستند که باعث تحقق آرمان‌های یک جامعه می‌شوند چرا که تحقق آرمان‌ها بدون علم و دانش میسر نیست. برای این کار باید بر اساس چه برنامه‌هایی حرکت کنند. باید بر اساس اسناد بالادستی سند چشم انداز، بیانیه گام دوم و سند دانشگاه اسلامی حرکت کند. سند دانشگاه اسلامی بسیار زیبا و کاربردی و کاملاً کارشناسی و علمیاتی است.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه از چه فاکتورها، عملیات سازمان‌ها و دیگر نهادها استفاده می‌کنیم که به آروزها و آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی برسیم افزود: مجلس قدرت بی‌نظیری به دانشگاه‌های ما داده است و این نشان می‌دهد که نظام جمهوری اسلامی چقدر برای دانشجویان و دانشمندان و دانشگاه‌ها ارزش قائل است.

وی ادامه داد: قانون هیئت امنا، استقلال خاصی به دانشگاه‌های ما داده و بدیهی است دانشگاه‌های ما از این اعتمادی که نظام جمهوری اسلامی به آن داشته است، نهایت استفاده را کند و موجب دوام و قوام بیشتر نظام جمهوری اسلامی شود.

وزیر پیشنهادی علوم ادامه داد: حتماً از پتانسیل هیئت امنا بیشتر استفاده می‌کنیم. در حال حاضر بیشتر از ظرفیت قانونگذاری هیئت‌های امنا استفاده می‌شود. اگر شما عزیزان به من اعتماد کنید، من بعد نظارتی هیئت امنا را نیز فعال می‌کنم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید چه کاری انجام دهیم که در وزارت علوم و دانشگاه‌های ما پلشتی و ناراستی وجود نداشته باشد؟ همه ما می‌دانیم که علم نور و شفافیت است به همین دلیل وقتی یک دانشمند تمام یافته‌های علمی خود را منتشر می‌کند همه دنیا آن را دیده و نقد و اصلاح می‌کنند، ما باید از علم یاد بگیرم.

زلفی گل ادامه داد: باید شفافیت را در وزارت علوم توسعه دهیم، با توسعه شفافیت از پلشتی‌ها پیشگیری می‌شود ما به جای اینکه فرهنگ مچ‌گیری را توسعه دهیم باید فرهنگ پیشگیری و شفافیت را دنبال کنیم.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: از جمله کارهای دیگری که برای تحقق اهداف بلند وزارت علوم می‌توان از آن بهره برد، تعامل هم‌افزا با مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی است. اگر یک وزیر تعامل مناسب و شایسته ای با شما و شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته باشد و شورای عالی عتف را و ظرفیتش را خوب بشناسد، می‌تواند از ظرفیت اینها برای ارتباط دانشگاه و صنعت، برای مرجعیت علمی برای دیپلماسی علمی نهایت استفاده را بکند.

زلفی‌گل در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات بخش آموزشی اشاره کرد و گفت: مشکلی که در جامعه ما امروز در بخش آموزشی وجود دارد و آینده کشور ما را به خطر می‌اندازد، عدم توزیع متوازن استعدادها در رشته‌های مختلف تحصیلی است، الان استعدادهای برتر ما به طور متناسب در رشته‌ها توزیع نمی‌شوند و این در آینده برای کشور ما مشکل ایجاد می‌کند. برای رشته‌های علوم پایه و علوم انسانی تقاضا کم شده است.

وی ادامه داد: در صورتی که پایه و اساس علم، رشته‌های علوم انسانی و علوم پایه است چه باید کرد؟ اینجا سیاست‌های فرابخشی لازم دارد که با تعامل کمیسیون آموزش، وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم باید برای آن چاره‌اندیشی کنیم. اینجا فقط در اختیار وزارت علوم نیست، اینجا نیاز به عزم فرابخشی دارد.

وی ادامه داد: مشکل دیگر بخش آموزش، به روز نبودن سرفصل‌های درسی و نادیده گرفتن مهارت‌ها است. که باید سرفصل‌ها به‌روزرسانی شود و ما باید آموزش‌های مهارتی را جدی بگیریم. چون جامعه ما فقط به تحصیلات تکمیلی نیاز ندارد. جامعه ما به تکنیسین و آموزش‌های مهارتی نیاز دارد.

