گول تبلیغات «اعزام نيروی کار به خارج» را نخورید !

گول تبلیغات «اعزام نيروی کار به خارج» را نخورید !

۱۰۰ مرکز کاريابي و موسسه مهاجرتي غير مجاز در کشور فعاليت دارند


«ما براي هر سليقه، هر ميزان تحصيل و هر فرد متقاضي کار در خارج کشور پيشنهادي مناسب داريم، حق انتخاب با شماست. با ما همراه شويد، در اين آژانس دروازه هاي ۵ قاره جهان به روي شما باز است».

اين متن آگهي يک آژانس فعال در امر اعزام نيروي کار به خارج از کشور است. در حالي که رونق کار در دفاتر مهاجرتي است متوليان از فعاليت بيش از ۱۰۰ دفتر کاريابي و موسسه مهاجرتي غير مجاز در کشور نيز خبر مي دهند.

درآمد حاصل از فعاليت هاي غير مجاز به جيب چه کساني مي رود؟ و سرنوشت افرادي که قرباني کلاهبرداري ها در اين بخش شده اند چيست و چه بايد کرد؟


تبليغات وسيع

«اعزام نيروي کار به خارج» يکي از آگهي هاي برخي رسانه ها به ويژه شبکه هاي ماهواره اي و اينترنتي است و موسسات مهاجرتي با ورود به اين حوزه گوي سبقت را از کاريابي ها ربوده اند.

متاسفانه عملکرد برخي موسسات غير مجاز در اين عرصه منجر به کلاهبرداري و نارضايتي متقاضيان کار در خارج از کشور شده است.

يک کارشناس رشته عمران که با اميد يافتن کار به يکي از کاريابي ها مراجعه کرده و مدارک لازم براي سفر به کشور امارات را تهيه کرده است مي گويد: از طريق يک وبلاگ در اينترنت با اين موسسه کاريابي آشنا شدم و تحقيقاتي هم درباره قانوني بودن فعاليت آن نکرده ام. دوست دارم کاري مناسب داشته باشم و خيلي هم ارتباط داشتن آن با رشته تحصيلي ام مهم نيست و اين مرکز قول داده است برايم کاري در دبي پيدا کند.

وي در پاسخ به اين سوال که آيا وجهي هم بابت ثبت نام پرداخت کرده ايد؟ مي گويد: الان ۲ ميليون تومان پرداخت کرده ام و شرکت بعد از ترجمه و تاييد مدارکم و فراهم شدن زمينه کار در دبي هم ۲۰ درصد قرارداد يک سال کارم را مطالبه کرده است.

وي از وقوع برخي کلاهبرداري ها در قالب اعزام نيروي کار به خارج توسط کاريابي هاي غير مجاز و موسسات مهاجرتي اظهار بي اطلاعي مي کند و تنها دغدغه اش را يافتن کار و شغلي مناسب مي داند.

يک پرستار متقاضي کار در خارج از کشور هم به خراسان مي گويد: پارسال اعلام شد که تعدادي پزشک و پرستار مي توانند به عنوان نيروي کار به قطر اعزام شوند ولي به چند کاريابي مراجعه کردم و آن ها فقط براي اعزام نيروهاي فني و پزشکي به استراليا، کانادا و ايتاليا برنامه داشتند و چون فعاليت آن کاريابي ها مشکوک بود دنبالش نرفتم.

«روشن فکر» مي افزايد: موسسات مهاجرتي با تبليغات فراوان به سمت جذب افراد به بهانه ادامه تحصيل و کار پردرآمد در خارج رفته و با دريافت هزينه هاي کلان براي متقاضيان ويزاي اقامت و کار در خارج از کشور مي گيرند و در کنار اين پديده شاهد رواج يافتن اعزام نيروي کار به خارج توسط اين موسسات هستيم وچون وزارت کار در جريان قراردادها و فعاليت آن ها نيست اگر مشکلي براي اين افراد به وجود بيايد کسي پاسخگو نيست.

يک موسسه کاريابي در خارج از کشور که اطلاعيه هايي را براي اعزام نيروي کار به ايتاليا، قطر، پرتغال و انگلستان در فضاي مجازي منتشر کرده مدعي است صدور نيروي کار ارزش افزوده اي است که به اقتصاد کشورهاي صادرکننده نيرو منتقل مي شود و ما نيز براي رشد و شکوفايي اقتصاد داخلي، کاهش نرخ بيکاري و در نهايت انتقال درآمد حاصله از فعاليت هاي نيروي کار صادراتي به کشور فعاليت مي کنيم.

