هراس مراکز تصمیم‌گیرنده از علوم انسانی

استاد پیشکسوت برگزیده نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی گفت: در کشور ما هراسی از علوم انسانی در مراکز تصمیم‌گیرنده وجود دارد که متاسفانه دست و پای پژوهشگر و استاد را می‌بندد.

به گزارش پرتال دانشگاهی به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی، دکتر حسین معصومی همدانی در ضیافت شام دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران در سخنانی خطاب به وزیر علوم گفت: برخی فکر می‌کنند که در علوم انسانی حقایق مسلمی وجود دارد که باید همه افراد آنها را بگویند و اگر کسی غیر از آن بگوید، شبهه وارد می‌کند.

استاد پیشکسوت برگزیده جشنواره نهم با اشاره به سابقه تحصیلی خود گفت: با توجه به تحصیلاتم موجود دوزیستی هستم که یک پای من در علوم انسانی و دیگری در علوم غیرانسانی است. رشته‌ای که در تاریخ کار می‌کنم با گذشته‌ام مرتبط است و باید تعصبی به گذشته داشته باشم اما در تشکیلات وزارت علوم از ابتدای انقلاب و شاید پیش از آن وزن تصمیم‌گیرندگانی که از حوزه علوم انسانی آمده باشند بسیار کم بوده است. این نقش بعد از انقلاب کمتر شده است.

وی افزود: اگر به دانشگاه‌های بزرگ دنیا نگاه کنید، حتی در رشته‌های علوم و پزشکی روسای آنها فلسفه و تاریخ خوانده‌اند. اما در ایران به دلیل غلبه هم‌کلاسان سابق بنده و پزشکان در وزارت علوم، تصوری از علوم انسانی  جا افتاده است که آن تصور از علوم مهندسی، پزشکی و علوم محض گرفته شده است. تصور این است که مانند علوم فنی و محض تست‌های معینی وجود دارد که منازع ندارند.

معصومی با بیان اینکه تصور ما این است که در علوم انسانی حقایق مسلمی دارد که باید همه آنها را بگویند و اگر کسی غیر از آن بگوید، شبهه وارد می‌کند، تاکید کرد: هراسی از علوم انسانی در مراکز تصمیم‌گیرنده وجود دارد که متاسفانه دست و پای پژوهشگر و استاد را می‌بندد. گمان نمی‌کنم که هیچ استاد فیزیک، شیمی،‌ زیست در کلاس همانند استاد علوم انسانی که باید همه جوانب را بسنجد تا مبادا برای او گرفتاری ایجاد نکند، دغدغه ندارد.

وی گفت: متاسفانه همه ما نوعی نگرانی داریم که آنچه می‌گوییم چه تاثیراتی خواهد داشت و این وضع حتی اگر در واقع هم عده کمی هم مسئله پیدا کرده باشند، وجود دارد و نفس این وضع سبب می‌شود دخالت ما در علوم انسانی دست به عصا و نیم بند باشد.

استاد پیشکسوت برگزیده فارابی افزود: در حوزه‌هایی که جز با بحث و جز با رفتن تا جایی که استدلال آدم را می‌برد، ناگزیر می‌شویم از وسط راه برگردیم و این برای علوم انسانی زیان‌بار است.

وی با بیان اینکه علوم انسانی باید نخبه‌گرا باشد، تاکید کرد: افزایش عجیب و غریب رشته‌های علوم انسانی در ایران که متاسفانه منجر می‌شود سطح آموزش پایین بیاید و افراد با ضوابط بسیار آسان‌گیرانه وارد این رشته‌ها می‌شوند و تا آخرین مراحل می‌روند و مدرک می‌گیرند، سبب می‌شود سطح کار ما روز به روز پایین بیاید. گمان می‌کنم اگر روزی دکتر غلامی از استادان این رشته بپرسند چند درصد استعداد دانشجویانتان پایین آمده است، پاسخ من کاهش۲۰ درصدی خواهد بود.

معصومی با مقایسه دانشجویان خود در دو دهه گذشته و امروز تاکید کرد: این افت را در دانشجویان و ثمره کار آنها حس می‌کنم. اگر چه در بین دانشجویان مان کارهای فوق‌العاده خوب هم داریم. در بین کارهای برگزیده امروز پایان‌نامه‌ای بود که آن را دیده بودم و به جشنواره آفرین گفتم که درست تشخیص داده بودند.