بررسی نظام آموزش عالی روسیه
پایان نامه دانشجویان روسی، 75 صفحه
آموزش عالي روسيه از گذشته قـابـل توجـهـي برخوردار بوده كـه فصل آغـازيـن آن را "لومانوسف" بـا تـاسيس آكـادمـي لاتين- يـونـانـي- اسلاو در مسكو گشود. طي سـال 1865، وزارت وقـت آمـوزش روسيـه تصميم بـه پـذيـرش و جذب دانـشجـويـان خارجي گرفت.اتحاد جماهير شوروي سابق نيز اين روش را اتخاذ نمود.
در دهـه 20 (سالهاي1920- 1910) دانشجوياني از کشورهاي مغولستان، تركيه، ايران و افغانستان جهت تحصيل به اتحاد جماهير شوروي آمدند.طي دهه40نيز دانشجـويـاني از اروپـا و آسيـا و ازدهه50 بـه بعد نیز از آفـريـقـا و سپس از آمريكاي لاتين به شوروي سابق رهسپار شدند.
درسال1960، دانشگاه دوستيهـاي ملل بـا هـدف جـذب دانشجويان خارجي تاسيس شد و درسال1990، بيش از120 هزار دانشجوي خـارجـي در موسسـات آمـوزش عـالي روسيه ثبت نام کردند.
ساختار آموزشي
در کشور روسیه آموزش دانشگاهي در موسسات آموزش دانشگاهي معتبر دولتي و غير دولتي ارائه مي شود. آموزش در موسسات آموزش دانشگاهي دولتي رايگان است.
موسسات آموزشي
بـه طور كلي در كشور روسيه از سه عنوان آكادمي، دانشگاه و انستيتو بـراي مـوسسـات آموزش عالي استفاده مي شود.
- انستيتو: انستيتوهاي آموزش عالي بـه ارائه رشتـه هـاي تخصصي خاص می پردازند که از آن جمله ميتوان ازانستيتو هواشناسي، انستيتو هوافضا، انستيتو معدن و انستيتو صنایع نام برد.
- دانشگاه: بـه موسسات آموزش عالي اطلاق مي شود كـه داراي رشتـه هـا و تخصص هـاي مختلفي هستند. برخي از اين دانشگاهها جامع بوده و تقريبا ازكـليه رشته هـاي دانشگاهي برخوردار هستند. از آن جمله مي توان از دانشگاه علوم پزشكي، دانشگاه فني، دانشگاه چـاپ و انتشارات، دانشگاه عـلـوم انساني و غيـره .... نام برد.
طبق مقررات، برخي از انستيتوها كه تنوع رشته هاي تخصصي آنها به حد نصاب خاصي برسد بـه دانشگاه تغيير نام يافته و در صورت برخورداري از حد نصاب كادر هيئت علمي با عنوان آكادميسين به آكادمي تغيير نام می يابند.
- آكادمي: آكادمي به موسسات آمـوزش عالي اطلاق مي شود كـه معمولاً در بخشي از علوم به تربيت دانشجو و امور پژوهشي مي پردازند. در كادر هيئت علمي اين موسسات مي بايست بيش از 5 نفر از اساتيد با عنوان علمي آكادميك يا آكادميسين عضو باشند.از جمله مهمترين آکادميهاي روسيه مي توان ازآكادمي پزشكي مسكو ، آكادمي كشاورزي مسكو ، آكادمي صنايع شيمي و آكادمي دريا اشاره کرد.
- برخي ازدانشگاهها بـا وجود سطح علمي بـالا و دارا بودن حـد نصاب كافي بدليل جامع بودن با همان نام دانشگاه باقيمانده اندکه از آن جمله مي توان از دانشگاه دولتي مسكو نام برد.
سال تحصيلي
سال تحصيلي دانشگاهي از ماه سپتامبر آغاز شده و تا ماه ژوئن به طول مي انجامد. بيشترين تعطيلات مراکز دانشگاهي از يكم ماه جولاي تا سي ام ماه آگوست است. زبان آموزشي مراکز دانشگاهي نيز روسي و گاهی انگليسي است.
سيستم تحصيلات چند مقطعي
سيستم چند مقطعي تحصيلات دانشگاهي در كشور روسيـه بـا هـدف گسترش مـراكـز آموزش عالي و رشته هاي تخصص و همچنين افزودن بر مهارتهاي علمي وفني دانش آموختگان و ايجاد تناسب با بازار كار براي متخصصين ايجاد شده است. در واقع اين سيستم تركيبي از سيستم ملي كشور روسيه و آموزش كلاسيك بين المللي و سازمان يونسكو است. مـقـاطع مختلف اين سيستم براي رشته هاي مختلف تحصيلي به شرح ذيل مي باشد:
مقطع اول: دوره آموزشي2 ساله که حاصل آن مدرك "غير تكميلي" (معادل كارداني) است.