در اين سايت کاريابي شماره تلفن هايي براي تماس متقاضيان اعلام شده که اصلا جوابگو نيست و به نظر مي رسد از راه هاي ديگري جذب مشتري خاص دارد.


وعده هايي براي ساماندهي

اگرچه وزارت کار و امور اجتماعي از اواسط سال ۸۸ درباره فعاليت موسسات کاريابي غيرمجاز هشدار داده و حتي براي ساماندهي و برخورد با آن ها ضرب الاجل صادر کرده بود اما تازه ترين خبرها حکايت از فعاليت ۱۰۰ موسسه غيرمجاز در اين راستا دارد و به ادعاي متوليان امر نبض بازار اعزام نيروي کار به خارج از کشور در دستان مهاجرتي هاست.

«عليرضا ولي پور» مدير کل دفتر هدايت نيروي کار و کاريابي هاي وزارت کار اوايل شهريور ماه ۸۸ اعلام کرده بود وزارت کار و امور اجتماعي با همکاري دستگاه قضايي و انجمن صنفي کاريابي ها طرح ساماندهي و برخورد با موسسات غيرمجاز را اجرا مي کند.

او گفته بود طبق ماده ۲ آيين نامه اجرايي قانون مجازات اشتغال به حرفه کاريابي و مشاوره شغلي هرگونه فعاليت در امور کاريابي هاي داخلي و خارجي بدون اخذ مجوز از وزارت کار ممنوع است.

اين مسئول ۲۱ شهريور ماه ۸۸ هم در خبري که سايت وزارت کار منتشر کرده بود اعلام کرد فعاليت شرکت ها و موسسات مهاجرتي و کاريابي هايي که بدون مجوز وزارت کار اقدام به اعزام نيروي کار يا رواديد کار مي کنند ممنوع است.

بهمن ماه همان سال هم «حميد حاجي عبدالوهاب» معاون سرمايه انساني و توسعه اشتغال وزير کار و امور اجتماعي به موسسات کاريابي اولتيماتوم داد و اعلام کرد: به موسسات کاريابي که فقط به دنبال معيشت خود باشند و براي کارجو دلسوزي نکنند مجوز نمي دهيم.

اما با اين تفاسير بازار اعزام نيروي کار به خارج کشور در حالي با رکود دست و پنجه نرم مي کند که موسسات مهاجرتي براي فراهم کردن شرايط اقامت و کار ايرانيان در خارج از کشور بازار پررونقي دارند.


رقابت نابرابر

به اعتقاد کارشناسان موضوع فعاليت رسمي و غيررسمي موسساتي تحت عناوين مهاجرت مسئله اي است که به دليل انجام اقدامات غيرقانوني و خروج از چارچوب متداول اعزام به خارج افراد بايد در برنامه ساماندهي و نظارت قرار گيرد چرا که صورت گرفتن رقابت هاي نابرابر با کاريابي هاي بين المللي رو به افزايش است.

«حميدرضا فلاح» از دست اندرکاران اين حوزه به ما مي گويد: در حال حاضر فعاليت هاي مختلفي ازجمله اعزام نيروي کار به خارج، ويزاي مهاجرت، زندگي و اقامت، سرمايه گذاري، تحصيل و مواردي از اين قبيل توسط دفاتر مهاجرتي صورت مي گيرد به نحوي که رونق ايجاد شده در اين بخش به مراتب بيش از دفاتر کاريابي بين الملل است که از سوي وزارت کار و امور اجتماعي فقط مجوز اعزام نيروي کار به خارج دارند.

وي با اشاره به اين که تبليغات موسسات مهاجرتي عموما از طريق رسانه هاي مجازي، شبکه هاي اينترنتي، شبکه هاي ماهواره اي خارجي و بعضا روزنامه هاي داخلي با عناوين مختلف انجام مي شود، مي افزايد: در حالي که ۳۰ تا ۴۰ موسسه کاريابي و اعزام نيروي کار به خارج با مجوز وزارت کار در کشور فعاليت دارند ولي بيشترين رونق در بازار مهاجرت و خروج از کشور افراد وجود دارد و اقامت در خارج همراه با کار اقدامي است که توسط شرکت ها و موسسات مهاجرتي انجام شده و مي شود.


