معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی با اشاره به اتفاقات اخیر دانشگاه فردوسی ابراز امیدواری کرد این اتفاقات موجب تحکیم استقلال دانشگاه شود.
دکتر علی یوسفی در نشست علمی و فرهنگی «هنر، ضرورتی انکارناپذیر» که دیروز در تالار رجایی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی برگزار شد، با اشاره به احضار و بازداشت خود تصریح کرد: کانون موسیقی دانشگاه که کانونی دانشجویی و فعال است و براساس مقررات مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی حق فعالیت موسیقایی را در دانشگاه دارد، درخواست فعالیتی داد که ابتدا میخواستند علیرضا قربانی در دانشگاه اجرا داشته باشد که ما پس از مدتی با جمعبندی و ارزیابی، به این نتیجه رسیدیم که حساسیتهایی در محیط پیرامون وجود دارد.
وی ادامه داد: به جهت حساسیتهای قبلی و مخالفتهایی که در چند سال قبل بود، از اعضای این تشکل خواستیم که از این گزینه صرف نظر کنند تا تفسیر نادرستی از این اقدام به عمل نیاید؛ پس از آن سراغ حسامالدین سراج رفتند که آن هم به نتیجه نرسید؛ در نهایت قرار شد این برنامه با اجرای گروه موسیقی دلشدگان که گروهی سنتی در مشهد است، همراه با سخنرانی در خصوص جایگاه موسیقی ملی، با حضور دکتر محمد حقگو، برگزار شود.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه «برگزاری این برنامه در هیات نظارت دانشگاه مصوب شد» بیان کرد: با ملاحظات متعدد، اعلام شد که کانون موسیقی میتواند کار خود را انجام دهد؛ به محض این موافقت هجمه سنگینی از داخل و بیرون محیط دانشگاه به وجود آمد؛ ما در خصوص مخالفتها نیز موضعی نداشتیم چون مخالفت از طریق پیامک، ارسال نامه و حتی تجمع دارای مجوز ایرادی نداشت.
وی تاکید کرد: شب اول برگزاری این برنامه که قرار بود در دو نوبت، برای بانوان و آقایان، اجرا شود، دستوری به ما رسید که این برنامه لغو شود؛ این مساله پیشتر سابقه نداشت؛ در واقع ما به جز این مساله، پیشبینی همه چیز را کرده بودیم؛ انجام این مساله امکانپذیر نبود چون موجب تشنج در فضای دانشگاه میشد، ضمن اینکه با اصل حیثیت و استقلال دانشگاه هم برخورد داشت.
یوسفی با بیان اینکه «پیش از برگزاری این مراسم اطلاعرسانی لازم به مسئولین ذیربط نیز صورت گرفته بود» گفت: ما به استاندار و معاون سیاسی وی و حتی به امام جمعه نیز اطلاع داده بودیم.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی عنوان کرد: پس از اجرای این برنامه دکتر کافی به عنوان اینکه امر قضایی نادیده گرفته شده، احضار شد و ما پیشبینی نمیکردیم که بازداشت صورت گیرد؛ خوشبختانه دولت و وزیر علوم همان روز جلسه هیات دولت تشکیل دادند و پنج نفر از وزرا توسط دولت مامور میشوند به شکلی جدی در همان روز این بحث را پیگیری کنند؛ پس از رایزنیهای صورت گرفته مساله حل شد.
وی تاکید کرد: البته از این جهت که امر قضایی نافذ است، نوعی تناقض به وجود آمد؛ در حقیقت از یک سو استقلال دانشگاه و از سوی دیگر امر قضا مهم است؛ براساس نوعی سوءتفاهم و سوءتفسیری که از مسئولیتها وجود دارد، این اتفاق افتاد؛ اگر نتیجه این اقدام منتهی به مصوبهای، قنونی و یا ماده واحدهای در خصوص منع مداخله در دانشگاه شود، مفید خواهد بود؛ خوشحالیم که واکنش مسئولین نسبت به این اقدام انجام شده بسیار خوب بود؛ امیدواریم شواری عالی انقلاب فرهنگی مصوبهای را بگذراند که جلوی هرگونه مداخله احتمالی را بگیرد.