مقطع دوم: طي اين مقطع دانشجويان آموزشهـاي پـايـه اي را در علوم، تكنولوژي علوم انساني و هـنـر طـي نموده و مهارتهـاي حرفـه اي كسب مي كنند. طول دوره 4سال و مدرك پـايـاني آن كارشناسي (B.Sc) است.
مقطع سوم: در اين مقطع متخصصاني با مهارتها و شايستگيهاي بـالا آموزش مي بينند. طـول دوره 5سال وحاصل آن مدركي با عنوان ديپلم تخصصي است که در رشته هاي مهندسي تحت عنوان کارشناسي مهندسي اطلاق مي گردد.
مقطع چهارم: طول اين دوره 6سال وحاصل آن مدرك كارشناسي ارشد M.Sc است.
مقاطع تكميلي در آموزش عالي روسيه دوره هاي دكتري و فوق دكتري هستند و امكان ادامه تحصيل ازهر يك ازاين مقاطع به مقاطع بالاتر وجود دارد.
دوره هاي پيش دانشگاهي ويژه دانشجويان خارجي
آن دسته از دانشجويان خارجي كه قصد ورود به موسسات آموزش عالي روسيه را داشته و از مدرك ديپلم متوسطه نيز برخوردار مي باشند، ملزم به گذراندن تعدادي از دروس علوم پايه علاوه برآموزش زبـان روسي طي مدت يكسال هستند.
مقاطع تحصيلي
مقطع آموزش دانشگاهي ناپيوسته كه مدت زمان 2 سال به طول مي انجامد.
آموزش پايه دانشگاهي كه مدت زمان 4سال بطول انجاميده و به كسب مدرك کارشناسي (نخستين مدرك رسمي دانشگاهي ) منتهی مي گردد.
آموزش تكميلي دانشگاهي (کارشناسي ارشد و دکتري) که مدت زمان 5-6 سال يا بيشتر طول مي انجامد.
مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته
اين دوره بطور كلي براي دانشجويان خارجي برخوردار از مدرك B.Sc. که قصد تحصيل در موسسات آموزش عالي روسيه را دارند ايجاد شده است. طول دوره كارشناسي ارشد نـاپيوسته بطور متوسط 2سال است که براي دانشجويان خارجي مدت 9ماه آموزش زبان روسي به طول مدت تحصيل اين دوره اضافه مي شود.دانشجويـان در ايـن دوره ملزم به گذراندن تـعدادي از دروس تخصصي بوده و تعداد ايـن دروس بطور متوسط10الـي 12درس مشتمل بر40واحـد درسي است.در صورتيكـه دانشجو در دوره كارشناسي برخي دروس پيش نيار ايـن دوره را نگذرانده بـاشد پـس از تطبيـق مـدارك دوره كارشناسي تعدادي درس بعنوان كسر واحد به دروس اين دوره اضافه مي شود.
بطور كـلـي تـعداد ساعات درسي دانشجو در دوره كـارشنـاسي ارشد ناپيوسته بطور متوسط نيايد از 14ساعت درسي در هفته تجاوزكند.علاوه بـر دروس تخصصي دانشجو ملزم به انجام فعاليت تحقيقاتي بعنوان پـايـان نـامه دوره كارشناسي ارشد است.
بـراي اخـذ پذيرش دوره كـارشنـاسي نـاپيوستـه مي بايست در خـواست متقاضي خـطاب بـه رئيس موسسه آموزش عالي همراه با ذكررشته تخصصي مورد تقاضا ومدارك تحصيلي و ريزنمرات دوره كارشناسي (B.Sc.) به مـوسسه آموزش عالي مـورد نظر ارسال گرديده و يـا از طريـق دفـتـر نمايندگي وزارتين آموزش عالي و بهداشت و درمان و آموزش پزشكي كه در مسكو مستقر است بصورت متمركز عمل گردد.علاوه بر اين، پذيرش شهروندان خـارجي بصورت انعقاد موافقتنامه هاي مستقيم نيز صورت می گیرد.
مقطع دكتري تخصصي(Ph.D)
دوره دكتري Ph.D. عبارت است از شكل اصلي تربيت و آمـاده سـازي كـادر عـلـمـي و آموزشي در سيستم تحصيلات تكميلي كه امكان دستيابي دانشجويان به سطح بالايي از تخصص را فراهم ساخته و بركيفيت تحصيلات آنان مي افزايد. دوره دكتري در كشور روسيه عبارت است از شكل اصلي تربيت و آمـاده سـازي كـادر علمي – آموزشي در سيستم فوق دوره كارشناسي ارشد كه امكان دستيابي دانشجويان را بـه سطح بالايي از تخصص فراهم ساخته و بر كيفيت تحصيلات عالي آنان مي افزايد.
