اخبار دانشگاهی کشور / سربازی امریه 18 اردیبهشت 1396 - 08 May 2017
تسهیلات ویژه خدمت سربازی برای فعالان دانشبنیان کشور
دست‌اندرکاران حوزه علم و فناوری علاوه بر تمامی تسهیلات معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، استقرار در پارک‌های علم‌وفناوری و مشوق‌های دیگری نیز برای نیروهای دانشی ازجمله تسهیلات نظام‌وظیفه در نظر گرفته است.
چند سالی است که فعالیت‌های تجاری مبتنی بر ایده‌ای بدیع و واحد که در اصطلاحاً «استارت‌آپ» گفته می‌شود، رونق زیادی گرفته و جوانان این مرزوبوم با تکیه‌بر ایده‌های خلاقانه مبتنی بر فناوری، دست به ابداعات تجاری می‌زنند که سود کلانی را در قالب کسب‌وکار پدید می‌آورد.
بنابراین ماهیت کارهای استارت‌آپی را، ایده فناورانه‌ای شکل می‌دهد که برگرفته از الگویی علمی است لذا از همین حیث، تعریف ماهیت دانشبنیان ساده‌تر می‌شود.
مطابق آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، شرکت‌ها و مؤسساتی که درزمینه «گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری» و «تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل (طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده بالا» فعالیت می‌کنند، شرکت یا مؤسسه دانشبنیان محسوب می‌‌شوند.
داستان شرکت‌های دانشبنیان
حال اگر از این زاویه به فعالیت شرکت‌های دانشبنیان نگاه شود، بد نیست به تعریف مؤسس یکی از کمپانی‌های معروف استارت‌آپی توجه کنیم که «استارت‌آپ یک کمپانی نوپا است که راه‌حلی نوین برای یک مسئله دارد درحالی‌که تضمینی برای موفقیت آن از طریق راه‌حل ارائه‌شده وجود ندارد.»
ازاین‌جهت است که در دنیا تسهیلات خاص از فراهم کردن زمینه رقابت تجاری تا سوبسیدهای تحصیلی برای صاحبان ایده‌های فناورانه در نظر می‌گیرند و در کشور ما نیز با اتکا به قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان، چنین بسترهای حمایتی قانونی شکل‌گرفته است.
تسهیل سازوکار عرضه سهام شرکت‌های دانشبنیان در بازار فرا بورس، شمول معافیت مالیاتی بر درآمدهای دانشبنیان ناشی از قراردادها و فعالیت‌های تحقیق و توسعه، تجاری‌سازی و تولید محصولات و خدمات به مدت ۱۵ سال و معافیت شرکت‌های فعال در این عرصه از پرداخت هزینه‌های عوارض و حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض صادراتی تنها بخشی از حمایت‌های قانونی در نظر گرفته‌شده است.
اولویت‌دهی پارک‌های علم‌وفناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه علم‌وفناوری و مناطق ویژه اقتصادی برای استقرار شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان و تخصیص حداقل ۳۰ درصد کمک‌ها، تسهیلات و سرمایه‌گذاری‌های صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانشبنیان مستقر در مراکز رشد علم‌وفناوری، پارک‌های علم‌وفناوری، مناطق ویژه علم‌وفناوری و مناطق ویژه اقتصادی نیز از دیگر روندهای حمایتی از این قبیل شرکت‌هاست.
در کنار تمامی تسهیلات در نظر گرفته‌شده، با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری و ورود به حوزه‌های دانشبنیان همواره ریسک عدم موفقیت را نیز به دنبال دارد و فعالان این بخش همواره با دلهره‌ای در مواجهه با کلان اقتصاد مواجه هستند، مشوق‌های دیگری نیز از سوی دست‌اندرکاران حوزه علم‌وفناوری برای فعالان این بخش در نظر گرفته‌شده است.
شرایط سربازی ویژه برای نخبگان کشور
بنیاد ملی نخبگان به‌منظور پشتیبانی از فعالیت‌های تخصصی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی که به فعالیت‌های فناورانه در شرکت‌های دانشبنیان اشتغال دارند، تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی را در نظر گرفته است.
شرایط اعطای تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی به افراد فعال در شرکت‌های دانشبنیان (دانش‌آموختگان برتر فناور) طبق سیاست تدوینی این بنیاد به شرح زیر است:
۱- متقاضی باید دانش‌آموخته دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری تخصصی از یکی از مراکز آموزشی عالی، پژوهش و فناوری داخل یا خارج از کشور باشد که صحت مدارک صادره آن به تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده باشد.
