افكار عموميpublic opinions افكار عمومي، عكس العمل بخش عمدهاي از جامعه است، در برابر حوادثي كه براي جامعه رخ ميدهد، و بيشتر ناشي از احساس است تا استدلال. برخي انديشمندان نيز گفتهاند؛ افكار عمومي چيزي جز صداي مردم نيست كه با پويايي توانمند خود، سرنوشت جامعهها را رقم ميزند. بنابراين ميتوان گفت: افكار عمومي، مجموعه افكار فردي است كه در يك شرايط رواني و فضاي اجتماعي خاص متعدد و منسجم ميگردد، به گونهاي كه با از بين رفتن آن شرايط و فضاي جمعي، افكار عمومي متعدد و منسجم نيز از بين خواهد رفت. افكار عمومي گروههاي مختلف جامعه نسبت به امري خاص، مانند: پديدههاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و ...داراي جلوههاي مثبت يا منفي است؛ كه گاهي با ابزار و وسايل ارتباط جمعي مانند روزنامهها، راديو و تلويزيون، منعكس ميشوند و گاهي نيز انعكاس نمييابند. افكار عمومي دربارۀ موضوعات خاص و مجموعه عقايد همه افراد، در يك جامعه معيّن بحث ميكند، و موضوع آن را بيشتر امور مربوط به عامۀ مردم و مسايل مرتبط با سياست اجتماعي تشكيل ميدهند. همچنين از افكار رايج تمايز دارد؛ چرا كه افكار رايج عبارت از شيوۀ قضاوت يا نگرشي نسبتاٌ گسترده و لیكن بدون پويائي و با حالتي خنثي ميباشد. امّا افكار عمومي تشكيل دهندۀ نيرويي جمعي است كه قادر به اعمال فشار ميباشد. تفاوت افکار عمومی و احساس جمعی افكار عمومي، متضمّن وجود دادههايي عيني است كه اساس آن را تشكيل ميدهند و ضمن امكان آميزش با شور و هيجان از حداقل تفكر و استدلال نيز برخوردار ميباشند. اما احساس جمعي صرفاٌ عاطفي بوده و معمولاٌ پايه و اساسي در واقعيّت ندارد. ویژگیهای افکار عمومی دانشمندان معتقدند كه افكار عمومي چهار ويژگي اصلي دارند: - جهت، - شدّت، - برجستگي - همسازي. جهت؛ بدين معنا است كه افكار عمومي معمولاٌ به دو يا چند ديدگاه تقسيم ميشوند، هر چند افرادي كه دربارۀ مسألهاي هيچ عقيدهاي ندارند، در نظر گرفته نشوند. شدت و برجستگي؛ شبيه هم هستند؛ شدّت، شدّت عقايد را اندازهگيري ميكند، و برجستگي به اهميّت نسبي عقايدي كه يك فرد يا گروهي از افراد دارند، مربوط ميشود. به عبارت ديگر برجستگي به اهم و مهم نمودن مسايل و اينكه كدام مسأله از همه مهمتر در نظر گرفته شود، اطلاق ميشود. همسازي به رابطه بين عقايد مربوط ميشود، و بر ميزانی كه داشتن يك عقيده با داشتن عقيدهاي ديگر همساز است، متمركز ميگردد. چون كه به طور كلّي، اينكه افراد عقايدي داشته باشند كه متقابلاٌ ناهمساز باشند، امري ممكن است. اقسام افکار عمومی همچنين دانشمندان، افكار عمومي را به چهار بخش تقسيم نمودهاند: - عقايد كارشناسي، - عقايد آگاهانه، - عقايد تأثير پذيرفته - فكار عمومي به طور كلّي. اهميت اين چهار گروه ممكن است با توجه به نوع مسأله، افراد ذيربط، آگاهي كلّي دربارۀ مسأله، و ميزاني كه عقايد از طريق احزاب سياسي سازمان مييابد؛ به ويژه از طريق گروههاي فشار و غيره، تغيير نمايد. و البته بديهي است كه در درون اين گروهها نيز ممكن است، عقايد مختلف باشند. منشأ افكار عمومي پيدايي افكار عمومي از اينجا منشأ ميگيرد كه الگوهاي رفتاري خاصي توسط اين افكار تحميل ميشوند و به صورت هنجارهاي رفتاري درمي آيند. و به همين خاطر است كه بسياري در صدد تأثيرگذاري بر افكار عمومي برميآيند؛ از بازرگانان گرفته كه از طريق تبليغات تجاري اقدام به چنين كاري ميكنند، تا احزاب سياسي و دولت كه با تبليغات سياسي اين كار را انجام ميدهد. البته بايد توجه داشت كه بر خلاف آنچه ابتدا به نظر ميرسد كه نماد اين افراد يا نمادها صرفاٌ در صدد تغيير و دگرگون ساختن افكار عمومي هستند، اينان فقط به فكر استفاده از آن به سود خود ميباشند. به عنوان نكته پاياني ميتوان گفت كه، عقيده هنگامي كه به فرد محدود ميگردد، پديدۀ پيچيدهاي است، و بي نهايت پيچيدهتر است هنگامي كه به طور جمعي به صورت افكار عمومي در نظر گرفته ميشود. منابع: 1-آبر كراسبي، نيكلاس، استفن هبل و برايان. اس . ترنر؛ فرهنگ جامعهشناسي، حسن پويان، تهران، چاپخش، 1367، ص 306. 2- بيرو، آلن؛ فرهنگ علوم اجتماعي، باقر ساروخاني، تهران، كيهان، 1366. ص 312 -313. 3- شايان مهر، عليرضا؛ دائرة المعارف تطبيقي علوم اجتماعي، تهران، كيهان، 1377. (كتاب اول). ص 73. 4- شايان مهر، عليرضا؛ دائرة المعارف تطبيقي علوم اجتماعي، تهران، كيهان، 1379. (كتاب سوم). ص 191-189. 5- كريستنس، ريو. ام و رابرت او. مك ويليامز؛ صداي مردم، محمود عنايت، تهران، كتاب سرا، 1365، ص 234. 6- لازار، ژوديت؛ افكار عمومي، مرتضي كتبي، تهران، نشر ني، 1380: ص 13-11. منبع : پژوهه