سعید کاسکو: یکی از افتخارات هر گرافیستی انجام طراحی یک نشان تجاری است که در زمانی که برای عموم رونمایی میشود یک تجربه تمام عیار را به ارمغان می آورد.
اما در اکثر مواقع تنها طراحی یک نشان یا لوگو کفایت نمیکند، زیرا یک سازمان با تمام لایههای مدیریتی و سیاستی خود علاوه بر یک نشان نیاز به یک نام تجاری با شخصیت، هویت و دربرگیرنده اهداف سازمان دارند.
در اولین بخش از این مقاله به رابطه بین نام تجاری، هویت و نشان تجاری (آرم) میپردازیم.
نام تجاری، هویت تجاری و آرم (Brand vs. Identity vs. Logo)
نام تجاری به درک بصری و بازخورد احساسی و هیجانی از محصولات و خدمات سازمان وابستگی دارد؛ همچنین به نوع محاورۀ مشتریان با یکدیگر دربارۀ شرکت و چگونگی نقل قول و انتشار آن نیز وابسته است.
یک نام تجاری مجموعهای از انتظارات، خاطرات ، داستانها و روابط است که به اتفاق یکدیگر ، منجر به تصمیم مصرفکننده برای انتخاب یک محصول یا خدمات میشود.
هویت یک حالت منسجم از کلیه عوامل بصری (و البته احساسی) است که عبارتند از : بسته بندی، پیام ها، پروژههای دیجیتال، رایحه، رنگ و غیره.
لوگو در مرکز این دیدگاه بصری قرار دارد بطوری که مشتریان بتوانند به وجه تمایز بین محصولات یک برند تجاری را شناسایی کنند، به اشتراک بگذارند و همچنین آن برند را به خاطر بسپارند.
معمولاً آرم یا لوگو به صورت یک نشان(ساین) یا تایپوگرافی(لوگوتایپ) و یا متشکل از هر دو(لوگو) طراحی میشود،در تصویر زیر میتوانید اصول پنجگانۀ طراحی لوگو را ببینید:
و حال بپردازیم به فازهای عملیاتی برای طراحی هویت برند:
فاز اول : ( پژوهش، شخصیت برند و آغاز طراحی – Research, Vision & Design Brief )
مهمترین بخش مربوط به عمق تحقیقات بازاریابی و اندازه شرکت میشود که هدایت کننده و ستون اصلی ادامه روند پروژه است که در ذیل به سوالات بنیادی جهت کشف روشهای کمی و کیفی آن میپردازیم:
- درک مخاطبین از محصولات و خدمات شما در مقابل رقبا در بازار ؟
- موقعیت نام تجاری شما چیست؟ جوابهایی برای سوالاتی مانند: چه چیز، چگونه، برای چه کسی، کجا، چرا و چه زمانی؟
- مخاطبان شما چه کسانی هستند؟ محصولات و خدمات شما، کجا با مشتری ارتباط بر قرار میکنند؟ و این ایجاد ارتباط کجا و چگونه به کمک شما میآید که مشتری به شما فکر کند و یا محصول شما را انتخاب کند؟
- محصول شما و مواد تشکیل دهنده و فرایند ساخت آن چیست؟
- ارزش، سود و رسالت محصول شما چیست؟
- چشمانداز برند شما چیست؟
- و همچنین موضوعات مرتبط با هویت برند میتواند مواردی از این قبیل باشد: آگاهی از بازار ، ارزش مصرفکننده، درک نام تجاری در مقابل رفتار مصرف کننده و همچنین تغییرات همیشگی تمایلات مربوط به ارتباطات نام تجاری و مصرف کننده.
فاز دوم : ( لوگو، هویت، و راهنما – Logo, Identity, & Guidelines )
پس از فاز تحقیقاتی اول و تهیه یک تعریف مختصر درباره طراحی، نوبت به شروع طراحی لوگو و هویت سازی است:
- آرم یا لوگو
طبق روال معمول اولین قدم در طراحی آرم با اتود زدنهای دستی بر روی کاغذ است که این طرحها شاید ۱۰۰ ها بار تکرار شود تا جهت تائید نهایی و اجرای دیجیتال آماده شود.
- ساختار و روش هویت سازی
معمولاً ساختار و روش هویت سازی پس از پایان کار طراحی آرم آغاز میشود.
هویت سازی مانند یک زبان بصری در لوگو نمایان میشود و بهترین نوع طراحی به گونهایی باید باشد که علاوه بر داشتن ساختاری ثابت پویایی لازم را داشته باشد.
خطمشی یک لوگو شامل شکل، فونت، رنگ و طرحبندی آن میشود که باعث میشود لوگو شخصیت پیدا کند.
ساختار هویت برند بهگونهای تنظیم میشود که حتی محل استفاده و اندازه لوگو در جاهای مختلف، فونت و رسمالخط بکار رفته در بسته بندی و هرجای دیگر در آن لحاظ شده باشد.
بهتر است راهنمای استفاده از برند (کتابچۀ برند) را در اختیار افرادی قرار دهید که میخواهند لوگو را استفاده یا منتشر کنند (چاپخانه، شرکتهای پیمانکار و …)
فاز سوم : ( نظارت و بهروز نگهداشتن نام تجاری – Monitoring & Rebranding )
در آخر بعد از تولد هویت نام تجاری و معرفی آن، میبایستی آنرا مانند موجودی که زنده است و نفس میکشد و چه تقابلی با مشتریان دارد زیر نظر داشت.
در نهایت با صرفنظر از زمان در صورتی که بازار هدف شما تغییر کرد و یا محصولات شما دستخوش تغییر شدند زمان آن رسیده است که شما هویت تجاریتان را عوض کنید و اصلی ترین دغدغه شما باید این باشد که با حفظ نزدیکی و همسانی، علامت تجاری جدید را خلق کنید که مشتری آنرا به یاد بیاورد.