سرگرداني متقاضيان

اما نتيجه رقابت نابرابر آژانس هاي کاريابي بين المللي و موسسات مهاجرتي چيست؟

«بابک هاشمي پور» رئيس کانون انجمن هاي صنفي کاريابي و دفاتر مشاوره شغلي کشور به ما مي گويد: متاسفانه به دليل برخي خلاءهاي قانوني، دفاتر مهاجرتي به راحتي وارد عرصه کار شده اند و با استفاده از تبليغات وسيع در رسانه هاي مجاز و غيرمجاز و با استفاده از فرمول کاريابي ها، اقدام به جذب افراد و اعزام به خارج مي کنند در صورتي که فقط کاريابي ها مجاز به اعزام نيروي کار به خارج هستند.

وي با اشاره به اين که بيش از ۱۰۰ دفتر کاريابي و موسسه مهاجرتي در کشور به ويژه در شهرهاي بزرگي چون تهران فعاليت دارند مي افزايد: نتيجه رقابت کاريابي ها و موسسات مهاجرتي واگذاري موضوع مهم اعزام نيروي کار به خارج به دفاتر مهاجرتي بوده است چرا که دفاتر مشاوره شغلي و کاريابي با آيين نامه ها و قوانين دست و پاگيري مواجه هستند و در عرصه رقابت موسسات مهاجرتي موفق تر بوده اند.

به گفته وي در حال حاضر در برخي موارد کاريابي ها و دفاتر مهاجرتي فصل مشترک داشته و کارهاي آن ها به هم ربط دارد ولي در جاهايي هم اين ارتباط وجود ندارد. در بحث تهيه ويزا و مهاجرت در مقصد هم کار پشتيباني لازم است و موسسات مهاجرتي بايد فعاليت داشته باشند ولي در آيين نامه کاريابي ها و عموما روح کاريابي اين نسبت ها ديده نشده است.

«هاشمي پور» تصريح مي کند: البته در آيين نامه جديد و ماده ۳۵ کاريابي ها قيد شده که اگر نيروي کار اعزام به خارج شده نياز به خدمات ديگري در مقصد داشته باشد کاريابي ها مي توانند مثل موسسات حقوقي وکالتي، مهاجرتي و اقامتي معتبر کار کنند.

رئيس کانون انجمن هاي صنفي کاريابي و دفاتر مشاوره شغلي کشور مي گويد: در حال حاضر ما فعاليت موسسات مهاجرتي در حوزه جذب و اعزام نيروي کار به خارج را رسمي نمي دانيم و متاسفانه اين قبيل شرکت ها هم از مقررات تمکين نمي کنند.

ولي پيگيري يک هفته اي خراسان ومکاتبه براي گفت و گو با مسئولان وزارت کار واموراجتماعي ودفتر امور بين الملل واشتغال خارج ازکشور به نتيجه اي نرسيد.


نظارت و کنترل

يکي از خواسته هاي فعالان در حوزه کاريابي و مشاوره شغلي از مسئولان مرتبط در دولت سر و سامان دادن به فعاليت هاي مرتبط با اعزام نيروي کار به خارج و کاريابي بين المللي است. در حالي که اعزام نيروي کار در حيطه وزارت کار، اعزام دانشجو با مجوز وزارت علوم و اعزام کارآفرين، اعزام افراد براي اقامت در خارج و انجام امور مربوط به ثبت شرکت در خارج کشور در دفاتر مهاجرتي انجام مي شود فعالان دفاتر کاريابي و مشاوره شغلي مدعي هستند که ساماندهي اين حوزه و جلوگيري از فعاليت مراکز غيرمجاز جلوي سودجويي از مردم را خواهد گرفت.

رئيس کانون انجمن هاي صنفي دفاتر کاريابي و مشاوره شغلي کشور در اين باره به ما مي گويد: براي رفع اين معضل و از بين بردن رقابت هاي ناسالم در اعزام نيروي کار به خارج از کشور از طريق همکاري اتاق بازرگاني، سازمان توسعه تجارت، وزارت امور خارجه و وزارت کار و امور اجتماعي کارهاي مربوط به دفاتر مهاجرتي را مورد پي گيري قرار مي دهيم و تلاش مي کنيم که ساماندهي در اين حوزه صورت گيرد.