یوسفی با ارایه نقدی گفتمانی در خصوص حوادث اخیر مربوط به برگزاری برنامه موسیقی در دانشگاه فردوسی تصریح کرد: من در این حوادث خیری بزرگ میبینم که آن ایجاد فضای گفتوگو راجع به موضوعی است که خیلی مخفی و تابویی بود و کمتر به آن پرداخته میشد و همیشه محدودیتها و فشارهای آن مورد توجه قرار میگرفت.
وی ادامه داد: هنر امری ضروری و انکارناپذیر است و من این نیز این مساله را میپذیرم که گفتمان هنر دوستانه باید مکمل گفتمان علمی و آکادمیک باشد و با یکدیگر آمیخته باشد تا خلاقیت و نوآوری در محیط دانشگاهی رخ دهد.
یوسفی با ارایه تعریفی از هنر عنوان کرد: هنر بیان و نمایش خلاقانه احساسات و ترکیب خلاقانه آن است؛ در حقیقت عنصری کلیدی در هنر به نمایش درمیآید که آن احساسات آدمی است؛ وجه خلاقانه و عنصر زیباییشناختی عنصری ذاتی است؛ در واقع زیبایی در ذات هنر است و از این جهت هنر در هر شرایطی امری پسندیده به شمار میرود.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه «حس مثبتی که نسبت به هنر وجود دارد ناشی از همین عنصر زیباییشناسانه است» گفت: هیچگونه نازیبایی را نمیتوان به هنر نسبت داد؛ مثلا ما گاهی اوقات آزادی را با ولنگاری نسبت میدهیم در حالی که آزادی ارزشی فینفسه بوده و همواره فضیلت دارد.
یوسفی خاطرنشان کرد نسبت نادرست دادن به هنر باید از شمول تعریف هنر خارج شود؛ در ذات هنر زیبایی است و از این جهت خیر است و هیچ چیز نمیتواند خیر را از هنر بگیرد؛ اگر اینطور باشد، دیگر با هنر مواجه نیستیم؛ مثلا در مورد موسیقی اینکه به دو نوع حلال و حرام تقسیم میشود، ناشی از تفکری است که ناشی از این احساسات است؛ در حقیقت در هر تفکری احساسی هم وجود دارد.
وی با اشاره به کارکردهای اجتماعی انواع هنر تصریح کرد در بحث موسیقی نوعی نمایش خلاقانه و ترکیب احساس به شکل بارزی وجود دارد؛ هماهنگی و هارمونی به نحو اعلا در موسیقی تجربه میشود و همه زیبایی آن هم به این دلیل است؛ ترکیب احساسات موجب این میشود که یک موسیقی شاد و یکی حزنانگیز باشد.
معاون فرهنگی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: برجستگی و فضیلت موسیقی به هنرهای دیگر در همین ترکیب خلاقانه احساسات است؛ موسیقی موجب ترکیب احساسات ابتدایی و به وجود آمدن احساسات نابتر میشود؛ به دلیل آثاری که همواره بر موسیقی مترتب هست، باعث میشود که بتوان همواره از آن دفاع کرد.
یوسفی تاکید کرد: از این منظر ضروری است که به این موضوع به شکلی همهجانبه پرداخته شود؛ در پس هر احساسی تفکری هم وجود دارد که موجب ارزیابیهای مثبت و منفی از یک فعالیت هنری میشود؛ یک موسیقی اجرا میشود و مخالفان و موافقانی دارد؛ این موافقت و مخالفت را باید در چه چیزی جستجو کرد.
وی اضافه کرد ممکن است بر پایه تفکری گفته شود این موسیقی لهوی است و نوعی گناه و سرکشی در آن رخ داده است؛ از منظر تفکری دیگر هم ممکن است این موسیقی حلال تلقی شود؛ بنابراین باید در مباحث مربوط به موسیقی روی زمینههای تفکر و اندیشهای که تفسیر مثبت یا منفی از امر هنری را به وجود میآورد، حساسیت داشت؛ پس از آن ببینیم که با وجود این اختلاف دیدگاه، چگونه میتوان در محیط دانشگاه فعالیت سازنده داشت.
یوسفی تاکید کرد ما ادله فراوان و زیادی در دفاع از هنر و هنردوستی و مکمل بودن آن در کنار گفتمان علمی و آکادمیک داریم.