اخبار دانشگاهی کشور / معرفی رشته های دانشگاهی علوم انسانی 13 امرداد 1393 - 04 August 2014
معرفی رشته ی علوم حديث
ديباچه:
"... از رسول خدا(ص) سخني صادر مي‌شد كه داراي دو معني بود. سخني كه به چيز و وقت معيني اختصاص داشته و سخني كه همه چيز و همه وقت را شامل بود پس كسي كه نمي‌دانست خدا و رسول او از آن سخن چه خواسته‌اند، آن را مي‌شنيد و از روي جهل، بر خلاف واقع و بر ضد آنچه قصد شده معني و توجيه مي‌نمود. پس اين سبب‌ها باعث اختلاف مردم و پريشان ماندن آنان در روايتشان است.""خلاصه خطبه 201 نهج‌البلاغه"
خطبه 201 نهج‌البلاغه بيانگر آن است كه هرچند حديث در كنار قرآن يكي از دو مصدر دين‌شناسي است اما چون همانند قرآن از تغيير و تحريف مصون نيست،براي ورود به آن بايد به دانشي تخصصي به نام علم‌الحديث مجهز بود. دانش مهم و ارزشمندي كه امروزه در رشته علوم حديث آموزش داده مي‌شود.
رشته علوم حديث از سه منظر كلي به حديث مي‌پردازد كه اين سه منظر عبارتند از:
1ـ تاريخ و مصطلحات كه در آن تاريخ تطور، تحول و پيدايش علم‌الحديث از ديدگاه اهل تشيع و اهل تسنن بررسي مي‌شود. همچنين معنا و مفهوم و اصطلاحات علم حديث، آموخته مي‌شود. 2ـ علم‌الرجال، كه به بررسي زندگي راويان حديث مي‌پردازد. براي مثال اگر يك حديث پنج راوي داشته است، زندگي هر يك از راويان بررسي مي‌شود كه آيا راويان فوق ويژگي‌هاي لازم را براي نقل حديث داشته‌اند؟ آيا راستگو و ضابط بوده‌اند يا اينكه فراموشكار بوده و در حفظ و نقل حديث با تساهل و تسامح برخورد مي‌كرده‌اند؟ 3 ـ فقه‌الحديث كه به فهم محتواي احاديث مي‌پردازد.
توانايي‌هاي لازم :
عربي و علوم معارف اسلامي در اين رشته اهميت ويژه‌اي دارد و دانشجويان بايد در اين دروس توانمند و كارآمد باشند. همچنين لازم است به مطالعه و تحقيق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دين و فهم اسلام باشند. رشته علوم حديث از جمله رشته‌هايي است كه در آزمون سراسري از بين داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو مي‌پذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
فارغ‌التحصيل رشته علوم حديث مي‌تواند به عنوان كارشناس علوم اسلامي در دواير دولتي مشغول به كار شود و چون به زبان انگليسي نيز مسلط است، مي‌تواند به عنوان رايزن فرهنگي ايران در كشورهاي ديگر، مبلغ اسلام و اصول اسلامي گردد و در صورت ادامه تحصيل و كسب مدارج بالاتر به عنوان استاد در دانشگاه‌هاي داخل يا خارج از كشور فعاليت نمايد، چون در حال حاضر بعضي از دانشگاه‌هاي خارج از كشور مثل دانشگاه اردن يا لبنان علاقه‌مند به جذب متخصص علوم حديث شيعه از كشور ايران هستند. همچنين فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند در آموزش و پرورش به عنوان دبير ديني، مربي قرآن يا مربي امور تربيتي فعاليت نمايد.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه :
روش تحقيق ، اخلاق ، تاريخ اسلام ، سيره پيشوايان ديني ، زبان تخصصي ، منطق، آشنايي با كليات علوم عقلي، كلام و عقايد اسلامي ، تفسير مقدماتي ، صرف و نحو كاربردي ، قرائت و درك مفاهيم از متون حديثي، قرائت و درك مفاهيم از متون تفسيري، قرائت و درك مفاهيم از متون فقهي ، آشنايي با فقه مقدماتي، آشنايي با اصول فقه، قرائت و تجويد قرآن كريم، علوم بلاغي ، ترجمه عربي به فارسي، ترجمه فارسي به عربي، قرائت مطبوعات و استفاده از راديو ، مكالمه و محاضره (سمعي و بصري) ، آشنايي با فرق اسلامي، آشنايي با اديان توحيدي (زرتشتي، يهودي، مسيحيت).
دروس اصلي و تخصصي:
كتابت و تدوين حديث ، شناخت محدثان ، مصطلحات حديث ، طريق تحمل حديث ، جوامع حديثي متقدم و متأخر شيعه، جوامع حديثي متقدم و متأخر اهل سنت، اصحاب اجماع، توثيقات عام و خاص ، احاديث موضوعه ، ملاك‌هاي نقد حديث، فقه‌الحديث ، آشنايي با علم رجال، راويان عادل و موثق، راويان ضعيف، آشنايي با كتب رجال شيعه، آشنايي با كتب رجال اهل سنت، مطالعات جغرافيايي درباره رجال حديث، سيري در نهج‌البلاغه و شروح آن ، سنن‌النبي (ص)، تأثير حديث در ادبيات فارسي، سهم زنان در نشر احاديث.
منبع : پارسی داک