وزیر پیشنهادی علوم افزود: به همین دلیل دانشگاه فنی و حرفه‌ای و علمی کاربردی مورد توجه ویژه من خواهد بود و خوشبختانه می‌شود آنها را در کل کشور توسعه داد چون برای توسعه این دانشگاه‌ها به امکانات و ظرفیت زیادی نیاز نیست.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: مشکل دیگری که در بخش آموزش وجود دارد، عدم رصد دانش‌آموختگان است. ما در وزارت علوم بعد از اینکه دانشجو دانش‌آموخته می‌شود، او را رها می‌کنیم این موضوع جز و برنامه‌های من است که با ماموریت جدید به مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و استفاده از مهندسی آمار دانش آموختگان را رصد کنیم و اشتغال آنها را بررسی کنیم. اینکه شغلشان مرتبط با تخصص‌شان است یا نیست؟ بر اساس آن می‌توان هدایت تحصیلی درست داشته باشیم.

زلفی‌گل ادامه داد: متأسفانه در کشور ما از مهندسی آمار به خوبی در برنامه ریزی ها استفاده نمی‌شود در حالی که وزارت علوم باید در این زمینه الگو باشد و از این دانش برای برنامه‌ریزی‌های صحیح و عملیاتی و کاربردی استفاده کند.

وی مشکل دیگر بخش آموزش عالی را توجه ناشایست به رشته‌های بین رشته‌ای عنوان کرد و گفت: باید سیاستگذاری خاصی در این خصوص انجام شود و این در دستور کار ما خواهد بود. ما از طریق تحقیقات بین رشته‌ای، فرهنگ کار تیمی را می‌توانیم توسعه دهیم.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری در بخش دیگر سخنان خود به سیاست گذاری پژوهشی اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات جدی که مورد سوال نمایندگان مخالف بود و البته به حق هم بود، این بود که نقش دانشگاه‌های ما در جامعه کمرنگ شده است برای این کار چه برنامه‌ای دارید؟ من برای این موضوع از پتانسیل پایگاه استنادی جهان اسلام برای نظام پیشنهادات استفاده کرده و سعی می‌کنیم تحقیقات را کاربردی کنم.

زلفی‌گل اظهار کرد: در بخش پژوهشی مشکل دیگری که وجود دارد، این است که ما برای رشته‌ها مأموریت‌های عام و خاصی را تعریف نکرده‌ایم انشاالله سعی خواهیم کرد برای رشته‌ها مأموریت عام و خاص تعریف کنیم تا آنها بتوانند به مرجعیت علمی برسند و در سپهر علم دنیا مانند خورشید بدرخشند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به سیاستگذاری فناوری اشاره کرد و گفت: خوشبختانه پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد به خوبی توسعه یافته‌اند اما قوانین و مقررات فعلی ما خیلی کارآمد نیست نهایت تلاش خود را خواهیم کرد با حمایت شما نمایندگان شورای اسلامی که در برنامه توسعه هفتم کشور خلاء های قانونی را اصلاح و قوانین و مقررات لازم را در برنامه توسعه هفتم الحاق کنیم تا امکان حمایت ویژه از علم و فناوری و شرکت‌های دانش بنیان وجود داشته باشد.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت‌های دانش‌بنیان را احراز صلاحیت می‌کند و اگر محصولی داشتند، آنها را توسعه دهند درحالی‌که ما نیاز داریم از شرکت‌های دانش بنیان در حال رشد نیز حمایت کنیم و آنها را توسعه دهیم. ما باید دنبال نوآوری باز باشیم که این هم در دستور کار من خواهد بود.

زلفی‌گل در ادامه به برنامه‌های بخش فرهنگی اشاره کرد و گفت: باید یک واقعیت را با شما عزیزان و نمایندگان مردم در میان بگذارم که علم و فناوری جدید همراه خود فرهنگ جدیدی ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: چه بخواهیم و چه نخواهیم، فضاهای مجازی فرهنگ خاص خود را به همراه خواهد داشت. فناوری اطلاعات فرهنگ خاص خود را به همراه خواهد داشت. منظورم چیست، منظورم این است که اگر خواستار پویش، پالایش و پیرایش فرهنگی هستیم، باید روی علم و فناوری سرمایه‌گذاری کنیم. اگر می‌خواهیم قدرت نرم جمهوری اسلامی را توسعه دهیم و اگر می‌خواهیم کشورها و مردم مسلمان، ایران اسلامی را الگوی خاص قرار دهند، باید بر روی علم و دانش سرمایه‌گذاری کنیم، چرا که علم و دانش، فرهنگ سالم به همراه خواهد داشت.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: می‌گویند اگر خواستید سرمایه گذاری جاودان کنید، فرهنگ سالم ایجاد کنید، به هر حال نهایت تلاشمان را خواهیم کرد تا از پتانسیل تشکل‌های دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و انجمن‌های علمی نهایت استفاده را بکنیم تا فرهنگ علمی را در ذهن و قلب جوانانمان ماندگار کنیم.