۲- از زمان دانش‌آموختگی متقاضی بیش از سه سال (برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های داخل کشور) و بیش از شش سال (برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارج از کشور) نگذشته باشد.
دانشجویان دوره دکتری تخصصی مراکز آموزشی عالی، پژوهش و فناوری داخل که از پیشنهاد رساله دکتری خود با موفقیت دفاع کرده‌اند نیز در صورت موافقت استاد راهنما و تأیید دانشگاه محل تحصیل خود می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.
از شروط لازم برای متقاضیان، نام‌نویسی در سامانه مربوط به این طرح تشویقی، مواردی از قبیل گزینه‌های زیر است:
الف. دانش‌آموخته باید دریکی از شرکت‌های دانشبنیان مورد تأیید معاونت علمی و فناوری به مدت دست‌کم شش ماه (بر اساس فهرست بیمه شرکت) به‌طور تمام‌وقت به فعالیت مشغول بوده باشد.
برای مشخص شدن تأییدیه دانش‌بنیانی شرکت‌ها، سامانه‌ای از سوی معاونت علمی در نظر گرفته‌شده که اسامی تمامی شرکت‌ها تحت لیستی واحد مشخص است.
ب. میانگین کل دوره کارشناسی متقاضیان باید بیش از ۱۴ و میانگین کل دوره تحصیلات تکمیلی آنان (کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی) بیش از ۱۵ باشد.
لیسانسه‌های نخبه چه کنند؟
دانش‌آموختگان دوره کارشناسی علاوه بر شرایط فوق باید هر دو شرط زیر را نیز احراز کنند:
الف. متقاضی عضو مؤسسان شرکت دانشبنیان (عضو اولین دوره هیئت‌مدیره شرکت) یا مدیرعامل فعلی آن باشد و همچنان در شرکت فعالیت تمام‌وقت داشته باشد.
ب. متقاضی، دانش‌آموخته یکی از دانشگاه‌های برتر کشور شامل دانشگاه‌های اصفهان، آزاد اسلامی (واحد علوم و تحقیقات تهران)، تبریز، تهران، شهید بهشتی، شیراز، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، صنعتی خواجه نصیر، صنعتی شریف، علامه طباطبایی، علم‌وصنعت ایران، فردوسی مشهد، هنر تهران، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی شیراز و علوم پزشکی مشهد باشد.
چنانچه دانش‌آموخته دارای فعالیت نخبگانی برجسته‌ای است لیکن یکی از شرایط زیر را احراز نکرده است، می‌تواند اطلاعات خود را به نشانی research@bmn.ir ارسال کند تا پس از بررسی و در صورت تأیید بنیاد، امکان دسترسی وی به سامانه مهیا شود:
۱. گذشت بیش از سه سال از تاریخ دانش‌آموختگی متقاضی
۲. عدم کسب حدنصاب میانگین کل
۳- شرط کافی: متقاضی باید حائز بیشترین امتیاز از فعالیت‌های نخبگانی (شامل فعالیت‌های فناورانه، پژوهشی و آموزشی) بر اساس معیارهای بنیاد در میان متقاضیان باشد.
۴- مهم‌ترین مصادیق فعالیت‌های نخبگانی به شرح زیر است:
الف. موفقیت‌های علمی در دانشگاه (آموزشی، پژوهشی، فناورانه و...)
ب. کسب جایزه‌های تحصیلی بنیاد
ج . برگزیده شدن در جشنواره‌های علمی، پژوهشی، فناورانه مورد تأیید بنیاد
د. برگزیده شدن در جشنواره‌های معتبر ادبی و هنری یا فعالیت‌های قرآنی مورد تأیید بنیاد
ه. اشتغال در شرکت‌های دانشبنیان (عضو هیئت‌مدیره، مدیرعامل و فعالیت تمام‌وقت در شرکت دانشبنیان)
شرکت دانشبنیان باید دارای اظهارنامه مالیاتی باشد و کالاها و خدمات دانشبنیان خود را بر اساس اطلاعات اظهارنامه مالیاتی به فروش رسانده باشد.
هر یک از شرکت‌های دانشبنیان می‌تواند یک نفر و به ازای هر پنج میلیارد ریال فروش سالانه (بر اساس اظهارنامه مالیاتی) یا به ازای هر ۱۰ نفر نیروی کارشناسی شاغل تمام‌وقت در شرکت (بر اساس فهرست بیمه)، یک نفر دیگر را معرفی کند.
