---

رتبه بندي دانشگاه‌هاي جهان براساس شاخص‌هاي ISI

رتبه بندي دانشگاه‌هاي جهان براساس شاخص‌هاي ISI بر اساس آخرين رتبه‌بندي پايگاه ESI موسسه اطلاعات علمي(ISI) در مجموع شانزده دانشگاه كشور توانسته‌اند در يك يا چند حوزه علمي خاص در جمع دانشگاه‌هاي برتر جهان قرار گيرند. دكترعبدالرضا نوروزي چاكلي، مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات سياست علمي كشور و عضو هيات علمي دانشگاه شاهد در گفت‌وگو با خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين كه آخرين رتبه بندي دانشگاه‌هاي جهان بر اساس سه شاخص «تعداد مقاله»، «تعداد استناد» و «نسبت استناد به هر مقاله» توسط پايگاه ESI موسسه اطلاعات علمي(ISI) انجام مي شود، گفت: اين رتبه‌بندي بر اساس اطلاعات نمايه شده دوره 10 سال و هشت ماهه اول ژانويه 2000 ميلادي تا 31 آگوست 2010 (11 دي 1378 تا 9 شهريور 1389) صورت گرفته كه در اول نوامبر سال 2010 (10 آبان 1389) توسط پايگاه ESI روزآمدسازي شده است. وي با بيان اين كه در اين رتبه‌بندي، در مجموع تنها تعداد چهار هزار و 339 دانشگاه جهان موفق به حضور در يكي از رتبه‌هاي اين مؤسسه شده‌اند، افزود: در عين حال، هر يك از دانشگاه‌ها،‌ در حوزه‌هاي موضوعي خاص داراي رتبه‌هاي متفاوتي هستند كه پايگاه ESI، رتبه دانشگاه‌هاي جهان را در بازه‌هاي زماني تقريبيِ 10 ساله و در 22 حوزه موضوعي خاص و همچنين در تمامي حوزه‌هاي موضوعي تعيين مي‌كند. نوروزي تصريح كرد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه مطابق آخرين رتبه‌بندي‌هاي انجام شده توسط آن مؤسسه، در مجموع، شانزده دانشگاه كشور توانسته‌اند در برخي از حوزه‌هاي موضوعي همچون شيمي، مهندسي، پزشكي باليني، علوم مواد، علوم كشاورزي، علوم گياهي و جانوري و داروشناسي و سم‌شناسي در كنار ساير دانشگاه‌هاي جهان قرار گيرند. اين در حالي است كه تعداد دانشگاه‌هاي ايرانيِ‌ حاضر در رتبه‌بندي هاي قبلي آن پايگاه، چهارده دانشگاه بود. از سويي ديگر، در مجموع در رتبه‌بندي اخير نسبت به رتبه‌بندي قبلي اين پايگاه، حوزه‌هاي «علوم گياهي و جانوري» و «علوم كشاورزي» به حوزه‌هاي داراي رتبه «دانشگاه تهران» و حوزه «شيمي» به حوزه‌هاي داراي رتبه «دانشگاه تبريز» افزوده شده است. به گفته وي علاوه بر آن، دو دانشگاه «علوم پزشكي اصفهان» و «مازندران» كه پيشتر شرايط حضور در رتبه‌بندي‌هاي اين پايگاه را كسب نكرده بودند، توانستند در رتبه‌بندي اخير، در جمع دانشگاههاي برتر جهان جاي گيرند و به اين ترتيب، شمار دانشگاه هاي ايرانيِ حاضر در رتبه‌بندي پايگاه ESI را به شانزده دانشگاه برسانند. نوروزي با مقايسه اين رتبه‌بندي با رتبه بندي انجام شده در بازه زماني گذشته گفت: پيشتر، هيچ يك از دانشگاه‌هاي كشور نتوانسته بودند در حوزه‌هاي «علوم گياهي و جانوري» و «علوم كشاورزي» حائز رتبه‌هاي جهاني در آن پايگاه شوند. همچنين، دو دانشگاه «علوم پزشكي اصفهان» و «مازندران» به تازگي توانسته‌اند در اين رتبه‌بندي ها جاي گيرند و با وجود تازگي ورود اين دانشگاهها در كنار دانشگاههاي برتر جهان در برخي از موارد رتبه‌هاي قابل قبولي را نيز به خود اختصاص داده‌اند، به طوري كه «دانشگاه مازندران» به لحاظ «نسبت استناد به هر مقاله» پيش از دانشگاه هاي موفقي همچون «صنعتي شريف»، «تهران»، «شيراز» و مانند آن قرار گرفته است. به همين ترتيب، «دانشگاه صنعتي اصفهان» توانسته است به لحاظ «نسبت استناد به هر مقاله»،‌ پيش از دانشگاه هايي چون «علوم پزشكي تهران» و «علوم پزشكي شيراز» جاي گيرد. علاوه بر آن، يكي ديگر از تغييرات انجام شده در رتبه‌هاي دانشگاههاي كشور در رتبه‌بندي اخير