دانشجوياني براي تحصيل در دوره دكتري پذيرفته مي شوندكه از مدرك پايان تحصيلات دانشگاهي(كارشناسي ارشد)بوده، موفقيتهايي درفعاليتهاي علمي داشته و از خلاقيت لازم در كار علمي برخوردار باشند.
تاريخ شروع سال تحصيلي در دوره دكتري در روسيه اول اكتبر هرسال است.مـدت تحصيل در دوره دكتري3 سال بوده ودر اين دوره دانشجو مي بايست حداقل سه درس فلسفه علم،درس زبان خارجي (براي دانشجويان خارجي اين درس ميتواند زبان روسي باشد) و دروس تخصصي را امتحان بدهد.
ماده درس تخصصي شامل كليه مباحث در دروس مختلفي است كه دانشجودر آن رشته تخصصي درحال تحصيل است.دانشجو مي بايست اطلاعـات عـلمي خـود را در آن رشتـه تخصصي كامل نموده و خود را به مرزهاي علمي آن رشته تخصصي برساند.
قبولي درامتحانـات اين دوره توسط هيئتي بررسي مي گردد كه توسط رئيس موسسه آموزش عالي مربوطه تعيين مي شوند.در تركيب اين هيئت حداقل2استادكرسي همان تخصص و يافوق دكتري درهمان تخصص وجود دارند.
هريك ازدانشجويان اين دوره مي بايست يك استاد راهنما با تصويب گروه آموزشي مربوطه انتخاب نمايد . استاد راهنما از ميان اعضاء هيئت هاي علمي در پـايـه استـادي و قوق دكتري انتخاب مي گردد. در برخي مـوارد بـا تصميم هيئت علمي گـروه آموزشي مربوطه از عضو هيئت علمي با درجه دانشياري نيز بعنوان استـاد راهنـمـاي دانشجـو استفاده مي شود.
دانشجويان اين دوره كـه مـطالـعـات و پـروژه هـاي تحقيقاتي خـود را در مرزهاي علم و تكنولوژي رشته تخصصي خود دنبال مي كنند مجازند همزمان دو استاد راهنما و يـا يك استـاد راهنما و يك استاد مشاور داشته باشند.
دوره فوق دكتري
دوره فوق دكتري “D.DC.”كه در روسيه به آن دكترانتوري اطلاق ميشودامكان ادامه تحصيل فارغ التحصيلان دوره دكتري كه چندين سال به امر آموزش و پژوهش مشغول بوده اند را فراهم مي سازد . طول اين دوره دو سال است وكساني در ايـن دوره پذيرفته ميشوند كه داراي مقلات ، تاليفات و تحقيقات قابل ملاحظه اي باشند و همچنين نـقـش آشكاري در پيشرفت علمي و تكنولوژيكي رشته تخصصي خود داشته باشند.افرادي كه بتوانند باموفقيت اين دوره راطي كنندواز رساله خوددفاع نمايند مدرك “D.Sc.”دريافت ميكنند سپس ايـن افـراد دو سال بـه امـر تـدريس ، پژوهش و تربيت دانشجويان دوره دكتري ميپردازند. چنانچه در اين2سال كميت و كيفيت كـارشـان ارزنده باشد به آنها لقب پروفسور (استاد كرسي) داده مي شود .
پذيرش تحصيلي
جهت اخذ پذيرش تحصيلي ارسال مدارك ذيل بطور كامل دوماه پيش از تاريخ شروع به تحصيل متقاضي به اين دفتر الزامي است :
رونوشت ترجمه شده مدارك دانشگاهي مشتمل بر مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد
كپي ترجمه ريز نمرات دوره كارشناسي ارشد متقاضي
كپي صفحات مشخصات و اعتبار گذرنامه متقاضي و همراهان
عناوين مقالات و كتب منتشره ، اختراعات و ابتكارات علمي متقاضي در صورت وجود
كپي ترجمه شده گواهي صحت مزاج متقاضي و همراهان وعدم ابتلا به بيماري ايدز
كپي نامه حمايت مالي وزارت فرهنگ و آموزش عالي براي دانشجويان بورسيه)
درخواست كتبي متقاضي براي اخذ پذيرش با ذكر گرايش و موضوع مورد علاقـه پژوهشي رساله دوره دكتري
معرفي نامه اداره بورس و امور دانشجويان خارجي
تعيين گرايش و موضوع پژوهشي پيشنهادي متقاضي براي رساله دوره دكتري
پایان نامه های دانشجویی
پايان نامه بنابه تعريف عبارت است ازمجموع نتايج علمي كشف شده اي كه توسط يك مولف به رشته تحرير درآيد.پايان نامه كارشناسي ارشد تحقيق علمي كاملي است كه حاوي نتايج تئوريك،آزمايشات علمي وابداع شيوه ها ومتدولوژي جديد در حل مسائل پيچيده علمي بوده و به عنوان پايه هاي تئوريك محسوب می شود.