سهمیه مذکور تا سقف ۱۰ نفر برای هر شرکت در سال، برای مدت یک سال تعیین می‌شود و صرفاً برای همان سال قابل‌استفاده است.
لازم است متقاضیان معرفی‌نامه شرکت متبوع خود را بر اساس الگوی مذکور در سامانه ثریا (soraya.bmn.ir) تهیه و بارگذاری کنند.
هیچ نیازی به مراجعه حضوری فرد یا ارائه تقاضای مکتوب به بنیاد ملی نخبگان معاونت علمی و فناوری نیست و فرد متقاضی باید اطلاعات خود و شرکت متبوع خود را در سامانه ثریا ثبت و به‌صورت الکترونیکی مراحل آن را پیگیری کند.
پیام‌های لازم درباره وضعیت تقاضا (نقص مدارک، تأیید یا عدم‌تأیید) در همین سامانه قابل‌مشاهده است.
با توجه به اینکه امتیازهای دانش‌آموختگان به کمک نرم‌افزار تخصصی محاسبه می‌شود، لازم است:
همه اطلاعات به‌طور کامل در سامانه (soraya.bmn.ir) بارگذاری شود. بدیهی است تا تکمیل نهایی اطلاعات، فرآیند بررسی آغاز نمی‌شود.
زمان بررسی پرونده (از زمان تکمیل نهایی پرونده) در سامانه ۴۵ روز است و صرفاً پس از پایان این زمان، امکان پاسخگویی وجود دارد.
بر اساس اظهارات بنیاد ملی نخبگان، چنانچه در هر مرحله از بررسی مشخص شود متقاضی اطلاعاتی خلاف واقع را بارگذاری کرده است، متقاضی نه‌فقط از این درخواست بلکه از تمامی تسهیلات بنیاد محروم و عدم صداقت وی به دستگاه‌های ذی‌ربط اعلام و به لحاظ حقوقی موضوع پیگیری می‌شود.
چنانچه با درخواست متقاضی موافقت نشود، متقاضی مجاز است با ارتقای فعالیت‌های نخبگانی خود صرفاً یک‌بار دیگر درخواست خود را در سامانه بارگذاری کند.
دست‌اندرکاران حوزه علم و فناوری علاوه بر تمامی تسهیلات معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، استقرار در پارک‌های علم‌وفناوری و مشوق‌های دیگری نیز برای نیروهای دانشی ازجمله تسهیلات نظام‌وظیفه در نظر گرفته است.
چند سالی است که فعالیت‌های تجاری مبتنی بر ایده‌ای بدیع و واحد که در اصطلاحاً «استارت‌آپ» گفته می‌شود، رونق زیادی گرفته و جوانان این مرزوبوم با تکیه‌بر ایده‌های خلاقانه مبتنی بر فناوری، دست به ابداعات تجاری می‌زنند که سود کلانی را در قالب کسب‌وکار پدید می‌آورد.
بنابراین ماهیت کارهای استارت‌آپی را، ایده فناورانه‌ای شکل می‌دهد که برگرفته از الگویی علمی است لذا از همین حیث، تعریف ماهیت دانشبنیان ساده‌تر می‌شود.
مطابق آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، شرکت‌ها و مؤسساتی که درزمینه «گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری» و «تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل (طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده بالا» فعالیت می‌کنند، شرکت یا مؤسسه دانشبنیان محسوب می‌‌شوند.
داستان شرکت‌های دانشبنیان
حال اگر از این زاویه به فعالیت شرکت‌های دانشبنیان نگاه شود، بد نیست به تعریف مؤسس یکی از کمپانی‌های معروف استارت‌آپی توجه کنیم که «استارت‌آپ یک کمپانی نوپا است که راه‌حلی نوین برای یک مسئله دارد درحالی‌که تضمینی برای موفقیت آن از طریق راه‌حل ارائه‌شده وجود ندارد.»
ازاین‌جهت است که در دنیا تسهیلات خاص از فراهم کردن زمینه رقابت تجاری تا سوبسیدهای تحصیلی برای صاحبان ایده‌های فناورانه در نظر می‌گیرند و در کشور ما نیز با اتکا به قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان، چنین بسترهای حمایتی قانونی شکل‌گرفته است.