پايگاه ESI،‌ در «دانشگاه تبريز» رخ داده كه توانسته است حوزة شيمي خود را در اين رتبه‌بندي ها وارد كند. عضو هيئت علمي دانشگاه شاهد خاطرنشان كرد: علاوه بر رتبه‌بندي دانشگاه‌ها در حوزه‌هاي موضوعي خاص، ISI در تمامي حوزه‌هاي موضوعي نيز دانشگاه‌هاي جهان را رتبه‌بندي مي‌كند. مطابق بررسي‌هاي انجام شده، دانشگاه‌هاي تهران، صنعتي شريف، علوم پزشكي تهران، آزاد اسلامي (كل واحدها)، شيراز، صنعتي اميركبير، صنعتي اصفهان، علم و صنعت ايران، علوم پزشكي شيراز، علوم پزشكي شهيد بهشتي، تبريز، رازي كرمانشاه، بوعلي‌سيناي همدان، تربيت مدرس، علوم پزشكي اصفهان و مازندران در ميان چهار هزار و 339 دانشگاه جهان كه رتبه‌بندي بر روي آن‌ها صورت گرفته است، به ترتيب در رتبه‌هاي 474، 706، 756، 873، 914، 933، يك هزار و 184، يك هزار و 234، يك هزار و 578،يك هزار و 684، يك هزار و 746، يك هزار و 810، يكهزار و 825، يكهزار و 844، دو هزار و 52 و دو هزار و 463 قرار گرفته‌اند. وي افزود: در تمامي حوزه‌ها بر اساس تعداد استناد، دانشگاه‌هاي تهران، صنعتي شريف، علوم پزشكي تهران، شيراز، علوم پزشكي شهيد بهشتي، صنعتي اصفهان، صنعتي اميركبير، تربيت مدرس، آزاد اسلامي (كل واحدها)، رازي كرمانشاه، بوعلي‌سيناي همدان، علم و صنعت ايران، تبريز، علوم پزشكي شيراز، مازندران و علوم پزشكي اصفهان، شانزده دانشگاه ايراني هستند كه در ميان چهارهزار و 339 دانشگاه جهان كه رتبه‌بندي بر روي آن‌ها صورت گرفته است، به ترتيب در رتبه‌هاي يكهزارو 61، يكهزار و444، يكهزارو 517، يكهزارو540، دوهزار و42، دوهزارو 53، دوهزارو133، دوهزارو 145، 2 هزارو 165، دوهزارو 182، دو هزارو435، دو هزارو 632، دوهزارو 651، سه هزار و24، سه هزارو424 و سه هزارو 618 قرار گرفته‌اند. وي درباره رتبه بندي دانشگاه ها بر مبناي «نسبت استناد به هر مقاله» افزود: در تمامي حوزه‌ها، دانشگاه‌هاي علوم پزشكي شيراز، تربيت مدرس، رازي كرمانشاه، علوم پزشكي شهيد بهشتي، بوعلي‌سيناي همدان، مازندران، شيراز، تبريز، صنعتي اصفهان، علوم پزشكي تهران، صنعتي شريف، تهران، علوم پزشكي اصفهان، صنعتي اميركبير، علم و صنعت ايران و آزاد اسلامي (كل واحدها)، شانزده دانشگاه ايراني هستند كه به لحاظ «نسبت استناد به هر مقاله»، در ميان چهار هزارو 339 دانشگاه جهان كه رتبه‌بندي بر روي آن‌ها صورت گرفته، قرار گرفته‌اند و به ترتيب، رتبه‌هاي سه هزارو 156، سه هزارو 373، سه هزارو519، سه هزار و586، سه هزارو826، سه هزارو 920، چهار هزارو 112، چهار هزار و117،چهار هزار و207، چهارهزار و 251، چهار هزار و252، چهارهزار و271، چهارهزار و291، چهارهزارو 320، چهارهزار و322،چهار هزار و 328 را دريافت كرده‌اند. نوروزي در ادامه به ايسنا گفت: اين وضعيت براي دانشگاههاي ايران، در رتبه‌بندي هاي قبلي پايگاه ESI كه بر مبناي اطلاعات نمايه شده دوره 10 سال و دو ماهه اول ژانويه 2000 تا 28 فوريه 2010 صورت گرفته بود و در اول ماه مي سال 2010 (11 ارديبهشت 1389)، توسط پايگاه ESI روزآمدسازي شده بود نسبت به رتبه‌بندي اخير اندكي متفاوت بود؛ به طوري كه رتبه جهاني برخي از دانشگاه هاي ايران با تغييرات محسوسي مواجه شده است. به گفته وي، در رتبه‌بنديِ منتهي به 28 فورية 2010 پايگاه ESI، در مجموع تنها تعداد چهار هزار و 122 دانشگاه جهان موفق به حضور در يكي از رتبه‌هاي اين مؤسسه شده بودند كه در آن ميان، سهم كشور ايران 14 دانشگاه بود. در عين حال، هر يك از اين 14 دانشگاه،‌ در حوزه‌هاي موضوعي خاص در رتبه‌هاي متفاوتي قرار گرفته بودند. گفتني است، رتبه دانشگاه‌هاي ايران در حوزه‌هاي مختلف در بخش بعدي اين گفت‌و‌گو منتشر مي شود.