اجرای بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران از مهرماه ۱۴۰۱

رئیس دانشگاه تهران گفت: بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران، دستورالعمل و آئین‌نامه آن در تابستان نهایی می‌شود و از مهر ماه ۱۴۰۱ همزمان با شروع سال تحصیلی جدید به اجرا درخواهد آمد.

به گزارش پرتال دانشگاهی و به نقل از خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران امروز دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در جشنواره آموزش دانشگاه تهران که در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، با اعلام اینکه بسته تحول آموزش کارآفرینانه با همکاری شورای دانشگاه، هیأت رئیسه، شورای آموزشی و همچنین شورای سیاست گذاری و نوآوری دانشگاه تهران در حال تدوین است، گفت: در بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران اعضای هیأت علمی نقش محوری دارند. بر این اساس، استادان هم نقش آموزشی و هم نقش تربیتی دارند؛ نقش فرهنگی استادان که متأسفانه تا کنون مورد غفلت واقع شده است.

رئیس دانشگاه تهران افزود: بازنگری در رویکردها و آئین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی به‌گونه‌ای که محقق‌کننده مؤلفه‌های دانشگاه کارآفرین باشد، از جمله عناصر بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران است. البته برخی بندهای آئین‌نامه موجود برای ارتقای اعضای هیأت علمی، ظرفیت توسعه و استفاده بیشتری دارد.

وی از تحول در محتوای درس‌ها و رشته‌های دانشگاهی، تحول در رویکرد آموزشی و فنون تدریس و توجه به مهارت‌آموزی برای فارغ‌التحصیلان، به عنوان دیگر محورهای مدنظر در بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران نام برد و تاکید کرد: ظرفیت لازم در قوانین بالادستی برای تحول در نظام آموزشی دانشگاه تهران وجود دارد.

مقیمی با بیان اینکه تحول در نظام آموزشی مستلزم سازوکارهای اجرایی، ریسک‌پذیری، جسارت و منابع مالی است، تاکید کرد: متأسفانه یک تعصب خاصی به بعضی رشته‌ها داریم در حالی که می‌دانیم عمر مفید آنها به پایان رسیده است ولی برخی اصرار دارند که این رشته‌ها ادامه حیات داشته باشند. این در حالی است که باید هر ۵ سال یکبار رشته‌ها را متحول کنیم و اصلاً قرار نیست که بعضی رشته‌ها به صورت مستمر و دائمی باشند. این رویکرد در دانشکده حکمرانی اجرا می‌شود؛ به گونه‌ای که رشته‌ها و دوره‌ها بر اساس تقاضای صنعت و جامعه برگزار شده و نیروی متخصص مورد نیاز تربیت می‌شود. ممکن است پذیرش دانشجو در یک رشته پس از چند دوره متوقف شود و پذیرش در رشته جدیدی که بر اساس نیاز روز راه‌اندازی شده، صورت گیرد.

وی همچنین اجرای طرح «همیار صنعت» در دانشگاه تهران را در چارچوب بسته تحول آموزشی دانشگاه برای مهارت‌آموزی و کارورزی دانشجویان را مطرح کرد و اظهار داشت: در نشست مشترک با برخی مقامات دولتی همچون وزیر راه و شهرسازی، تمایل طرفین برای استفاده از توان دانشگاه تهران در پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی اعلام شد تا دانشجویان و استادان دانشگاه تهران بتوانند علاوه بر آشنایی با فناوری‌های روز، با نیازها، روندها و مسائل واقعی صنعت نیز به عنوان آزمایشگاه و محلی برای تجربه‌اندوزی آشنا شوند.

رئیس دانشگاه تهران در ادامه با برشمردن عناصر مدنظر در بسته تحول آموزشی، به تجربه آموزش الکترونیکی دانشگاه تهران در دوران شیوع کرونا اشاره کرد و گفت: علاوه بر اینکه معتقدیم آموزش مجازی باید مکمل آموزش حضوری شود، باید چند گام جلوتر برویم و از پدیده‌ای مانند متاورس و یا از نسل جدید اینترنت که به عنوان «اینترنت زنده» یاد می‌شود در نظام آموزشی با بهره‌گیری از ابزار هوشمند و پلتفرم‌های آنلاین استفاده کنیم.

مقیمی همچنین در ضمن تشریح جزئیات تدوین بسته تحول آموزشی دانشگاه تهران در راستای تحقق دانشگاه کارآفرین، تصریح کرد: متأسفانه یک برداشت نادرست از کارآفرینی این است که کارآفرینی فقط به پول و ثروت مادی توجه دارد. این درحالی است که خروجی دانشگاه کارآفرین باید ثروت و سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و معنوی در کنار تولید ثروت مادی باشد. دانشگاهیان باید به نیاز مبرم جامعه به سرمایه معنوی توجه داشته باشند؛ اما اغلب در تربیت دانشجویان از این موضوع غفلت شده است.

