اخبار دانشگاهی کشور / علمی فرهنگی 04 آبان 1392 - 26 October 2013
دستاورد محقق ايرانی برای جلوگيری از رسوب نانو ذرات در فرايند داروسازی
پژوهشگران مهندسي مواد دانشگاه صنعتي شريف با بکارگيري يک روش نوين موفق به تهيه سوسپانسيون با پايداري کلوئيدي بيش از 60 روز در بستر‌هاي آبي شدند که در توليد رنگ‌هاي خودتميز کن و حامل‌هاي دارو کاربرد دارد.
به گزارش پرتال دانشگاهی به نقل از سرويس فناوري ايسنا به نقل از ستاد نانو، اين کار تحقيقاتي به صورت پايان‌نامه دکتري ساناز نقيبي و با هدف سنتز نانوذرات تيتانيا اصلاح شده به وسيله‌ي مواد پليمري، جهت بارگذاري فوليک اسيد و داروي ضدسرطان انجام گرفته است. در قسمتي از اين کار، پايدارسازي نانوذرات با هدف جلوگيري از رسوب در زمان طولاني مدنظر بوده است. در اين راستا دو ماده پليمري پلي اتيلن گليکول (PEG) و دکستران (dextran) به عنوان ماده ديسپرز‌کننده انتخاب و روش سل-ژل / هيدروترمال جهت سنتز نانوذرات تيتانيا بکارگيري شده تا امکان کنترل رنج ابعادي و ترکيب فازي نانوذرات فراهم شود.
در اين تحقيق دو روش جهت پوشش دهي نانوذرات با مواد پليمري مورد استفاده قرار گرفت. در روش اول نانوذرات پس از فرايند هيدروترمال با مواد پليمري پوشش‌دهي شدند و در روش ديگر مواد پليمري به سل اوليه اضافه شده و سپس فرآيند هيدروترمال اعمال شده است.
نتايج نشان داد در هر دو روش نانوذرات در فاز آناتاز متبلور شدند با اين تفاوت که درجه بلورينگي در روش دوم کاهش يافت. در روش دوم با استفاده از دکستران، عليرغم کاهش بلورينگي، پايداري کلوئيدي نانوذرات به شدت افزايش يافت و تصاوير HRTEM پوشش کامل نانوذرات به‌وسيله‌ي لايه پليمري را تاييد کرد.
نتايج اين تحقيق نشان داد مي‌توان به محدوده باريکي از دانه‌بندي نانوذرات دست يافت. همچنين با تهيه سل حاوي نانوذرات و مواد پليمري و سپس انجام عمليات هيدروترمال، مي‌توان به يک سوسپانسيون با پايداري کلوئيدي بيش از 60 روز، با محدوده دانه‌بندي باريک و در عين حال مونوفاز اناتاز دست پيدا کرد.
رسوب نانوذرات مشکلي است که تمام کاربردهاي اين مواد را با چالش روبرو کرده است. به گفته نقيبي، عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرضا، اصفهان، در اين طرح مستقيماً کاربرد بيولوژيک مد نظر بوده است، زيرا عدم پايداري نانوذرات باعث رسوب اين مواد در بافت موجود زنده مي‌شود و فرآيند دارورساني را مختل مي‌کند. از جمله موارد ديگري که مستقيما در ارتباط با پايداري کلوئيدي نانوذرات است، توليد رنگدانه‌هاي سراميکي، پايدارسازي سل مورد نياز در اعمال پوشش‌هاي نانوساختار و... است.
از ويژگي‌هاي اين طرح مي‌توان به افزايش ميزان پايداري نانوذرات به بيش از دو ماه و استفاده از دکستران و پوشش‌دهي نانوذرات قبل از اعمال عمليات حرارتي اشاره کرد.
به گفته نقيبي، اين طرح قابليت صنعتي شدن در زمينه توليد رنگ‌هاي خودتميز کن و توليد حامل‌هاي دارو در مقياس بزرگتر را داراست. همچنين وي ادامه اين تحقيقات را نيز به افزايش درجه بلورينگي نانوذرات با حفظ پايداري کلوئيدي و همچنين پايدارسازي نانوذرات تجاري معطوف دانست.
نتايج اين کار تحقيقاتي که توسط ساناز نقيبي، دکتر محمدعلي فقيهي ثاني و دکتر سيد محمدرضا مداح حسيني از دانشکده علم و مهندسي مواد دانشگاه صنعتي شريف صورت گرفته، در مجله Ceramics International منتشر شده است.
