بومی سازی و کشت سلول های بنيادی در دانشگاه تبريز
با تلاش يازده ماهه دانشجويان و اساتيد دانشکده علوم طبيعي دانشگاه تبريز، جداسازي سلول هاي بنيادي مزانشيمال موشي و بومي سازي تکنولوژي آن با موفقيت صورت گرفت.
موسوي در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: سلول هاي بنيادي سلول هايي هستند که در تمام بافت هاي بدن وجود داشته و مسئوليت ترميم سلول هاي از بين رفته را بر عهده دارند.
مسئول تيم جداسازي سلول هاي بنيادي با اشاره به تقسيم بندي سلوهاي بنيادي به دو نوع کلي جنيني و بالغ، افزود: تفاوت اين دو نوع سلول در اين است که سلول هاي جنيني توانايي تمايز به همه سلول هاي بدن را دارند اما سلول هاي بالغ بنيادي قابليت تبديل و تقسيم به بخش محدودي از سلول هاي مشابه خود را دارند.
وی ادامه داد: هر سلول تمايز يافته عمري دارد که بعد از طي آن مدت، از بين رفته و به اين ترتيب تقسيم و تمايز سلول هاي بنيادي در بدن شروع مي شود و اين امر ترميم سلول دچار نقص را در پي دارد.
عضو هيئت علمي دانشگاه تبريز با اشاره به اهميت اين طرح، به جايگاه علمي کشورمان در بين ده کشور برتر جهان در تکنولوژي سلول هاي بنيادي اشاره کرد و گفت: با توجه به اينکه جداسازي، کشت و نگهداري سلول هاي بنيادي، تمهيدات خاصي را مي طلبد که لازمه آن ترکيب علوم زيستي و تکنولوژي است؛ از اين رو کشورهاي کمي در اين حوزه، صاحب فن هستند که کشور ما از آن جمله است.
موسوي با اشاره به ظرفيت هاي علمي و دانشگاهي استان در مطالعه و تحقيق فن آوري هاي نوين تصريح کرد: اهميت اين موضوع به حدي است که مرکز رويان وابسته به جهاد دانشگاهي، مرکزي به نام جمع آوري سلول هاي بندناف نوزاد را در اختيار دارد که طي آن سلول بنيادي هر فرد به طور مجزا در بدو تولد، جمع آوري مي شود تا در آسيب هاي احتمالي 50 سال آتي فرد، مورد استفاده قرار گيرد.
به گفته وي، اين اقدام هم اکنون در تهران با پيشنهاد خانواده فرزند و در قبال اخذ هزينه شارژ سالانه صورت مي گيرد.
موسوي درباره هدف طرح جداسازي سلول هاي بنيادي در دانشکده علوم طبيعي دانشگاه تبريز گفت: هدف، جداسازي گونه اي سلولي به نام سلول مزانشيمال موشي در ابعاد تحقيقاتي بود که در راستاي آن مطالعاتي بر روي خاصيت، توانايي و مسير هاي مختلف درگير در رشد و تمايز اين سلول ها صورت گرفت.
اين محقق با بيان اينکه سلول هاي مزانشيمال موشي قابليت تمايز به چهار رده هاي سلولي ماهيچه، استخوان، چربي و غضروف را دارا هستند،ادامه داد: در آزمايش هاي خود، پس از جداسازي سلول هاي بنيادي مزانشيمال از مغز استخوان موش، به کشت ممتد آن ها دست پيدا کرديم.
مسئول اين تيم تحقيقاتي در توضيح مراحل و جزئيات مختلف طرح گفت: ابتدا سلول هاي مورد نظر از مغز استخوان موش استخراج يافت، سپس سلول ها در بازه زماني يک تا دو ماه مورد کشت ممتد قرار گرفت.
وی افزود: در تمام مراحل ياد شده بايد ضمن حفظ شاخص ها و خواص مهم، شرايطي فراهم کرد که سلول مورد کشت از هرگونه آلودگي در امان باشد.
موسوي با بيان اينکه در حال حاضر اين سلول ها جهت انجام فعاليت هاي مطالعاتي و تحقيقاتي محيا است؛ گفت: در اين راستا و در اولين گام، هم اکنون دانشجويان دکتراي علوم پزشکي، جهت انجام مطالعات تحقيقاتي و آزمايشگاهي اين سلول ها اعلام آمادگي کرده اند.
وی با اشاره به افق کاربرد انساني از اين طرح ادامه داد: هم اکنون يکي از ايده هاي ما اين است که از اين قضيه در درمان بيماري آرتروز يا شکستگي هاي استخوان استفاده کنيم و در کنار آن تکنولوژي جداسازي و کشت ممتد انواع سلول هاي بنيادي انسان را نيز در استان به توفيق الهي نهادينه و بومي کنيم.
استاد دانشگاه تبريز افزود: البته تحقق اين امر در بُعد جهاني تا حدودي به اثبات رسيده و عملي شده است اما پرداخت به آن، اهميت بالاي طرح را در کشور نشان مي دهد.