تسهیل سازوکار عرضه سهام شرکت‌های دانشبنیان در بازار فرا بورس، شمول معافیت مالیاتی بر درآمدهای دانشبنیان ناشی از قراردادها و فعالیت‌های تحقیق و توسعه، تجاری‌سازی و تولید محصولات و خدمات به مدت ۱۵ سال و معافیت شرکت‌های فعال در این عرصه از پرداخت هزینه‌های عوارض و حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض صادراتی تنها بخشی از حمایت‌های قانونی در نظر گرفته‌شده است.
اولویت‌دهی پارک‌های علم‌وفناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه علم‌وفناوری و مناطق ویژه اقتصادی برای استقرار شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان و تخصیص حداقل ۳۰ درصد کمک‌ها، تسهیلات و سرمایه‌گذاری‌های صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانشبنیان مستقر در مراکز رشد علم‌وفناوری، پارک‌های علم‌وفناوری، مناطق ویژه علم‌وفناوری و مناطق ویژه اقتصادی نیز از دیگر روندهای حمایتی از این قبیل شرکت‌هاست.
در کنار تمامی تسهیلات در نظر گرفته‌شده، با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری و ورود به حوزه‌های دانشبنیان همواره ریسک عدم موفقیت را نیز به دنبال دارد و فعالان این بخش همواره با دلهره‌ای در مواجهه با کلان اقتصاد مواجه هستند، مشوق‌های دیگری نیز از سوی دست‌اندرکاران حوزه علم‌وفناوری برای فعالان این بخش در نظر گرفته‌شده است.
شرایط سربازی ویژه برای نخبگان کشور
بنیاد ملی نخبگان به‌منظور پشتیبانی از فعالیت‌های تخصصی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی که به فعالیت‌های فناورانه در شرکت‌های دانشبنیان اشتغال دارند، تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی را در نظر گرفته است.
شرایط اعطای تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی به افراد فعال در شرکت‌های دانشبنیان (دانش‌آموختگان برتر فناور) طبق سیاست تدوینی این بنیاد به شرح زیر است:
۱- متقاضی باید دانش‌آموخته دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری تخصصی از یکی از مراکز آموزشی عالی، پژوهش و فناوری داخل یا خارج از کشور باشد که صحت مدارک صادره آن به تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده باشد.
۲- از زمان دانش‌آموختگی متقاضی بیش از سه سال (برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های داخل کشور) و بیش از شش سال (برای دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارج از کشور) نگذشته باشد.
دانشجویان دوره دکتری تخصصی مراکز آموزشی عالی، پژوهش و فناوری داخل که از پیشنهاد رساله دکتری خود با موفقیت دفاع کرده‌اند نیز در صورت موافقت استاد راهنما و تأیید دانشگاه محل تحصیل خود می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.
از شروط لازم برای متقاضیان، نام‌نویسی در سامانه مربوط به این طرح تشویقی، مواردی از قبیل گزینه‌های زیر است:
الف. دانش‌آموخته باید دریکی از شرکت‌های دانشبنیان مورد تأیید معاونت علمی و فناوری به مدت دست‌کم شش ماه (بر اساس فهرست بیمه شرکت) به‌طور تمام‌وقت به فعالیت مشغول بوده باشد.
برای مشخص شدن تأییدیه دانش‌بنیانی شرکت‌ها، سامانه‌ای از سوی معاونت علمی در نظر گرفته‌شده که اسامی تمامی شرکت‌ها تحت لیستی واحد مشخص است.
ب. میانگین کل دوره کارشناسی متقاضیان باید بیش از ۱۴ و میانگین کل دوره تحصیلات تکمیلی آنان (کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی) بیش از ۱۵ باشد.
لیسانسه‌های نخبه چه کنند؟
دانش‌آموختگان دوره کارشناسی علاوه بر شرایط فوق باید هر دو شرط زیر را نیز احراز کنند:
الف. متقاضی عضو مؤسسان شرکت دانشبنیان (عضو اولین دوره هیئت‌مدیره شرکت) یا مدیرعامل فعلی آن باشد و همچنان در شرکت فعالیت تمام‌وقت داشته باشد.
ب. متقاضی، دانش‌آموخته یکی از دانشگاه‌های برتر کشور شامل دانشگاه‌های اصفهان، آزاد اسلامی (واحد علوم و تحقیقات تهران)، تبریز، تهران، شهید بهشتی، شیراز، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، صنعتی خواجه نصیر، صنعتی شریف، علامه طباطبایی، علم‌وصنعت ایران، فردوسی مشهد، هنر تهران، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی شیراز و علوم پزشکی مشهد باشد.