وی در ادامه از استاد شهید مرتضی مطهری به مثابه یک «کارآفرین آکادمیک» نام برد و تصریح کرد: گاهی به اشتباه تصور می‌کنیم رشته‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و رفتاری، نسبتی با بحث کارآفرینی ندارند و فقط رشته‌های فنی و آزمایشگاهی هستند که می‌توانند در خدمت دانشگاه کارآفرین باشند. این درحالیست که نمونه‌های موفق بسیاری از کارآفرینان در حوزه علوم انسانی داریم.

رئیس دانشگاه تهران افزود: علامه شهید مطهری یک کارآفرین دانشگاهی و اجتماعی است که با ایجاد سرمایه اجتماعی توانست اثرگذاری عظیمی برجای گذارد. استاد مطهری یکی از موفق‌ترین نمونه‌های کارآفرینان دانشگاهی است و عملکرد شهید مطهری در حوزه نهادسازی و اقدامات تاسیسی، نشان‌دهنده روحیه کارآفرینانه ایشان است.

مقیمی، تحقق دانشگاه کارآفرین را مستلزم الگوگیری اساتید از سبک زندگی شهید مطهری و حرکت در ورای نگاه‌های آئین‌نامه‌ای دانست و گفت: آئین‌نامه‌ها کف فعالیت و یا کف انتظارات از یک استاد را تعریف می‌کنند. اما قطعاً شهید مطهری فراتر از آئین‌نامه‌ها حرکت کرده و این طور نبوده که بخواهد فعالیت‌های خود را بر اساس میزان تأثیرات احتمالی در ارتقایش تنظیم کند.

وی همچنین مدیریت جهادی و همراه کردن توأمان سه مؤلفه عقلانیت، معنویت و عملگرایی را لازمه تحقق شعار دانشگاه تهران مبنی بر «جهاد علمی برای تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی» دانست و توضیح داد: برنامه‌نویس‌های خوبی بوده‌ایم، اما بعضاً در مرحله برنامه‌ریزی متوقف شده و در اجرا توفیق کمی داشته‌ایم. برای رفع این نقیصه، تلاش می‌کنیم که وقتی در طرح‌ریزی یک برنامه، حد رضایت‌بخش و اقناع‌کننده‌ای از عقلانیت تأمین شد، آنگاه در جهت عمل‌گرایی اقدام ویژه‌ای انجام دهیم.

رئیس دانشگاه تهران در بخش دیگر سخنانش به تشریح تفاوت بین «آموزش کارآفرینی» و «آموزش کارآفرینانه» پرداخت و گفت: آنچه در «آموزش کارآفرینی» دنبال می‌شود ناظر بر بررسی سیر تحول، شکل‌گیری و به سامان رسیدن کسب‌وکارهای کارآفرینانه است؛ این درحالی است که رویکرد در «آموزش کارآفرینانه» خیلی فراتر از این است که بخواهیم آموزش کسب‌وکارهای کارآفرینانه را ارائه دهیم، هر چند این هم جزو برنامه‌های دانشگاه تهران قرار دارد.

وی افزود: در «آموزش کارآفرینانه» تلاش می‌شود که کلیه ساختارها، فرآیندها و نظام آموزشی دانشگاه در جهتی متحول شود که خروجی دانشگاه، فارغ‌التحصیلانی کارآفرین باشد؛ فارغ‌التحصیلانی که بتوانند متناسب با تخصصی که کسب می‌کنند در بازار کار اشتغال‌آفرینی کنند.

رئیس دانشگاه تهران در تشریح مؤلفه‌های لازم برای تحقق دانشگاه کارآفرین، اظهار کرد: مشکل این است که می‌خواهیم دانشگاه کارآفرین را با نظام بروکراتیک جلو ببریم که این قطعاً با رویکرد کارآفرینانه سازگار نیست. مهمترین مؤلفه در فرآیندهای کارآفرینانه، واگذاری اختیارات به اعضای هیأت علمی، اعتماد کردن به اساتید و البته اعمال نظارت از سوی ستاد دانشگاه است.

وی در پایان درباره واگذاری اختیارات ستاد به صف (دانشکده‌ها و گروه‌ها)، خاطرنشان کرد: اعتقاد داریم باصلاحیت‌ترین افراد نسبت به مسائل آموزشی، خود هیأت علمی هستند. بنابراین لازم است اختیارات آموزشی و حتی مالی را به اعضای هیأت علمی واگذار کنیم که پیش‌بینی‌های لازم در این باره در آئین‌نامه‌های بالادستی صورت گرفته است. به عنوان نمونه مشوق مالی گذاشته‌ایم که اساتید بتوانند خودشان نسبت به پذیرش دانشجوی مقاطع تحصیلات تکمیلی با اولویت دانشجویان خارجی اقدام کنند.