حجم صفحات پايان نامه كـارشناسي ارشد بـا احـتـسـاب تـابـلوهـا ، نمودارهـا ، اشكـال و فهرست منابع نبايداز75صفحه تجاوزكند.(اشكال و تابلوهـا ممكـن است دربـخـش ضميمه بيايند).براي هردانشجوي كـارشنـاسي ارشد1استاد راهنما با درجـه علمـي بالا مشخص مي گردد. علاوه بر اين دانشجو مي تواند يك يا دو استاد مشاور داشته باشد.
دانشجوي كارشناسي ارشد مي بايست بصورت فعال به امـر تحصيل پرداخته و دروس تعيين شده و تحقيقات انفرادي خود را به موقع به پايان برده و درمهلت تعيين شده پايان نامه هاي كارشناسي ارشد خودرا براي دفاع تحويل دپارتمان مربوط وكميسيون دفاع از پايان نامه هاي كارشناسي ارشد دهد.
به منظور كنترل بر فعاليتهاي تحقيقاتي دانشجوي كارشناسي ارشد فرمهاي خاصي وجود دارد كه برنامه كار،ويژگيهاي تحقيق ،برنامه زمان بندي شده و ارزيابي دپارتمان و استاد راهنماي وي بـا نظم و ترتيب خاص و با دقت ثبت ميگردد.دفاع از پايان نامه كارشناسي ارشد ميبايست درحضور هيئت ارزياب وزارت آمـوزش عالي روسيه بوده و پايان نامه و امتحانات دانشجو به تصويب اين هيئت برسد.
مقررات آموزشي
دانشجو مي بايست هرساله گزارش پيشرفت تحصيلي و پـروژه تحقيقاتي خـود را در حـضور اعضاء هيئت علمي گروه آموزشي و دانشكده مربوطه ارائه دهد.
دانشجويان بورسيه موظفند بطور تمام وقت به امر تحصيل و تحقيق بپردازند.
دانشجويان بورسيه موظفند هر6ماه گزارش پيشرفت تحصيلي خود را بـه نمايندگـي آموزش عالي جهت ارسال به معاونت دانشجويي تحويل دهند.
دانشجوياني كه از بورس و يا وام كامل تحصيلي استفاده می کنند ،تنها مجاز به اشتغال به فعاليتهاي علمي هستند.
وزارت (آموزش عالي)موظف است مطابق آئين نامه هاي مربوطه پس ازوصول گزارش سرپرستي ها و رسيدگي به وضع دانشجوياني كه از حيث اخلاق و رفتار شايستگي ندارند و يا در تحصيلات پيشرفت لازم را حاصل نكرده اندبا تذكر قبلي نسبت به قطع بورس ، وام تحصيلي ويا ارزتحصيلي آنان اقدام نموده واز تمديد مجوزخروج تحصيلي ايشان خودداري نمايد.
سيستم فوق براي دانشجويان خارجي نيز درنظرگرفته شده است.
دانشجویان خارجی از تخفیف های ویژه رفت وآمد از طريق راه آهن، زميني وهوايي برخوردار هستند.
ارزشيابي مدارك تحصيلي خارجي
مطابق قانون فدرال روسيه مدارك تحصيلي دانشگاهي و تحصيلات تكميلي و مدارج علمي كشورهاي خارجي در صورت تائيد ارگان مربوطه دولتي مبني بـر قانوني بـودن آن در روسيه جنبه رسمي و قانوني مي يابد . ترتيب ارزشيابي مدارك و مدارج دانشگاهي وتحصيلات تكميلي كشورهاي خارجي بـدين گونه است كـه مدارك مورد نظر بـر اساس مـدارك و مـدارج علمي و آكادميك موجود در قوانين فدراسيون روسيه ارزشيابي گـرديده و در صورت وجود مقطع و رشتـه دانشـگـاهـي و تحصيلات تـكميـلي در فدراسيون روسيه ارزشيابي مي گردد.
تائيد و ارزشيابي مدارك كشورهاي خارجي ، دارنده مدرك را از رعايت قوانين و شرايط لازم جهت ورود بـه موسسه آموزشي معاف نمي سازد که از آن جمله مي توان از توانايي در مهارت زبان روسي نام برد.
سايت خبري برنا