«بابک هاشمي پور» مي افزايد: شديدا موضوع را پي گيري مي کنيم تا فعاليت هاي حوزه کاريابي بين المللي را از يک کانال هدايت کنيم و اميدواريم به زودي کار يکپارچه شدن و ساماندهي اين دفاتر و موسسات انجام شود و از مراجعي چون اتاق بازرگاني هم کمک مي گيريم که هر يک از اين دفاتر و موسسات وظايف خود را انجام دهند تا مشتريان سرگردان نباشند و راهنمايي ها و هدايت نيروي کار مناسب و ارائه خدمات بهتر باشد.

به گفته وي موسسات غيرمجاز مهاجرتي با وجود آن که مدعي هستند که کاريابي نمي کنند ولي در اين حوزه فعال هستند و ما در هر جا که موسسات و دفاتر مهاجرتي از کلمه کار، کاريابي و اشتغال استفاده کنند عليه آن ها اعلام جرم مي کنيم و از طريق حراست ادارات کار و امور اجتماعي و واحد حقوقي انجمن هاي صنفي پي گير اين تخلفات هستيم.


برنامه توسعه و آينده

در برنامه چهارم توسعه، اعزام صدهزار نيروي کار به خارج کشور مطرح شده بود ولي به ادعاي مسئولان مرتبط، اين امر هرگز محقق نشده است.

«مهرداد ايوبي» رئيس هيئت مديره انجمن صنفي دفاتر مشاوره شغلي و کاريابي هاي بين المللي ايران چندي قبل اعلام کرد: قرار بود در برنامه چهارم توسعه صد هزار نيروي کار به خارج از کشور اعزام شود ولي اين امر تحقق نيافت و عملکردها تحقق اعزام فقط ۱۰ هزار نفر را نشان مي دهد.

وي گفته است در سال ۸۹ آمار اعزام نيروي کار به خارج از کشور ۲ هزار و ۲۰۰ نفر بوده است. اين مسئول در عين حال تاکيد کرده است هدف از اعزام نيروي کار به خارج جلوگيري از قاچاق و خروج غيرقانوني و فرار مغزها از کشور است.

البته براي اعزام نيروي کار به خارج در سال جاري اواخر پارسال تفاهم نامه اي ميان دو وزارت خانه بازرگاني و کار و امور اجتماعي و انجمن کاريابي هاي بين المللي ايران منعقد شده است که امسال محور اصلي اعزام نيروهاي کار ايراني به خارج از کشور است.

«حسن کرباسي» دبير انجمن صنفي کاريابي هاي بين المللي کشور در توضيح اين خبر به «خبرآنلاين» مي گويد: هدف مد نظر اين تفاهم نامه اعزام بيش از ۵ هزار نيروي کار ايراني به کشورهاي ديگر طي ۲ سال است و کشورهايي که ظرفيت پذيرفتن نيروي کار را دارند کشورهاي قطر، استراليا، کانادا و دانمارک هستند و رشته هاي مورد نياز هم پزشکي، پيراپزشکي و مهندسي مانند جوشکاري، برق و مکانيک است.

به هر حال با توجه به اين که بسياري از کشورها با صدور نيروي کار و کسب درآمد از اين راه به نوعي براي اتباع خود اشتغال زايي مي کنند بايد با فراهم کردن زمينه لازم و ساماندهي بخش هاي هدايت نيروي کار و کاريابي بين المللي امکان حضور نيروي کار متعهد و متخصص از کشورمان در ساير نقاط دنيا فراهم شود.


چکيده گزارش

اين روزها بازار کاريابي در کشورهاي خارجي رونق خاصي دارد. مي توانيد با يک جست وجوي ساده در اينترنت ببينيد که چندين شرکت داخلي و خارجي در اين زمينه فعالند و هر يک وعده هايي زيباتر و جذاب تر از ديگري داده است. از طرفي تداخل و موازي کاري شديدي بين شرکت هاي مهاجرتي، آژانس هاي مسافرتي و موسسات کاريابي در اين زمينه صورت گرفته. رقابت ناسالمي که بعضا براي متقاضيان کار در خارج کشور مشکلات عديده اي را به وجود آورده است و وزارت کار بارها و بارها اعلام کرده که فعاليت اکثر اين موسسات غيرقانوني است ولي با وجود اين اعلام موضع هنوز ساماندهي مشخص و ملموسي صورت نگرفته و اين رقابت ناسالم کماکان ادامه دارد و متقاضيان واقعي کار در خارج کشور نمي دانند به کدام آژانس ، شرکت يا موسسه مي توانند اعتماد کنند.

منبع: خراسان