چنانچه دانش‌آموخته دارای فعالیت نخبگانی برجسته‌ای است لیکن یکی از شرایط زیر را احراز نکرده است، می‌تواند اطلاعات خود را به نشانی research@bmn.ir ارسال کند تا پس از بررسی و در صورت تأیید بنیاد، امکان دسترسی وی به سامانه مهیا شود:
۱. گذشت بیش از سه سال از تاریخ دانش‌آموختگی متقاضی
۲. عدم کسب حدنصاب میانگین کل
۳- شرط کافی: متقاضی باید حائز بیشترین امتیاز از فعالیت‌های نخبگانی (شامل فعالیت‌های فناورانه، پژوهشی و آموزشی) بر اساس معیارهای بنیاد در میان متقاضیان باشد.
۴- مهم‌ترین مصادیق فعالیت‌های نخبگانی به شرح زیر است:
الف. موفقیت‌های علمی در دانشگاه (آموزشی، پژوهشی، فناورانه و...)
ب. کسب جایزه‌های تحصیلی بنیاد
ج . برگزیده شدن در جشنواره‌های علمی، پژوهشی، فناورانه مورد تأیید بنیاد
د. برگزیده شدن در جشنواره‌های معتبر ادبی و هنری یا فعالیت‌های قرآنی مورد تأیید بنیاد
ه. اشتغال در شرکت‌های دانشبنیان (عضو هیئت‌مدیره، مدیرعامل و فعالیت تمام‌وقت در شرکت دانشبنیان)
شرکت دانشبنیان باید دارای اظهارنامه مالیاتی باشد و کالاها و خدمات دانشبنیان خود را بر اساس اطلاعات اظهارنامه مالیاتی به فروش رسانده باشد.
هر یک از شرکت‌های دانشبنیان می‌تواند یک نفر و به ازای هر پنج میلیارد ریال فروش سالانه (بر اساس اظهارنامه مالیاتی) یا به ازای هر ۱۰ نفر نیروی کارشناسی شاغل تمام‌وقت در شرکت (بر اساس فهرست بیمه)، یک نفر دیگر را معرفی کند.
سهمیه مذکور تا سقف ۱۰ نفر برای هر شرکت در سال، برای مدت یک سال تعیین می‌شود و صرفاً برای همان سال قابل‌استفاده است.
لازم است متقاضیان معرفی‌نامه شرکت متبوع خود را بر اساس الگوی مذکور در سامانه ثریا (soraya.bmn.ir) تهیه و بارگذاری کنند.
هیچ نیازی به مراجعه حضوری فرد یا ارائه تقاضای مکتوب به بنیاد ملی نخبگان معاونت علمی و فناوری نیست و فرد متقاضی باید اطلاعات خود و شرکت متبوع خود را در سامانه ثریا ثبت و به‌صورت الکترونیکی مراحل آن را پیگیری کند.
پیام‌های لازم درباره وضعیت تقاضا (نقص مدارک، تأیید یا عدم‌تأیید) در همین سامانه قابل‌مشاهده است.
با توجه به اینکه امتیازهای دانش‌آموختگان به کمک نرم‌افزار تخصصی محاسبه می‌شود، لازم است:
همه اطلاعات به‌طور کامل در سامانه (soraya.bmn.ir) بارگذاری شود. بدیهی است تا تکمیل نهایی اطلاعات، فرآیند بررسی آغاز نمی‌شود.
زمان بررسی پرونده (از زمان تکمیل نهایی پرونده) در سامانه ۴۵ روز است و صرفاً پس از پایان این زمان، امکان پاسخگویی وجود دارد.
بر اساس اظهارات بنیاد ملی نخبگان، چنانچه در هر مرحله از بررسی مشخص شود متقاضی اطلاعاتی خلاف واقع را بارگذاری کرده است، متقاضی نه‌فقط از این درخواست بلکه از تمامی تسهیلات بنیاد محروم و عدم صداقت وی به دستگاه‌های ذی‌ربط اعلام و به لحاظ حقوقی موضوع پیگیری می‌شود.
چنانچه با درخواست متقاضی موافقت نشود، متقاضی مجاز است با ارتقای فعالیت‌های نخبگانی خود صرفاً یک‌بار دیگر درخواست خود را در سامانه بارگذاری کند.
